Trybuna Ludu, wrzesień 1979 (XXXI/205-229)
1979-09-01 / nr. 205
MAGAZYN SOBOTA-NIEDZIELA Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się/ # Trybuna Ludu/** ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Spotkanie obrońców Westerplatte W Gdańsku rozpr>czaL-si£L.3=. dniowy zjazd obrońców Westerplaite ~ W spotkaniu uczestniczy 86 b. żołnierzy z załogi wojskowych składów tranzytowych na Westerplatte, która jako pierwsza, w 206 W Polskim Radio i TV Transmisje uroczystości z Westerplatte i Gdańska Dziś 1 września 1979 r. a godzinie 11.40 Telewizja Polska w programie pierwszym i Polskie Radio we wszystkich programach będą transmitować uroczystość złożenia wieńca od narodu przed Pomnikiem Obrońców Westerplatte. Dzisiaj także o godzinie 16.55 Telewizjo Polska i Polskie Radio w programach pierwszych nadadzą transmisję z wielkiej, patriotycznej manifestacji społeczeństwa na Długim Targu w Gdańsku. (PAP) W 40 ROCZNICĘ HITLEROWSKIEJ NAPAŚCI Składamy hołd bohaterom Września - pracujemy dla bezpieczeństwa Polski Dziś patriotyczna manifestacja w Gdańsku Naród polski w 40 rocznicę najazdu Niemiec hitlerowskich na naszq ojczyznę oddaje hołd pamięci Polaków poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej: 31 sierpnia żołnierze WP, kombatanci i harcerze zaciągnęli warty honorowe przy pomnikach upamiętniających bohaterstwo Polaków, na cmentarzach i na terenach byłych obozów hitlerowskich. Odbyły się spotkania z żołnierzami Września, kombatantami II wojny światowej. Odsłonięte zostały tablice w miejscach bohaterskich walk. -osobowym składzie stawiła 1 września o godzinie 4.45 opói niemieckim najeźdźcom. W otwarciu zjazdu, uczestniczyli gospodarze ziemi gdańskie; z I sekretarzem KW PZT 1 Tadeuszem Fiszbachem, dowódca admiral Marynarki Wo:enne Ludwik Janczyszyn, kombatanci, rodziny westerplatczyków. Najwyższy wojskową rangą z żyjących westerplatczyków w dniach obrony cypla, w stopniu porucznika dowódca placówki „Prom”, major rezerwy Leon Pająk, złożył meldunek stwierdzający m. in.: — My uczestnicy zjazdu obrońców Westerplatte, przybyliśmy tutaj, by zaświadczyli swoją obecnością nasze wierne trwanie na polskiej ziemi. Spod Pomnika Bohaterów Westerplatte przyrzekamy służyć dalej wielkiej patriotycznej idei, która zrodziła nasz żołnierski trud, a która jest podstawą narodowego trwania i pomyślności naszej ukochanej ojczyzny. Z ratusza głównomiejskiego uczestnicy zjazdu udali się na Westerplatte. W miejscu, gdzie padły pierwsze strzały II wojny światowej, na ziemi, której bohaterska obrona przez siedem wrześniowych dni wpisana została na zawsze do panteonu narodowej chwały; pod kryptą, w której spoczywają prochy dowódcy Westerplatte mjr. Henryka Sucharskiego oraz na płycie z wyrytymi nazwiskami poległych w obronie cypla, byli żołnierze wojskowych składów tranzytowych złożyli wiązanki kwiatów. Kwiaty złożyły również, delegacje władz partyjnych i administracyjnych Wybrzeża, zakładów pracy, młodzieży, jednostek wojskowych, konsulatów ZSRR i NRD. Uroczystości asystowała Kompania Honorowa i orKSeśtra żołnierzy WP. W godzinach popołudniowych uczestników zjazdu gościła załoga jednego .z najnowocześniejszych 7, polskich zakładów przemysłu okrętowego — Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte w Gdańsku. . Społeczeństwo Gdańska obrońcom Wybrzeża Tego samego dnia odbyła się w Gdańsku z udziałem Westerplatczyków, sesja historyczna, w której przedstawiono dzieje obrony Wybrzeża we wrześniu 1939 r. Tematem ■ referatów były m. in. walki żołnierza polskiego na Westerplatte i Helu, udział oddziałów robotniczych „Czerwonych kosynierów” w obronie Gdyni, wyzwolenie Wybrzeża przez Armię Radziecką i współdziałające z nią jednostki ludowego Wojska Polskiego. Społeczeństwo ziemi gdańskiej oddało hołd pamięci obrońcom i wyzwolicielom polskiego Wybrzeża. nięto warty honorowe Zaciągprzy pomnikach walki i męczeństwa w Gdańsku, Gdyni, na Helu i innych miejscowościach. Wieczorem w centrum Gdańska, pod monumentem „Tym co za polskość Gdańska” odbył się uroczysty apel poległych. Uczestniczyli nim żołnierze formacji walw czących w obronie Gdyni i Helu, kombatanci-marynarze, uczestnicy walk na wszystkich frontach II wojny światowej, reprezentanci wszystkich pokoleń mieszkańców ziemi gdańskiej. (DOKOŃCZENIE NA STR. 4\ Składanie kwiatów przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Fot. CAF - WALCZAK W przeddzień rocznicy wybuchu II wojny światowej społeczeństwo stolicy złożyło kwiaty w miejscach pamięci narodowej: na kwaterach Żołnierzy Września na Powązkach, na Grobie Nieznanego Żołnierza, pod pomnikiem Nike oraz na Cmentarzu — Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich. Na zdjęciu; uroczystości na Cmentarzu — Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich, Fot. CAF — SZYPERKO Żywa pamięć n o f © d u „Dziś o świcie Niemcy zaatakowały Polskę bez uprzedniego wypowiedzenia wojny”, Tak zaczynał się w tamten wrześniowy piątek pierwszy komunikat specjalny Polskiego Radia w Warszawie. 40 lat temu rozpoczął się ciąg wydarzeń, które miały się złożyć na jedno z najtragiczniejszych doświadczeń w dziejach Polski. Naród polski stawił jako pierwszy w Europie zbrojny opór zaborczości III Rzeszy. Wola walki 2 najazdem łączyła wszystkie warstwy narodu, wszystkie orientacje polityczne; do szeregów pośpieszyli również ci, dla których przedwojenna Polska miała tylko Więzienia — polscy komuniści. Patriotyzm, bohaterstwo i determinacja nie mogły jednak same z siebie 'powstrzymać czołgów z czarnymi krzyżami. Wojna obronna Polski we wrześniu 1939 r. została przegrana przy czym od razu stało się jasne, że znaczenie tego wydarzenia nie da się ująć w kategoriach tylko militarnej porażki. Poniesiona klęska obnażyła, całą słabość przedwojennej Polski Ujawniła, że sterowany przez burżuazję polski organizm państwowy nie był w stanie zapewnić narodowi najważniejszej wartości jego życiu zbiorowym — bezw pieczeństwa przed zagrożeniem z , zewnątrz. Druga Rzeczpospolita, obarczona słabościami wewnętrznymi, nieprzygotowana w wyniku wi - Ioletnich zaniedbań pod względem obronnym, a przede wszystkim — osamotniona, pozbawiona wskutek swej klasowo uwarunkowanej błędnej polityki zagranicznej jakiegokolwiek sojusznika, który faktycznie przyszedłby z Domoca załamała sie. Wrzesień 1939 roku ujawni] równocześnie całą słabość — a może nawet należałoby powiedzieć: nikczemność — systemu stosunków międzynarodowych ówczesnej kapitalistycznej Europy. najazd na Polskę, Niemiecki zapoczątkowujący II wojnę światową dowiódł do czego prowadzi pobłażanie agresywnym tendencjom, ukazał do czego doprowadziły kalkulacje imperialistycznych kręgów na Zachodzie, zmierzających do wykorzystania machiny wojennej III Rzeszy jako taranu w walce z pierwszym na świecie krajem socjalizmu. Było to doświadczeniem nie tylko dla Polski, lecz dla całej Europy, dla pokoju światowego. Za słabość i osamotnienie własnego państwa, za zawierzenie przez siły rządzące Polską mechanizmom, które rządziły stosunkami w kapitalistycznej Europie, naród polski zapłacił cenę straszliwą — w stosunku do własnego potencjału ludnościowego i ekonomicznego wyższą, niż jakikolwiek inny kraj, który ogarnęły płomienie wojny światowej. Sześć milionów ofiar, ogromne straty w majątku narodowym, zahamowanie demograficznego i kulturalnego rozwoju narodu. Naród polski stał się przedmiotem ludobójczej polityki faszyzmu. która miała — jak mówił Hitler — „rozwiązać definitywnie sprawę polską...” Wrześniowa klęska okupacja, potworne straty składały się na ogrom narodowej tragedii Jednakże :w-waru,nkacb tej tragedii, która — mierząc zwykłą miarą — nie pozostawiała miejsca na nic więcej niż rozpacz i apatię, społeczeństwo polskie wydobyło siebie olbrzymie zasoby ener2 gii i aktywności, bohaterstwa i ofiarności. Naród polski ni* skapitulował. Jeszcze nie opadły dymy nad pokonaną Warszawą we wrześniu 1939, gdy zawiązywać się zaczęły pierwsze zalążki ruchu oporu, który ogarnął z czasem swą siecią cały kraj. kontynuowali Żołnierze -polscy walkę z III Rzeszą na wszystkich frontach drugiej wojny światowej, od pierwszego do ostatniego dnia wojny. Każdy dzień w tych latach, które według ‘ planów III Rzeszy miały przynieść naszemu narodowi zagładę, dowodził polskiej woli i zdolności przetrwania najcięższych nawet okoliczności historycznych. Potrzebna była oczywiście siła, która tę zdolność i wolę potrafiłaby skumulować postaci programu zapewniająw cego, że polska walka przyniesie faktyczne i długotrwale owoce Siłą tą w ówczesnych warunkach historycznych okazała się lewica polska. Jej program wynikający z analizy doświadczeń narodu, zakładał oparcie się na sojuszu ze Związkiem Radzieckim oraz połączenie walki o narodowe wyzwolenie i odzyskanie niepodległości z walką o ustrojowe przeobrażenia w kraju. (DOKOŃCZENIE NA STR. 3) Przebieg żniw # Realizacja inwestycji ft Jakość wvrobow i usłua ® Jesienne — ' - V w — zaopatrzenie ludności Z prac Prezydium Rządu Jak informuje rzecznik prasowy rządu — na posiedzeniu 31 sierpnia Prezydium Rządu doko.nalo wstępnej geeny zbioru zbóż i pasz, a na tym tle rozwoju hodowli zwierząt. Stwierdzono, iż w świetle dotychczasowych i spodziewanych wyników w produkcji roślinnej sytuacja paszowa kształtuje się korzystniej dla chowu bydła. Zbiór siana z pierwszego pokosu przebiegał w warunkach sprzyjającej pogody, co wpłynęło na jego dobrą jakość i wartość pokarmową. Wyższe niż w roku- ubiegłym będą zbiory kukurydzy i poplonów, mniejsze zaś wysłodków buraka cukrowego oraz słomy. Z szacunków tych wynika, że rolnictwo będzie dysponowało w tym roku większymi zasobami pasz dla przeżuwaczy. W Mniej korzystnie przedstaia się sytuacja paszowa dla trzody chlewnej. Już obecnie wiadomo, że zbiory zbóż są w tym roku niższe niż w roku ubiegłym. Powstałe z tego tytułu niedobory w bilansie paszowym częściowo zrekompensowane zostaną spodziewanymi dobrymi zbiorami ziemniaków. Prezydium Rządu uznało, że dla utrzymania dotychczasowych trendów wzrostu w hodowli, co jest obecnie najważniejszym zadaniem rolnictwa, nieodzowne staje się, obok dalszego importu zbóż, pełne zrealizowanie programu produkcji pasz własnych w gospodarstwach, ograniczenie strat w paszach przez właściwą, ich konserwację i przechowywanie, a także zwiększenie kiszonek z roślin zielonych i okopowych. (DOKOŃCZENIE NA STR. 4) Minuta ciszy Rada Ministrów postanowiła, że w 40 rocznicę napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę • w celu uczczenia pamięci Polaków poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej: obrońców Ojczyzny z września 1939 roku, partyzantów i uczestników ruchu oporu, więźniów obozów koncentracyjnych i ofiar terroru okupacyjnego, żołnierzy ludowego Wojska Polskiego oraz żołnierzy wszystkich frontów walki z faszyzmem. * w celu oddania czci 600 tys. żołnierzy Armii Radzieckiej, którzy polegli w walkach o wyzwolenie Polski oraz obywateli innych państw pomordowanych w hitlerowskich obozach zagłady i różnych miejscach eksterminacji na terenie naszego kraju nastqpi w całym kraju, w dniu 1 września br. o godzinie 12.00 na jednq minutę włączenie syren, przerwa w ruchu ulicz• przerwa w pracy na chwilę milczenia. (PAP) nym, 0 wychowanie młodych pokoleń w duchu pokoju Międzynarodowe seminarium młodzieży List Edwarda Gierka do uczestników obrad W Warszawie rozpoczęło się 31 sierpnia — w przededniu 40 rocznicy napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę i wybuchu II wojny światowej — międzynarodowe seminarium pod hasłem „O wychowanie młodych pokoleń" w duchu pokoju”. Organizatorem i gospodarzem seminarium, w którym — obok przedstawicieli polskiego ruchu młodzieżowego uczestniczą reprezentanci narodowych i międzynarodowych organizacji młodzieżowych .i studenckich ze wszystkich stron Europy jest Rada Główna FSZMP. Reprezentatywne grono przedstawicieli organizacji młodzieżowych spotyka się w stolicy naszego kraju, aby dyskutować nad jednym z najbardziej żywotnych problemów współczesności jakim jesl kwestia przygotowania młodzieży do życia w pokoju. Pozdrowienia I sekretarza KC PZPR Do uczestników międzynarocföwegö seminarium skierował list I .sekretarz Komitetu Centralnego PZPR —, Edward Gierek. Oto treść _ tego_ilątu: DRODZY MŁODZI PRZYJACIELE! Przekazuję wam serdeczne pozdrowienia w imieniu najwyższych władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Przywiązujemy duże znaczenie do waszych obrad na temat wychowania młodzieży w duchu pokoju. Jest to kwestia, której Polska nadaje najwyższy priorytet. Przekonanie to wynika z doświadczeń historycznych naszego narodu, jak i z „głębokiej woli PRL, aby - wspólnie ze wszystkimi państwami — utrwalać pokojowy porzą-dek w Europie i na świecie, umacniać odprężenie i coraz efektywniej przyczyniać się do ' rozbrojenia i wszechstronnej, wzajemnie korzystnej współpracy między narodami. Młodzież ma w tej dziedzinie szczególnie wiele do zrobienia. Cenimy wasze szlachetne wysiłki zmierzające do utrwalania naturalnych przyjacielskich więzi młodego pokolenia Europy i świata, do lepszego wzajemnego zrozumienia. Jest to bowiem ważną przesłanką wychowania dorastających pokoleń w duchu przyjaźni, wolnym od uprzedzeń i nienawiści; w duchu pokoju, Fakt, że wasze obrady odbywają się w Warszawie w 40 rocznicę napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę urasta do rangi symbolu. potraficie Jestem przekonany, iż wyciągnąć właściwe wnioski z owej tragicznej lekcji historii, tak aby podobna katastrofa już nigdy nię stała się udziałem waszego ł przyszłych pokoleń. Życzę wam owocnych, konstruktywnych obrad oraz powodzenia w dalszych niestrudzonych działaniach na rzecz najwyższych ideałów ludzkości pokoju i pomyślnego jutra młodzieży, wszystkich narodów Europy i świata. Posłanie do uczestników seminarium skierował przewodniczący Światowej Rady Pokoju Romesh Chandra, (DOKOŃCZENIE NA STR. 4) Gospodarowanie energią Genne inicjatywy zakładów pracy Nad programami racjonalizacji Szukanie rezerw • Konieczność stałej kontroli • Przeciw marnotrawstwu (INFORMACJA WŁASNA) W zakładach pracy podejmuje się wiele inicjatyw, których celem jest zracjonalizowanie gospodarki energią i zmniejszenie jej zużycia. Nawet pozornie drobne usprawnienia mogą przynieść liczące się rezultaty. Rezerwy nadal są duże. Korespondenci Ludu” informują: „Trybuny Praszka: Dziś i jutro Zakłady Sprzętu Motoryzacyjnego „PöTmö” " w Praszce należą do większych odbiorców energii elektrycznej i innych paliw w woj. częstochowskim. — Opracowaliśmy program podkreśla z-ca dyrektora ds. technicznych Inż. Waldejnar Niewczas — który uwzględnia zarówno oszczędności możliwe do uzyskania już teraz bez większych nakładów, jak i przedsięwzięcia długofalowe zaplanowane na lata 1980—1985. Obejmuje on# kilkadziesiąt tematów. Wiele już zrealizowano. Obliczono, że zastosowanie samoczynnego, centralnie sterowanego z pomocą fotokomórki, oświetlenia hal pozwoli zaoszczędzić w bieżącym roku 200 megawatogodzin energii. a w latach następnych po 290 MWh. Poważnych oszczędności (400 MWh rocznie) przysporzy też zmiana nasilenia nagrzewnic w halach — wykorzystamy do tego celu ciepło technologiczne. Natomiast w odlewni wyeliminowanie dwóch pieców przez podłączenie do jednego pieca dwóch maszyn odlewniczych przyniesie w skali rocznej 400 MWh oszczędności energii, ale po realizacji wniosku w 1981 r. Inne przedsięwzięcia ług harmonogramu ujęte wedw 17 punktach dadzą w br. 0- Szczędności 240 MWh. Łącznie oszczędności w tym roku wyniosą ok. 840 MWh. Kraków: Rezerwy proste W czasie czerwcowego przeglądu gospodarki energetycznej w krakowskiej Maszyn Odlewniczych Fabryce znaleziono kilka prostych sposobów zaoszczędzenia paliwa i energii elektrycznej. Wybetonowanie składowiska miału węglowego dało oszczędność ok. 5 ton paliwa umownego. Wymiana wirujących spawarek o mocy 28 KM na automaty spawalnicze przyniosła nie tylko oszczędności energii, ale zmniejszyła hałas w pomieszczeniach produkcyjnych. I wreszcie najprostsza możliwych oszczędności wyeliminowanie zbędnego oświetlenia. (DOKOŃCZENIE NA STR. 4} 2 Premier P. Jaroszewicz przyjql rzecznika prasowego Urzędu Prezydenta Francji 3i sierpnia br. prezes Rady Ministrów PRL Piotr Jaroszewicz przyjął rzecznika prasowego Urzędu Prezydenta Republiki Francuskiej ministra pełnomocnego Pierre Huntsz — no Wczasie spotkania omówioaktualne zagadnienia współpracy polsko-francuskiej. Poruszono także sprawy związane z działalnością środków masowej informacji oraz rządowych służb prasowych w obu krajach. W rozmowie uczestniczy! podsekretarz stanu przy Radzie Ministrów, rzecznik prasowy Rządu Włodzimierz Janiurek. Obecny był ambasador Francji w Warszawie Serge Boidevaix. (PAP) Wystawa polskiego przemysłu maszynowego w Moskwie (OD NASZEGO KORESPONDENTA W MOSKWIE) W nowym centrum handlu zagranicznego w Moskwie, które zlokalizowane jest w bliskim sąsiedztwie gmachu RWPG — kończą się przygotowania do otwarcia wystawy Polskich środków transportu „Poitransmasz-79”. Będzie to największa jak dotąd specjalistyczna ekspozycja polskiego przemysłu maszynowego w Związku Radzieckim. Wystawa z okazji jubileuszu 35-Jecia PRL ilustruje dorobek tego przemysłu i owoce współpracy naukowo-technicznej, kooperacyjnej i specjalizacji przemysłów maszynowych Polski i ZSRR, (DOKOŃCZENIE NA STR. 2)