Trybuna Ludu, grudzień 1981 (XXXIII/282-306)
1981-12-01 / nr. 282
Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się! ♦Trybuna Ludu/** ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Nr 282 (11600) Rok wyd. XXXIII WARSZAWA, wtorek 1 grudnia 1981 r. Nakład 990.900 egi. Cena 2 ił AA Dalsze głosy w dyskusji na VI Plenum KC PZPR str. 3, 4 i 5 Wobec zagrożenia bytu narodu Priebleg obrad jak I uchwala VI Plenum KC PZPB spotkały tlę z dużym zainteresowaniem nie tylko członków partii, ale I bezpartyjnych. O znaczeniu podjętych decyzji Powiedzieli „ Trybunie ADAM KULETA robotnik w ZM „Ursus’ w Warszaw»» — Jestem bezpartyjny, ale uważam, że do partii należy inicjatywa w zaprowadzeniu porządku w kraju. Nie możemy spóźnić sit; z wprowadzeniem reformy i porządku w kraju, nie możemy bez końca kłócić się i szachować. Nie żyjemy przecież gdzieś na wyspie pośród oceanu, jesteśmy z wieloma krajami związani różnymi powinnościami. Nie możemy nież —* a to się dzieje rów— żywić się z garnuszka innych państw i być ciężarem dla kontynentu. Dlatego potrzebne są stanowcze decyzje, porządkujące sprawy wewnętrzne, ale wprowadzane z wyczuciem, bowiem wiele atutów, od których zależy normalizacja życia, znajduje się w naszych rękach WITOLD STAROWIEC technik dentystyczny Białystok — Podobnie jak brzmi to to uchwale KC, tak i ja uważam za konieczne wyposażenie rządu w niezbędne pełnomocnictwa do położenia tamy przeciwko wyniszczającej fali różnych strajków i protestów przeradzających się dziś już niejednokrotnie w oczywistą anarchię. Powtarzam — jestem „za” — ale pod warunkiem, że ewentualnie przyznane rządowi przez Sejm specjalne uprawnienia w niczym nie zaszkodzą rzeczywistym interesom ludzi pracy. Taka decyzja Sejmu ■— aby zyskała aprobatę społeczeństwa — must w szczegółach, bez niedomówień określać zakres rządowych uprawnień. RYSZARD RACZEWSKI mistrz w Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej w Gorzowie — Trzeba konsekwentnie dążyć do pogłębiania demokracji socjalistycznej, do budowania szerokiego Frontu Porozumienia Narodowego z wszystkimi patriotycznymi siłami. I to jest dążeniem większości naszego ogromnej społeczeństwa. Z drugiej strony wymaga to od rządu podjęcia zdecydowanego działania przeciw siłom kontrrewolucyjnym, anarchistycznym, destrukcyjnym. To także trafia do przekonania większości, gdyż ludzie mają już dość bałaganu, rozpasania, postępującego upadku gospodarczego. Władze będą wżmacniać się, zwiększać autorytet, jeśli ru dą konsekwentne io działaniu. To się nie będzie podobać tym, którzy świadomie dążą do osłabienia władzy. Ale tacy -— choć głośni — są vj mniejszości. ZBIGNIEW ATAMAŃCZUK sekretarz KZ PZPR Zakłady Meblarskie im. Wielkiego Proletariatu, Elbląg — W moim przekonaniu uchwała VI Plenum odzwierciedla poglądy, nadzieje i niepokoje większości członków naszej partii. DOKOŃCZENIE NA STR: 1 Plenarne posiedzenia komitetów wojewódzkich PZPR 30 listopada odbyły się plenarne posiedzenia komitetów wojewódzkich PZPR w Lublinie, Płocku i Wałbrzychu. Lublin: działalność partii w środowiskach robotniczych (INFORMACJA WŁASNA) 30 listopada br. odbyło się plenarne posiedzenie Komietu Wojewódzkiego PZPR w Lublinie poświecone omówieniu działalności partii wytyczeniu zadań na najbliż1 szy okres dla podstawowych organizacji partyjnych, komitetów zakładowych w środowisku robotniczym Obradom przewodniczył Władysław Kruk, I sekretarz KW, udział wziął członek Biura Politycznego. sekretarz KC Kazimierz Barcikowski. Wiele miejsca w referacie egzekutywy jak i koreferacie przygotowanym przez Robotnicza Komisję Konsultacyjną działającą przy KW oraz w dyskusji zajęło omówienie aktualnej sytuacji w zakładowych organizacjach partyjnych i całej wojewódzkiej organizacji PZPR Podkreślano, że jakkolwiek od IX Zjazdu partii, z którego PZPR wyszła umocniona i z realistycznym programem działania. minął już dostatecznie długi okres by realizacja uchwał była już poważnie jego zawansowana to jednak nadal jeszcze wiele podstawowych ogniw partyjnych obraca sic w saklętym niemal kręgu działań pozornych, niemożności i obserwuje się ich obojętność w odniesieniu do zjawisk zachodzących w kraju, a których waga ma kapitalne znaczenie dla całego społeczeństwa. Mając to na uwadze z jednoczesnym uwzględnieniem kryzysowej sytuacji gospodarczej stwarzającej niezmiernie trudne warunki dla działalności partyjnej starano się podczas plenum wskazać na te aspekty pracy POP. OOP, komitetów zakładowych, które pozwalają odzyskiwać partii autorytet środowisku, umacniają jej szew regi, decydują o jej faktycznej a nie tylko deklaratywnej kierowniczej roli. Podkreślano, że duże pole do działania stwarza zgłoszona poprzez partię idea powołania Rady Porozumienia Narodowe-Kilku mówców krytycznie ustosunkowało się do działalności środków masowego przekazu, zwłaszcza telewizji. Zabierający glos Kazimierz Barcikowski wysoko ocenił tezy postawione w referatach egzekutywy KW PZPR oraz robotniczej komisji konsultacyjnej. Ustosunkował się też do niektórych zjawisk zachodzących w naszym życiu społecznym i gospodarczym. Mówiąc o działalności partyjnej podkreślił, iż potrzeba jest konsolidacji jej sil, ofensywność oraz — jak podkreślił, włączenie się wszystkich w realizację uchwal KC. R. WOLAK (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Posiedzenie Rady Ministrów Przyjęcie projektów ustaw związanych z reformą gospodarczą Działalność przedsiębiorstw państwowych w 1982 roku Sprawy kultury • Przygotowania handlu do świąt Prowizorium budżetowe • Rozwiązanie WOSP Rzecznik prasowy rządu informuje: ną .posiedzeniu 30 listopada Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów dOłllósłych uśtawTWląząnyCU Z ^eroriną 80SpTTUiTFZU, U 'iiianowicie: ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym, ustawy o cenach, ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych, ustawy o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspoiecznio nej, ustawy prawo bankowe, ustawy o statucie Narodowego Banku Polskiego oraz ustawy o uprawnieniach do prowadzenia handlu zagranicznego. nie Projekty tych ustaw, .wstęprozpatrzone na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 9 listopada br. były przedmiotem szerokiej konsultacji. Były one dyskutowane w Komisji d/s Reformy Gospodarczej i Radzie Legislacyjnej. Opinie i uwagi do nich zgłosiło 100 przedsiębiorstw — konsultantów. W połowie października zostały przekazane do zaopiniowania związkom zawodowym i organizacjom społecznym. Oma-wiał je komitet gospodarczy Rady Ministrów Zgłoszone w toku konsultacji uwagi i opinie w znacznym stopniu przyczyniły się do udoskonalenia proponowanych rozwiązań oraz lepszego ich dostosowania do założeń reformy i wymogów praktyki gospodarczej. Uznając za konieczne jak najszybsze nada(DOKONCZEN1E NA STR. 2) POP dyskutują nad Wystąpieniem Biura Politycznego Front porozumienia wyrasta ze społecznej m^nii)iil«ii^r-n-liinini rri '' i h , Mmi ■ i i --r—r~- -.».w p r «s ktyki (INFORMACJE WŁASNE] Od wielu już dni trwają w podstawowych organizacjach partyjnych dyskusje nad dokumentem, z którym zwróciło się rin pipji iti.T.. Pr»lityr-/ne| by zebrać opinie całej partii na temat doniosłej inicjatywy Frontu Porozumienia Narodowego. Odbvwa.iace się w ęstłlaL-JłiatŁk i.^nbntf! YI, .Plenum KC wniosło do teł dyskusji nowe elementy, nowe wątki. Zebrania POP naten temat odbywać się jeszcze będą przez około dwa tygodnie. Powinny one dać w sumie wspólne jednolite stanowisko partii w najbardziej decydującej dla Polski kwestii. W zebraniach POP uczestniczą wysłannicy naszej redakcji: Gmina Czerwonak: wspólne działania Dwudniowym obradom VI plenum towarzyszyło duże zainteresowanie społeczeństwa Poznania. Było ono szczególnie żywe w terenie — w miasteczkach i gminach Poznańskiego. W drugim dniu, mimo że była to wolna sobota, a może właśnie dlatego, w komitetach gminnych PZPR spotykali się towarzysze dyskutując o sprawach. będących tematem plenum. W głównym nurcie dyskusji znajdowały się sprawy Frontu Porozumienia Narodowego. Tak było np. w Komitecie Gminnym w Czerwonaku. Zastałem tam nie tylko aktywistów partyjnych, ale także bezpartyjnych robotników. Rozmowiam z sekretarzem KG Zbigniewem Pacholczakiem. — Jesteśmy najbardziej uprzemysłowioną gminą w kraju. Mimo bliskiego sąsiedztwa Poznania’ nie jesteśmy więc — jak to bywa w innych gminach — (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Forum kobiet polskich zakończyło obrady Zmiana nazwy organizacji # Wybór władz W nocy z 29 na 30 listopada zakończył w Warszawie obrady VIII Nadzwyczajny Z.iazd Krajowy Ligi KoiłTet. Opracowano nowy program organizacji, dokonano zmian w statucie, wybrano władze naczelne. Zjazd dokonał zmiany nazwy organizacji na „Liga Kobiet Polskich”. Uwieńczeniem dwudniowej dyskusji zjazdowej jest uchwała programowa. Zachowując wierność swoim ideałom, celom i tradycjom — głosi uchwała — organizacja wyraża poparcie dla idei stworzenia frontu porozumienia narodowego, widząc w nim miejsce dla siebie jako równoprawnego partnera wszystkich postępowych sił społecznych w kraju. Organizacja nasza — stwierdza się w uchwale — egzekwować będzie konstytucyjne zasady równoupraw. nienia kobiet. Zadaniem naszym jest dążenie do zagwarantowania kobietom udziału w procesach decyzyjnych na stanowiskach w organach politycznych, administracyjnych i gospodarczych oraz do rekomendowania kobiet do wybieralnych organów władzy. Uznając konieczność zrewidowania stosunku do pra(DOKOŃCZENIE NA STR. 7) Ważna i pożyteczna Władze ZSRR podsumowały wyniki wizyty L. Breżniewa w RFN MOSKWA (PAP). Jak poinformowała agencja TASS, Biuro Polityczne KC KPZR, Prezydium Rady Najwyższej i Rada Ministrów ZSRR podsumowały wyniki wizyty Leonida Breżniewa w RFN, aprobując jego ważne i pozytywne działania podczas rozmów z Helmutem Schmidtem oraz innymi osobistościami zachodnionietnieckimi, Stwierdzono, że w obecnej napiętej styuaeji międzynarodowej, która może bądź gwałtownie pogorszyć się, bądź też ob(DOKONOZENIE NA STR 8] V s> Od nas samych zależy Uczyńmy zimę lżejszą! Czytelnicy piszą: dobrze, że podjęliście ten temat Czekamy na telefony: 28-05-24 • 28 34-01 • 21-22-61 Niepokoje jak przetrzymamy zimę są powszechne. Przewijają się one w rozmowach telefonicznych i w listach do redakcji. W naszych kontaktach z Czytelnikami wyczuwamy też sporo optymizmu z faktu, że właśnie od nas samych wiele zależy. Mamy więc informacje od ludzi, którzy niosą pomoc, lub działają zimowych na rzecz zmniejszenia niedogodności i od tych, którzy oczekują pomocy Oto informacje naszych Czytelników: Andrzej M. x Warszawy. Od mojego miejsca pracy do osiedla jest znaczna odległość. Po drodze podwożę jeszcze dziecko do przedszkola. Miejsca w samochodzie jest sporo. Wywiesiłem na klatce schodowej kartkę „ofertę” — wypisałem trasę i godziny przejazdu. Jest zainteresowanie! Byłem ciekawy, czy inni sąsiędzi zmotoryzowani też przedstawią swoją ofertę. Moja kartka nie wisi już samotnie. Anna Ilauptman, Łódź. Od nas samych zależy wiele, istotnie. Potrzeba nam spokoju. Zimą zaś, gdy wieczory są długie i oszczędzamy na oświetleniu ulic — jest szczególnie niebezpiecznie. Domagamy się, by zaprzestano wszelkich działań, które zakłócają spokój i prowokują do nieodpowiedzialnych wystąpień i czynów. Moim zdaniem jest to najważniejszy problem na dziś, domagajmy się zwiększenia patroli MO Irena Zawada, Katowice. Dobrze, że podjęliście temat „Zima”. Korzystam z życzliwej pomocy sąsiadów i znajomych. Wyręczają mnie często w zakupach. Robią to przy okazji, po drodze, lub wtedy gdy sami się zaopatrują. Wszyscy ludzie są teraz tak obciążeni dodatkowymi obowiązkami, mają tak mato czasu po staniu w kolejce, że nie śmiem prosić o wypożyczenie i wymianę książki. A książki trzymają mnie pyzy życiu. W zapowiedzi Waszej akcji przeczytałam stówa zachęty dla sąsiadów — do przyniesienia właśnie książki. Podaliście też informację, że harcerze czytają książki niedowidzącym i niewidomym. Dziękuję! Chciałabym skorzystać. Podawajcie takie informacje. Ośmielają do szukania pomocy. Pogotowie zimowe poznańskich harcerzy Świadczenie pomocy przez harcerzy ma już 70-Ietnią tradycję. Wzbogaca się ona o nowe elementy. Harcerze w województwie poznańskim nawiązali współpracę z administracjami, z opieką społeczną, to jest z ZOZ i PKPS, z „Solidarnością” 1 parafiami. Wykom* (DOKOŃCZENIE NA STR. 8) Porozumienie narodowe szansą Polaków Wywiad z wicepremierem M. F. Rakowskim Wicepremier Mieczysław F. Rakowski udzielił redaktorowi naczelnemu Redakcji Krajowej PAP — red-Zj3ozy5a*rowi Hosieniowi wywiadu na temat idei Porozumienia narodowego) Od dnia w którym general Wojciech Jaruzelski zaproponował powołanie Rady Porozumienia Narodowego upłynęło już kilka tygodni. Niemal powszechnie akceptowana idea takiego porozumienia zawisła jakby w powietrzu. Słyszy się często pytonie: „dlaczego nic się nie dzieje?” — Faktycznie dzieje się wcale niemało. Po sejmowym wystąpieniu prezesa Rady Ministrów, w którym zapowiedział on powołanie RPN otwarta została faza konsultacji, czyli wysłuchiwania opinii o tej propozycji. W ciągu dziesięciu dni I sekretarz KC PZPR spotkał się Z kierownictwami stronnictw politycznych, organizacji społecznych i młodzieżowych, związków zawodowych oraz przedstawicielami środowisk twórczych, W serii konsultacyjnych rozmów szczególnie ważne miejsce zajmuje spotkanie Wojciecha Jaruzelskiego z Józefem Glempem i Lechem Wałęsą. Rozmowy o charakterze konsultacyjnym i osobistościami ze świata politycznego, naukowego i kulturalnego odbyli także współpracownicy generała. Już po kilku pierwszych rozmowach stało się jasne, że propozycja powołania RPN spotyka się z pełną aprobatą. Powszechnie uznano ją za ważny krok w kierunku ustanowienia w Polsce pokoju społecznego. Wystąpienfe Wojciecha Jaruzelskiego z konkretną pro-Część druga informacji Biura Prasowego Rządu o niepokojach w kraju po 4 XI ' sir. 6 pozycją w »prawie utworzenia Frontu Porozumienia Narodowego wielu komentatorów zarówno w kraju jak i za granicą oceniło jako przejęcie przez PZPR inicjatywy w tej skomplikowanej, chwilami wręcz dramatycznej sytuacji, w jakiej znajduje się Polska. Równolegle do prowadzonych rozmów sondażowych, kierownictwo PZPR zwróciło się do całej partii o opinię na temat idei porozumienia. Obecnie odbywają się zebrania organizacji (DOKOŃCZENIE NA STR. 7) Mimo wysiłku górników Węgla nadal mało (INFORMACJA WŁASNA) Od 1 stycznia do 25 listopada br. górnicy wydobyli w „czarne dni robocze” 139 min 107 tys. ton węgla. Razem z dodatkowym, dobrowolnym wydobyciem w soboty, które łącznie wynosiło do tego dnia 8 min 520 tys. ton, tuż przed końcem listopada całoroczne dotychczasowe wydobycie ukształtowało się więc na poziomie 147 min 627 tys. ton. Pozwala to realnie oceniać, iż bilans roku 1981 zamknie się wydobyciem około 162 min 800 tys. ton węgla. Przypomnijmy, że w porównaniu do ponad 200 milionowego wydobycia sprzed zaledwie 2 lat jest to ilość o 20 proc. niższa. Na rezultat ten złożył się w górnictwie węglowym znaczny spadek ogólnej wydajności pracy. Spowodowała go z jednej strony rezygnacja z wprowadzonego już wcześniej w części kopalni syste nu czterobrygadowego i zmniejszona w związku z tym liczba dni pracy z wydobyciem, z drugiej — dość wysoki przyrost zatrudnienia, by wspomnieć, że na dzień 25 listopada zatrudnienie w tej gałęzi przemysłu w stosunku do styćznia br. wzrosło o 13 tys. osób i wynosi aktualnie blisko 412 tysięcy. Jeżeli dodać do tego szechni» znan« perturbacja powi ostatecznym ustaleniem systemu rekompensat dla górników dobrowolnie podejmujących pracę w wolne soboty i związane z tym wahania w sobotnim wydobyciu (np. w niektóre soboty od maja do listopada br. osiągało rozpiętość od 85 dc ostatnio 283 tys. ton) nikogo nie może dziwić, że średnia wydaj, ność ogólna mierzona za 10 miesięcy spadla z 2262 kg na pracownikodniówkę w roku ubiegłym do 2031 w br. Pewne oznaki poprawy sytuacji i stabilizacji sobotniego wydobycia związane są bez wątpienia z wprowadzeniem uchwały 199 Rady Ministrów i mają charakter narastający. Przypomnijmy, że w trzy do(DOKOŃCZENIE NA STR. 8) Sprawa redukcji broni jądrowej w Europie Rozpoczęcie rozmów ZSRR - USA GENEWA (PAP). Korespondent PAP, Jerzy Wańkowicz, relacjonuje: W genewskiej siedzibie misji dyplomatycznej ZSRR przy Europejskim Biurze ONZ rozpoczęły się w poniedziałek o godz. 11.00 radziecko-amerykańskie (rokowania w sprawie ograniczenia rozbudowy systemów broni nuklearnej średniego zasięgu w Europie, Przed inauguracją rokowań przewodniczący delegacji ZSRR podkreśli! konieczność powrotu, póki nie jest za późno, na drogę osłabiania napięć międzynarodowych, wspólnego działania w celu rozwiązania istniejących pro* blemów, związanych w pierwszym rzędzie z przerwaniem wyścigu zbrojeń w oparciu o zasadę równości, jednakowego bezpieczeństwa i wzajemnego poszanowania interesów. Również przewodniczący delegacji USA, uznał podjęcie rozmów genewskich za pozytywny czynnik w umacnianiu pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. W obu delegacjach potwierdzono zarazem możliwość spotkania ministrów Spraw Zagranicznych ZSRR i USA w Genewie w dniu 26 stycznia 1982 r. w celu podjęcia rozmów na temat kierunków dalszych porozumień o ograniczeniu strategicznych zbrojeń ofensywnych obu morarst.w. Zapowiedź ta oraz inauguracja nowej płaszczyzny rokowań rozbrojeniowych — w sprawie ograniczenia broni rakietowej średniego zasięgu w Europie, zostały powitane w genewskich kołach politycznych jako dowód, iż mimo skomplikowanej sytuacji międzynarodowej istnieją — przy konstruktywnej woli po(DOKONOZENIE NA STR. 8) Delegacji ZSRR przewodniczy ambasador Julij Kwiciński, zaś USA — ambasador Paul H. Nitze. Rozmowy będą się toczyć przy drzwiach zamkniętych, kolejno w siedzibach genewskich przedstawicielstw dyplomatycznych ZSRR i USA. Postanowienia Operacyjnego Sztabu Antykryzysbwego Priorytet dostaw ciepła dla ludności Lepsze wykorzystanie krajowych surowców mineralnych • Zwiększenie produkcji mydła • Likwidacja „pustostanów’ Operacyjny Sztab Antykryzysowy, któremu przewodniny^h^ecyzji.^Tfóre wychodzą naprzeciw zgłaszanym postulatom oraz doraźnie przeciwdziałają najdotkliwszym skutkom kryzysu. W obliczu zimy i narastających trudności zaopatrzeniowych najważniejszą sprawą dla ludności jest niedo-puszczenie do chłodu w mieszkaniach. W tym celu OSA określił wszelkie niezbędne środki dla zagwarantowania niezakłóconej pracy ciepłowni i elektrociepłowni. Właściwi ministrowie, wojewodowie oraz prezydenci miast stopnia wojewódzkiego zostali zobowiązani, aby w (DOKOŃCZENIE NA STR. 8) H. Jabłoński przyjął delegację Instytutu Reumatologiczniego 30 listopada przewoaniczący Rady Państwa Henryk ,Iabłoński przyjął w Belwederze delegację Instytutu Reumatoloj^cznegu i JUUU Uf 1 UklUl'efiT doi*. S jTCfpSUem Jakubówskim. W związku z XXX-leciem instytutu . delegacja poinformowała przewodniczącego Rady Państwa o dorobku i proz gramie działalności tej jednej pierwszych w Europie placówki, oraz o problemach związanych ze zwalczaniem chorób reumatycznych w Polsce. Wobec szerokiego zasięgu tych chorób i ich społecznego charakteru istnieje potrzeba dalszego zwiększania placówek, rozwoju kadry i intensyfikacji badąń naukowych. Przewodniczący Rady Państwa w imieniu władz państwowych złożył pracownikom Instytutu Reumatologicznego gratulacje i życzenia sukcesów w realizacji założonych działań. li: W skład delegacji wchodzidyrekcja, wybitni specjaliści reumatolodzy, przedstawiciele kadry lekarskiej i pielęgniarskiej, organizacji partyjnej i dwu związków zawodowych działających w instytucie. (PAP) Wypoczynek dla 1.650 tys. uczniów Mniej uczestników kolonii i obozów Żywienie bez oddawania kartek Ferie zimowe (INFORMACJA WŁASNA) W 1981 r. różnymi formami wypoczynku objętych zostało ponad 1.940 tys. uczniów, z tego ponad 1.740 tys. w czasie ferii zimowych. Nastąpił wjjęc nie mający precedensu w latach ubiegłych spadek ogólnej liczby uczestników, bo aż o 1.800 tys. w stosunku do roku poprzedniego. A jak będzie w nadchodzącym roku? wczasów objętych zostanie 1.65C tys. dzieci i młodzieży, ale z tego poza miejscem zamieszkania tylko 150 tys. czyli o ponad 10(1 tys. mniej niż w okresie ostatniej zimy. Wiele jednak wysiłku wkłada się, by dzieciom zapewnić możliwie jak najlepsze warunki wypoczynku tak pod względem > zakwaterowania, wyżywienia ' jak i programu pobytu, wypełnionego przede wszy(DOKOŃCZENIE NA STR. 7) Mówiono o tym na zorganizowanej przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania krajowej naradzie organizatorów uczniowskiego wypoczynku. Pogłębiający się kryzys społeczno-gospodarczy powoduje dalszy spadek ogólnej: liczby uczestników ferii zimowych które — przypomnijmy — trwać będą od 1 do i4 lutego włącznie dla wszystkich typów szkół. Zakłada się. że w tym czasie różnymi formami