Trybuna Ludu, kwiecień 1972 (XXIV/91-120)
1972-04-01 / nr. 91-93
_________________ W - w numerze m.ln.: Równanie w górę 9 Nasi dzień powszedni (Między nami mówiąc) • I prawdy ziaren Ł §|V|f^ stale ubywa (Między twórcą a odbiorcą) • Serce bez tajemnic • W środku Polski O Nie fatygować kom- UJNF1! BaMffliHBBwBHBBHMMBBBW p«»«w • Pewien gość w ambasadzie ZSRR • Okruchy tortu • Dwa wcielenia Dify Beard • Sport Proletariusze fe JT^T | H I 1 111 *>\ H i i i fi i 1 f °^an KC wszystkich krajów |||j|| ü Ü i Ü 1 i & M nflj i i 1 i ^ || ||| Polskiej Zjednoczonej łączcie się! J JBBL J9L J M Jr wl A JL JHLJ V^BL WM. Partii Robotniczej NR 91, 92, 93 (8471, 8472, 8473) ROK XXIV TS WARSZAWA, SOBOTA, NIEDZIELA, PONIEDZIAŁEK 1, 2, 3 KWIETNIA 1972 R. WYDANIE A Cena 1 zł 972 Tysiąclecie zwycięskiej bitwy 1972 Pod Cedyniq g* ii *czerwca bieżącego roku minie dokładnie ty- JBL siąc lat od wielkiej bitwy pod Cedynią, w której TM* wojska Mieszka I i jego brata Czcibora zadały druzgocącą klęską oddziałom rycerstwa niemieckiego, dowodzonym przez margrabiego Hodona. Wynik tej bitwy miał ogromne znaczenie historyczne: przesądzi! o zjednoczeniu pod polskim panowaniem plemion słowiańskich, zamieszkujących na wschód od Odry, otworzył na długie lata młodemu państwu polskiemu szeroki dostęp do Morza Bałtyckiego. Był to rezultat konsekwentnej polityki pierwszego historycznego przedstawiciela dynastii Piastów, który dążył do zapewnienie krajowi możliwie najbezpieczniejszych granic, w obrębie których znalazło się całe Pomorze Zachodnie. Rzecz zrozumiała te ta samodzielna, aktywna, jasno sprecyzowana polityka budziła duże zaniepokojenie na dworze cesarskim, wśród niemieckich feudałów Mimo istnienia formalnego przymierza 2 cesarzem, zawartego w r. 963 — wcześniej czy później mu siało dojść do rozprawy zbrój nej. I doszło właśnie do nie.; 24 czerwca 972 roku pod Cedy nia. Wielka szkoda, że w tych arcyciekawych czasach nie bv ło kronikarza na miarę Galla Anonima Znane są oczywiście 2 różnvch zapisów podstawowe fakty historyczne z czasów Mieszka I, jednak mało w n*ch narracji, żywszych opisów zda. rżeń, obyczajów Lukę te wy pełnia w jakimś stopniu do ciekliwość historyków, arche ologów, badaczy kultury narodowej: Cedyński qród Ż chwilą, kiedy Mieszko 1 oparł granice Polski o Odr., — natychmiast przystąpił di budowy lub umacniania ciągu grodów warownych w miejscach strategicznych Zdawał sobie niewątpliwie sprawę, historia szybko to potwierdziła ' że spokoju nad granicą nie będzie Powstały w ten sposób grodziska m in w Cedvni Gród w Cedyni, założony przez Mieszka na miejscu gro dziska z okrpsu tzw, kultury łużyckiej, należał do najmoc niej ufortyfikowanych W tyn miejscu Odra najdalej wygina się tukiem na zachód, a parę kilometrów w dół rzeki istniało doaodne miejsce przeprawy — konkretnie w dzisiejszym Osinowie. Stamtąd biegł na północ trakt wciśnięty między nadrzeczne bagna i wzgórz. W razie potrzeby pasme istniała możliwość zamknięcia te; drogi i rolę tę spełnia! cedyński gród. Badania archeologiczne, prowacłzo ne w Cedyni od kiikurtas*u lat, urno żliwiły dość dokładne zbadanie da«nej twierdzy, ustalenie jej rozmiarów, konstrukcji, wartości militarnej. Mieści się ona na wysokim, naturalnym wzgórzu o właściwie cyplu spadzistego wzgórza, który od aezostałei czę.sc» wzniesienia odcięty costal szturznym wykopem e szerokości ?3-3D mtfrów. Kilko tysięcy metrów sześsienn/eh ziemi z przekopu zużyto do żjcJow/ podwyższenia walów o:hCfnn/cn. U oodstawy wału znajdowała <ię fosa o szerokości 2,5, a Przypuszcza sie, ie głębokości Ł meirów. dalej istniała druga fosa. vVały obudowcao r zewnqtrz bierwionami, wspartymi ra Iegarcch i potężnymi qlommi. Na sitiy cie ustawiono ółanki. osłaniające obrońców. Całkowita wysokość obronnego wału •Vf-witio 12 met ów. Gród miał rozmiary 100 no 120 metrów, był ciasno zabudowany tui pizy umocnieniach, pośrodku znajdował się nieduży majdan. Biorąc pod uwagę ówczesne możliwości techniczne — gród cedyński trzeba uznać za znakomite dzieło dawnej sztuki inżynieryjno-wojskowej. Speł niał on istotną rolę w systemie ubronnym nadodrzańskiej granicy Polski. Wielka bitwa Podstawowe fakty historyczne zostały odnotowane w kro-nikach: bitwa rozegrała się tuż pod Cedynią i było to 24 czerwca 972 roku. I znany jest rezultat: całkowite zniszczenie doborowych oddziałów pod wodzą margrabiego Hodona Dość obszerny opis bitwy, jej ostateczne rezultaty, podaje kronikarz niemiecki Thietmar. Pisze on m. in. tak: ,,Tymczasem dostojny argrabra Hodon, zabrawszy wojsko, napadł , z njtr na Mieszka, który byl wierny cesarzowi i płacił trybut o? no rjpkę Wartę, Na pomoc margrabiemu pospieszył JERZY OLSZEWSKI (Dok na str. 3) Obosieczny miecz znaleziony na cedyńskim cmentarzysku — dziś niejako symbol zwycięskiej bitwy. Na zdjęciu prezentuje go dyrektor Muzeum Narodowego w Szczecinie, Władysław Filipowiak. foC A. Nowosielski Wietnam Południowy Potężne uderzenie artyleryjsko -rakietowe sił wyzwoleńczych Zacięte walki w wielu rejonach Pirackie rajdy samolotów USA na DRW PARYŻ (PAP). Agencja France Presse donosi 2 Sajgonu, ie od początku działań wojennych w Wietnamie Południowym nie notowano tak silnego ostrzału artyleryjskiego sił wyzwoleńczych, jak w czwartek i piątek rano. Na terenach położonych tuż na południu od strefy zdemilitaryzowanej siły patriotyczne prowadzą zakrojone na szeroką skalę operacje ofensywne przeciwko wojskom sajgońskim, wspomaganym przez siły zbrojne USA. nie Źródła wojskowe w Sajgopodały, że na pozycje wojsk sajgońskich i amery-kańskich w północnej części Wietnamu Ptd wystrzelono w 5 ciągu Kilkunastu godzin około tysięcy, rakiet, pocisków artyleryjskich, i moździerzowych. Ostrzał sił wyzwoleńczych roźpóczĘł się w czwartek w południe, a zakończył w piątek nad ranem. W Sajgonie przyznano się do utraty 32 żołnierzy zabitych oraz 10U rannych. Według agencji zachodnich ten potężny atak może stanowić początek ofensywy wiosennej sił partyzanckich. Według piątkowych doniesień popołudniowych, walki toczyły się na całym pasie Wietnamu Płd. 'przylegającym do strefy zdemilitaryzowanej. Wobec silnej presji sił wyzwoleńczych wojska sajgońskię musiały opuścić w piątek dwie wielkie bazy w północnej części Wietnamu Południowego. powództwo sajgońskie skierowąio.do strefy walk drugą brygadę wojsk spadochronowych. W piątek toczyły się również ożywione walki na Centralnym Płaskowyżu Wietnamu Płd., w pobliżu dawnej stolicy cesarskiej Hue oraz w Delcie Mekongu. W odpowiedzi na uderzenie sił wyzwoleńczych lotnictwo amerykańskie dokonało szeregu nalotów na różne rejony Wietnamu Południowego, zwłaszcza na okolice położone a na północny zachód od miasta Kontum. W nalotach wzięły również udział wielkie bombowce „B-52“. (Dok. na str. 3-1 Meczystaw Grad ambasadorem Polski w Meksyku Rada Pańslwa mianowała JMieczysława Grad a AmbasajJorem N adlIV\^zajiłym i Peł- QorrroCTT7lfi_ Polsk i ej Rzeczy pospolitej Ludowej w Meksyku Mieczysław <5H'3^Iroił się 11 kwietnia 1820 r. w Woli Dalszej, pow. Łańcut, w rodzinie chłopskiej. Studia wyższe odbywał na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując stopień doktora nauk hu manistycznych w zakresie socjo logii. Był członkiem władz naczel nych ZMW „Wici”, 2MP i ZMW Publicysta, ostatnio prezes Zarządu i redaktor naczelny Ludowej Spółdzielni Wydawniczej. W la t- 1961—1972 poseł na Sejm, w którym był członkiem Komisji Spraw Zapraniczuych o^az Kultury i .Sztuki. Członek Naczelnego Komitetu ZSL. Pomyślna realizacja zadań pierwszego kwartału Rytmiczna praca - plany przekroczone Z całego kraju napływają w dalszym ciągu meldunki o pomyślnej realizacji zadań planowych w I kw. br. Mówią one o ponadplanowej produkcji wielu potrzebnych gospodarce Wyrobów, o zwiększonej produkcji towarów na potrzeby rynku i eksportu, o tym, że od pierwszych miesięcy tego roku załogi przystąpiły do wykonania dodatkowych zadań podjętych w odpowiedzi na list Sekretariatu KC PZPR i Prezydium Rządu. Blisko 100 tys. ton węgla więcej Z nadwyżką 95 tys. ton węgla zrealizowały zadania wydobywcze I kw. br. załogi kopalń węgla kamiennego. Plan wydajności , pracy za ten okres został wykonany w 101,4 proc. Warto podkreślić, że w marcu br. nasze górnictwo 5-krotnie wydobyło ponad pół miliona ton węgla dziennie, a średnie dobowe ^wydobycie było w 1 kw. br. o 24,4 tys. wyższe ni? w analogicznym okresie ub.r. ne Najlepsze efekty produkcyji techniczno-ekonomiczne osiągają w tym roku załogi rybnickiego, jaworznicko mikołowskiego i zabrzańskiego zjednoczeń przemysłu węglowego, a wśród kopalń: „Rydułtowy", „Komuna Paryska" „Ziemowit" i „Makoszowy". Wyższa wydajność pracy hutników B. dobrymi wynikami zamk nęli realizację zadań I kwar tału br hutnicy żelaza i stali Wyprodukowali oni dodatkowo 23,6 tys. ton koksu, ponad 15 tys. ton surówki, prawie 70 tys. ton stali, przeszło 36 tys, ton wyrobów walcowanych i 1 100 km rur. Na uwagę zasługuje. że załogi hut Zjednoczenia Hutnictwa Żelaza i Sta li wytwarzają obecnie w ciągi doby o blisko I 000 ton stali 340 ton koksu i 28 km rur sta lowych więcej, niż w I kw 1971 r. Kskordnwe wyniki w zagłębiu lubińskim O znacznym przekroczeniu zadań I kw. i poważnym wkładzie załogi w „Akcję 20 miliardów“ donoszą górnicy i hutnicy Lubińsko-Głogowskie. go Zagłębia Miedziowego Zwiększone o 30 proc. w stosunku do analogicznego okresu ub. r. zadania planowe I kwartału załogi kombinatu górniczo-hutniczego w Lubinie zrealizowały z nadwyżką 156 tys. ton rudy? ponad 2,1 tys, ton miedzi w koncentracie i 1 670 ton miedzi elektroiitveznei Z „Jelcza" - dodatkowa produkcja ga 68 min zł Załoga Jelczaóskieh Zakla dów Samochodowych wykonała plan I kw. w 106 proc., wartość uzyskanej, dodatkowe, a produkcji wynosi 68 min zł. W ciągu 3 pierwszych miesięcy br. z bramy tej wielkiej fabryki wyjechało 69 dodatkowych autobusów miejskich. 6 przyczep autobusowych, 8 samochodów warsztatowych. Na podkreślenie zasługuje rytmiczne wykonywanie pla nów dekadowych i miesięcznych, mimo wprowadzania w jelczanskiej fabryce wielu zmian organizacyjno-technologicznych i przeprowadzek całych wydziałów (np, tłoczni i kabin). Najlepsze wyniki uzyskuje w tym roku załoga za kładu hudOWy samochodów ciężarowych, która — pracując bardzo ofiarnie — uzyskała (Dok na str. SI XVI Zjazd KPFinJandiii obraduje w Helsisikach HELSINKI (PAP). Korespondent PAP Andrzej Nowicki podaje: W piątek rozpoczęły się w Helsinkach obrady XVI Zjazdu. Komunistycznej Partii Finlandii. Bierze w nich u-1 dział 494 delegatów oraz około tysiąca obserwatorów fińskich i zagranicznych. Obecne są delegacje 18 partii komunistycznych i robotniczych z europejskich krajów socjalistycznych i kapitalistycznych. Na czele 3- osobowej delegacji PZPR stoi ‘zastępca członka Óiura Poliyfycznego. sekretarz KC Stani- NsTaw Kania.-——*— ----- (Dok. na str. 2. ZdKwiazanie załogi „Motopro;akiu“ Dokumentacja budowy FSM — miesiąc przed terminem 31 marca na otwartym zebraniu POP Biura wo-Technologicznego Projektomysłu Motoryzacyjnego Prze„Motoprojekt“ w Warszawie zgłoszono zobowiązanie przewidujące skrócenie o 30 dni terminu opracowania dokumentacji projektowej głównych wznoszonych w Tychach obiektów produkcyjnych Fabryki Samochodów Małolitrażowych. Dokumentacja budowy w stanie surowym tłoczni, krajalni, spawalrii i magazynów ma zostać przekazana budowniczym do końca kwietnia br., a dokumentacja budowy montowni małolitrażowych samochodów — do 30 sierpnia tego roku. Umożliwi to wcześniejsze rozpoczęcie prac pozostałym uczestnikom procesu inwestycyjnego. Tak więc dzięki zobowiązaniom liczącej ok. 1 tys. projektantów załogi „Motoprojektu“ czas oczekiwania na polskiego małolitrażowego „Fiata 126“ powinien ulec skróceniu. Inwestycja ta realizowana jest w terminach przyspieszonych, a założony okres jej, wykonania bardzo krótki. W pałJ dzierniku ub. r. podpisano kontrakt na zakup licencji: w 1974 r. z taśm montażowych mają zejść, pierwsze samochody. (PAP) Opady deszczu poprawiły sytuację Wzrasta tempo prac potowych Lepsze warunki wegetacji roślin Ostatnie opady deszczu wpłynęły na znaczną poprawę sytuacji w rolnictwie, chociaż w niektórych rejonach kraju występuje nadal niedostatek wilgoci w glebie, spowodowany długotrwałą posuchą. Opady nie osłabiły tempa prac wiosennych a jednocześnie poprawiły warunki wegetacji roślin ozimych. W woj. krakowskim, gdzie zakończono już siewy owsa i dobiega końca siew jęczmienia, rolnicy przystąpili na szeroką skalę do sadzenia ziemniaków. Do przyspieszenia tempa tych prac przyczyniają się mechaniczne sadzarki, w tym ok. 200 sztuk znajdujących się w dyspozycji kółek rolniczych. Ns podkreślenie zasługuje też powszechnie stosowana wymiana sadzeniaków z tymi rolnikami, którzy uzyskali w ub roku najwyższe plony ziemniaków. wydanie „Trybuny Ludu" ukaże się we wtorek 4 hm, Dobiegają również końca wiosenne siewy w woj. zielonogórskim. w lubuskich PGR zasadzono już ziemniaki na obszarze 9 tys. ha i w południowej części województwa przystąpiono do siewu buraków cukrowych. Jeszcze w tym tygodniu planują także zakończenie siewów zbóż jarych PGR Lubelszczyzny, zaś w gospodarstwach indywidualnych zasiano dotychczas, niemal 80 proc. areału pszenicy, przeszło 50 proc. owsa i ok. 25 proc. jęczmienia. Lubelscy rolnicy będą musieli dokonać tzw przesiewów niewielkich obszarów ozimego rzepaku, który „wypadł“ wskutek długo trwałej suszy jesiennej. W woj. łódzkim stan ozimin jest bardzo dobry, chociaż i tutaj rolnicy będą musieli dokonać przesiewów rzepaku. Marcowe gwałtowne wyrządziły pewne ochłodzenia szkody w plantacjach rzepaku w pow Łowicz, Kutno i Poddębice Rolnicy łódzcy zasiali dotychczas ok. 80 proc. owsa jarego, a obecnie sieją jęczmień i groch. Chłodna i deszczowa pogoda zahamowała nieco tempo prac wiosennych na północy, m. in, w woj. gdańskim i olsztyńskim. Na Warmii i Mazurach załóg gospodarstw państwowych obsiały dotychczas 35 proc. areału przeznaczonego: pod ^bożs jare, natomiast gospodarstwa indywidualne ok. 20 proc. Np Wybrzeżu Gdańskim na.ibar dziej zaawansowane są siew.; ow^a i pszenicy, Dużą pomocą dla załóg PGR jest 3,5 tys. ci»" ników oraz 4 tys. siewników „Normalnie“ rolnicy gdańsc.; rozpoczynają wiosenne siew> w połowie kwietnia, tc-też w niektórych GS notuje się o becnie brak nawozów mineralnych. (PAP) Wiosenna pogoda na święta Polska znajduje sie Jeszcze pod .Vpływem zatoki niżowej. Jest jedynak nadzieja, że jutro t.a sytuacja sie zmieni i w święta bedzie pbł godnie i ciepło. Dla WARSZAWY przewiduje si« także pogodę bezchmurną i niewielkie deszcze. Niewykluczone w ciągu dnia większe przejaśnienia. Najwyższa temperatura wyniesie- . około 12 - stopni,, a wiatr? na ogół umiarkowane wiać będą 2 kierunków zachodnich. J, Wytyczane cele przeobrazić w rzeczywistość Inauguracyjne posiedzenie nowo powołanej Rady Ministrów Premier P. Jaroszewicz o zadaniach rządu oraz całej administracji państwowej i gospodarczej Jak informuje rzecznik prasowy rządu — 31 marca br odbyło się inauguracyjne posiedzenie nowo powołanej przez Sejm Rady Ministiów. W obradach uczestniczyli 'przewodniczący prezydiów wojewódzkich rad narodowych. Otwierając posiedzenie - premier Piotr Jaroszewicz \vskazITha poważne zadania, jakie w procesie realizacji uchwal VI Zjazdu partii i programu pracy rządu, przedstawionego Sejmowi, stają przed Radą Ministrów w najbliższych miesiącach. W Warunkach, kiedy jasno zostały sprecyzowane cele polityki partii i rządu, a także środki i metodv ich realizacji — zadaniem rządu i całej administracji państwowej i gospodarczej jest energiczne i rytmiczne organizowanie pracy, potencjału wytwórczego dla przeobrażenia wytyczonych celów w rzeczywistość. Przystępując do działanie Rada Ministrów może oiprzer się na poważnym dorobku rządu ubiegłej kadencji; wiele ważnych i trudnych problemów pozostało - jednak jeszcze nie rozwiązanych, one też mu. szą znaleźć się w centrum uwigi. Klimat dobrej roboty dyscypliny i poczucia obowiązku, coraz powszechniejsze wśród załóg zakładów pracy musi uzyskiwać efektywne wsparcie w postaci odpowiednich rozwiązań w systemie zarządzania i planowania, pro widłowej organizacji produkcji, wdrażania osiągnięć nowoczesnej myśli technicznej i nowoczesnych zasad organizacyjnych do praktyki przemysłu rolnictwa, obrotu towarowego usiug — całej gospodarki. Rok 1971 wykazał jak wiele istnieje rezerw i możliwości dynamizowania rozwoju gospodarki, a tym samym przyspieszania procesów poprawy warunków życia ludności. Mamy wszelkie przesłanki — a doświadczenie ostatnich 15 miesięcy .jest tego wymownym potwierdzeniem — żeby dobrze zorganizowany m wysiłkiem klasy robotniczej i całego społeczeństwa, przy energicznej i konstruktywnej pracy sztabowej, uzyskać wiele dodatkowych efektów', ponad założenia planu, przyśpieszających nasz rozwój i umacniających pozycję Polski w świecie. Przyjęcie projektu planu na laid 1971-75 X Rada Ministrów omówiła |> dVa—z a g a d nie nii u rrii.es żgżom na ' purżądkii "obrad, a—fflTSno’wicie rządowy projekt planu społeczno-gospodarczego' rozwoju kraju w latach 1971— 1975 oraz przebieg realizacji ważniejszych zadań gospodarczych. finansowych i budżetu w okresie styczeń—luty, łącznie z . prognozą wykonania zadań w I kwartale br. ZagąjU nienia te przedstawili: przewodniczący Komisji Planowa./nia. .wicepremier Mieczysław 'Jagielski oraz minister Fir.an~śow Stefan Jędrychowski. Proiekt pląmTlf-letniego wychodzi z założenia, że podstawowym zadaniem polityki społeczno-gospodarczej w latsch 1971—1975 jest realizacja celów wytyczonych przez VI Zjazd partii. Po dyskusji, w której wzięło udział 17 ministrów i przewodniczących prezydiów WRN Radą, Ministrów uchwalił? projek^S-Jctniega.-Planu_spoić rz u O - gospodarczego rozwoji “Kraju w hUaeh 1971—1975 który w najbliższym czasie zostanie przekazany Sejmowi Z kolei Rada Ministrów, dokonując przeglądu aktualnej sytuacji gospodarczej, wskazała na pomyślną realizację zadań ustało nych w pianie 1972 roku. W bieżącym kwartale uwidocznił się szereg tendencji pozytywnych. Przegląd aktualnej sytuacji gospodarczej W lutym nastąpiło dalsze wzmocnienie dynamiki produkcji w przemyśle. — zaawansowanie wykonania zadań planu rocznego, łsicznie z zadaniami dodatkowymi, wyniosło za styczeń i luty ls,7 proc. wobec 15,5 proc. uzyskiwani ch średnio w latach 1956 1 970 — dzięki polityce państwa prowadzonej w odniesieniu do rolnictwa, utrwalają się dobre tendencje w rozwoju hodowli. Obok utrzymującego się dużego wzrostu pogłowia trzody chlewnej — na co wskazują wyniki marcowego spisu zwie. rząt w gospodarstwach indywidualnych — ważnym i obiecującym zjawiskiem jest wzrost o 7 proc. pogłowia młodego bydła w porównaniu z marcem ub. roku, — utrzymuje się i umacnia równowaga rynkowa przy wysokiej dynamice przychodów pieniężnych ludności. Siła nabvweza ludności zwiększyła się w okresie styczeń — luty o 18 proc., w stosunku do analogicznych miesięcy ub. r. Sprzedaż towarów w handlu detalicznym wzrosła w porównaniu z ubiegłym rokiem: o 13 proc. w okresie styczeń—luty, oraz o około 17 proc. w dwóch pierwszych dekadach marca, — sprawniej i szybciej niż w analogicznym okresie ub. roku przebiega przygotowanie inwestycji do realizacji. Wprowadzono szereg ulepszeń i usprawmeń do przebiegu całego procesu inwestycyjnego Następuje dalsza poprawa sytuacji w budownictwie. Załogi przedsiębiorstw budowlano-montażowych podjęły zobowiązania skrócenia cykli budowy na około 100 ważnjich dla gospodarki obiektach przemysłowych. — w handlu zagranicznym obserwuje się znaczny rozwój obrotów Po dyskusji Rada Ministrów podjęła szereg operatywnych decyzji, zmierzających do zaoewnienia korzystnych warunków dla dalszej prawidłowej realizacji- tegorocznych zadań, (PAF) Przyjemnego wypoczynku świątecznego życzy Czytelnikom Redakcja Fot. — C Al