Trybuna Ludu, luty 1986 (XXXVIII/27-50)
1986-02-01 / nr. 27
WYDANIE SOBOUHimiilA___________ Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się! #Trybuna Tiulu ** ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Rozwój nowoczesnego systemu edukacyjnego, doskonalenie wychowania — to sprawy naszego jutra XXIV Plenum KC PZPR Referat Biura Politycznego na temat kierunków dalszego doskonalenia i rozwoju szkolnictwa-wygłosił Tadeusz Porębski • informację o realizacji uchwały IX Plenum w sprawach młodzieży-przedstawi! Waldemar Świraoń Otwierając posiedzenie I sekretarz KC \yoiciech Jaruzel•Ki przywoła} pamięć zmarłego 2 stycznia br. członka KC, Stanisława Nastała, zastępcy Jdyrektora Andrychowskich Zakładów Przemysłu nego, mówiąc: „W BawełniaZmarłym ►tracimy zasłużonego działacza partyjnego i społecznego województwa bielskiego, bojownika o sprawę partii i klasy robotniczej, aktywnego do ostatnich chwil życia działacza politycznego”. Zebrani uczcili jego pamięć minutą milczenia. ski Następnie Wojciech Jaruzelprzedstawił tematyczny zakres XXIV Plenum: „Stawiamy trzy wzajemnie powiązane problemy: oświaty i szkolnictwa wyższego, a więc w istocie całego systemu edukacji narodowej; realizacji uchwały IX Plenum Komitetu Centralnego w sprawach młodzieży •raz programu partii, który kierujemy do ogolnopartyjnej dyskusji przed X Zjazdem. Dobrze się złożyło, co nie jest zresztą sprawą przypadku, iż zagadnienia te rozpatrujemy łącznie. Mają one wspólny mianownik — jest nim droga w przyszłość, jutro socjalistycznej Polski. Zagadnienia dotyczące oświaty, wychowania młodzieży obecny Komitet Centralny rozważai niejednokrotnie. Dyskutowaliśmy o nich m.in. na IX, XII, XIII, XVI i XIX posiedzeniach plenarnych. Potrzeba skupienia uwagi na ocenie aktualnego “tanu systemu szkolnictwa i drogach jego rozwoju nie wymaga szczególnego uzasadnienia. Aby sprostać wyzwaniom cywilizacyjnym, konieczny jest rozwój nowoczesnego systemu edukacyjnego, który byłby szeroko otwarty na potrzeby naszego rozwoju gospodarczego i społecznego, kulturalnego i moralnego, systemu harmonijnie łączącego funkcje kształceniowe i wychowawcze. Obrady XXIV Plenum, jego dorobek powinny posłużyć za podstawę i punkt wyjścia do ogolnopartyjnej 1 ogólnospołecznej debaty o drogach rozwoju narodowej edukacji. Wyrażam przekonanie, że na obecnym plenum nie zabraknie krytycznej i samokrytycznej refleksji. Znajdzie ona swoją twórczą kontynuację w dyskusji przed X Polskiej Zjednoczonej Zjazdem Partii Robotniczej, na zebraniach konferencjach oraz w rozmoi wach indywidualnych z członkami i kandydatami partii. Zapraszamy do tej dyskusji wszystkich młodych Polaków, którzy w poczuciu patriotycznej, obywatelskiej odpowiedzialności pragną wnieść swój wkład w przyspieszenie rozwoju naszego kraju. Przygotowania do obecnego plenarnego posiedzenia trwały już od wielu miesięcy. Sprawy z tym związane wielokrotnie rozpatrywało Polityczne i Sekretariat Biuro Komitetu Centralnego. Członkowie centralnych władz partyjnych odbyli w ostatnim czasie wiele spotkań z młodzieżą w zakładach pracy, w szkołach, w wyższych uczelniach oraz w organizacjach młodzieżowych. Znaczący wkład w przygotowanie plenum wniosły komisje problemowe Komitetu Centralnego a zwłaszcza Komisja Nauki i Oświaty oraz Komisja Młodzieżowa. Posiedzenia plenarne komitetów wojewódzkich, poświęcone sprawom edukacji odbyły się w ostatnim okresie w Przemyślu, Lublinie i Warszawie. Projekty materiałów były dyskutowane na naradzie sekretarzy komitetów wojewódzkich, zajmujących się sprawami nauki i oświaty. W rezultacie tych prac towarzysze otrzymali bardzo szeroki zestaw opracowań analitycznych i informacyjnych przygotowanych przez komisje proolemowe, wydziały Komitetu Centralnego, organizacje młodzieżowe i instytucje rządowe. Są wśród nich materiały ilustrujące rozwój szkolnictwa wyższego w czterdziestoleciu powojennym i rozwój oświaty w latach 1961—1984, prognozy dotyczące kształcenia w szkolnictwie wyższym oraz kształcenia i wychowania w wybranych krajach, wybrane informacje GUS o młodzieży, oświacie i szkolnictwie wyższym, informacje o realizacji „Rządowego programu poprawy warunków startu życiowego i zawodowego młodzieży” oraz o realizacji uchwały IX Plenum KC przez partię i przez socjalistyczne związki młodzieży. Dysponujemy zatem bogatym materiałem do dyskusji. Towarzyszki i Towarzyszel Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego wystosował do Komitetu Centralnego naszej partii zaproszenie do udziału delegacji PZPR w obradach XXVII Zjazdu KPZR. Zjazd ten będzie wydarzeniem o wielce doniosłym znaczeniu dla międzynarodowego ruchu robotniczego, dla wszystkich sił postępu i pokoju w święcie. Pragniemy, by uczestnictwo delegacji naszej partii w obradach najwyższego forum partii radzieckich komunistów przyczyniło się do zacieśnienia więzi łączących nasze partie, do umacniania przyjaźni i współpracy naszych narodów i państw. Proszę, by towarzysze upoważnili Biuro Polityczne do podjęcia odpowiednich działań związanych z przyjęciem i realizacją zaproszenia”, Następnie I sekretarz KC zaproponował porządek obrad XXIV Plenum, składający się *-9 referatu Biura Politycznego nt. „Kierunków działań na rzecz dalszego doskonalenia i rozwoju szkolnictwa w PRL (podstawowych problemów edukacji narodowej)” wygłoszonego przez Tadeusza Porębskiegoinformacji o realizacji uchwały IX Plenum KC, złożonej przez Waldemara Swirgo. nia: • dyskusji plenarnej; • informacji o projekcie Programu PZPR, przedstawionej przez Henryka Bednarskiego: przyjęcia uchwał; spraw organizacyjnych. Propozycja została przyjęta w glosowaniu. Wybrano też 3<)-osobową Komisję Uchwal i Wniosków XXIV Plenum. Po wygłoszeniu referatu i pierwszej informacji, rozpoczęła się dyskusja, do której, jak poinformował prowadzący obrady Wojciech Jaruzelski, zgłosiło się 60 osób. Zabrali w niej głos kolejno: Jerzy Kurdziel, Zofia Makowska, Czesław Kupisiewicz, Czesława Romanowska. Benedykt Suchecki, Janusz Basiak, Joanna Michałowska-Gumowska, Bogdan Janik, Jerzy Świderski, Zdzisława Gębska. (Głosy z tej części dyskusji publikujemy na str, 6). Następnie glos w dyskusji zabrał profesor Henryk Jabłoński, który mówił o nauczaniu i wychowaniu w kontekście nowego etapu rozwoju świata, w warunkach cywilizacji naukowej. Apelował o dostrzeganie wszystkich wynikających z tego szans i zagrożeń, współzależności miedzy rozwojem techniki i stosunkami społecznymi. Stwierdził, że w wychowaniu ograniczamy się często do upowszechniania poglądów, zaniedbując kształtowanie osobowości. Na pytanie, kogo powinniśmy wychowywać. odpowiedział: ludzi ciągle głodnych wiedzy, otwartych na nowatorstwo, szukających nowych wartości, ambitnych, racjonalnie i samodzielnie myślących. Taki cel powinien przyświecać wszystkim zabiegom wychowawczym, niezależnie od tego, na jakim szczeblu wykształcenia poprzestanie wychowanek (DOKOŃCZENIE NA STR. 5) (OBSŁUGA WŁASNA Problemy edukacji i wychowania młodzieży wypełniły bez reszty obrady pierwszego dnia XXIV Plenum KC. Zaproszono na nie liczne grono teoretyków i praktyków oświaty oraz przedstawicieli młodego pokolenia. Wielu z nich uczestniczyło w dyskusji. KeSerat Biura Politycznego str. 3 i 4 Informacja o realizacji uchwały IX Plenum KC w sprawach młodzieży —str. 5 — str. 6 Dyskusja Podczas przerwy w obradach, od lewej: Bogdan Golasiński, Krzysztof Karolczak, Adam Rylski i Andrzej Pawlik. Fot. CAF — ROSIAK Reporterzy „TL" na turystycznych szlakach Zimowiska czekają na dzieci i młodzież Rozpoczęty się zimowe ferie szkolne. Kilkaset tysięcy dzieci i młodzieży przez dwa tygodnie wypoczywać będzie na koloniach i obozach w największych ośrodkach turystyczno-wypoczynkowych kraju. Najwięcej pociągów i autokarów z młodzieżą ruszyło w góry. Wygląda na to, że tegoroczna zimowa aura sprzyjać będzie sportom zimowym, ruchowi na świeżym powietrzu A jak przygotowane są na przyjęcie gości ośrodki wypoczynkowe? W Górach Świętokrzyskich: Jest w czym wybierać W Góry Świętokrzyskie przyjedzie kilka tysięcy uczniów z całej Polski. Organizatorem zimowisk jest dla nich m.in. kieleckie WPT „Łysogóry”. Młodzieży oddany zostanie w tym czasie słynny hotel „Łysogór” w Chęcinach. Kierowniczka recepcji tego obiektu, Maria Zwolińska, powiedziała nam: — Organizujemy zimowiska już od kilkunastu lat. Teraz przyjedzie do nas 60 dzieci pracowników „Hydrobudowy” z Poznania oraz 40 dzieci pracowników ZOZ w Katowicach, Wszystko mamy już zapięte „na ostatni guzik”. Uczestnikom zimowisk zapewniamy dobrze ogrzewane pokoje, całodzienne wyżywienie w naszej restauracji, a ponadto wycieczki do pięknej okolicy, kuligi, ogniska z pieczeniem kiełbasek, dobrze zaopatrzoną świetlicę i wiele innych atrakcji Zatrzymujemy także 20 miejsc w naszym hotelu dla turystów indywidualnych, W malowniczo położonej św. Katarzynie rozmawiamy w pensjonacie „Łysogór” z Bogusławem Sitniekim. Przyjedzie do nas 34 uczniów, dzieci pracowników Kieleckiego Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego. Zamieszkają w 2-osobowych pokojach z wszelkimi wygodami. Całodzienne wyżywienie gwarantujemy w odległej o 50 m restauracji „Baba Jaga”. Organizatorzy zimowiska przywożą (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Uczniowie szkoły w Bukowinie Tatrzańskiej pomagają przy przygotowywaniu noclegów dla przyjezdnych kolegów. Fot. SAF — ST. MOMOT Przed X Zjazdem partii : Załoga „Diorył wzywa do inicjatyw Pod adresem I sekretarza KC PZPR tow. Wojciecha Ja* ruzelskiego nadszedł meldunek z Zakładów Radiowych „Diora” w Dzierżoniowie, o podjętych przez Radę Pracowniczą inicjatywach poprawy efektywności gospodarowania oraz apel do wszystkich przedsiębiorstw o podejmowanie z okazji X Zjazdu PZPR podobnych zobowiązań. „Pragniemy poinformować Towarzysza I sekretarza — czytamy m. in. w meldunku — że Zakłady Radiowe „Diora” w Dierżoniowie zgodnie z celami NPSG. wykorzystując możliwości stworzone przez zapoczątkowaną na IX Zjeździe reformę społeczno-gospodarczą, osiągnęły w 1985 roku wyniki ekonomiczne przekraczające założenia CPR”. Stojąc w przededniu Zjazdu naszej partii i oczeX kując, że przyczyni się on do umocnienia zasad reformy społeczno-gospodarczej. uwzględniając inicjatywy załogi oraz zakładowych organizacji sp<y łeczno-politycznych i zawodoj wych Rada Pracownicza Złu „Diora” na posiedzeniu uf dniu 31.1. zatwierdziła pla^j na 1986 rok i postanowiła: • Wdrożyć do produkcji, z dniem 1 lipca 1986, poszukiwany na rynku materiałooszczędny odbiornik radiowy „Safari-6” co przyniesie efekty materiałowe na łączną sumę 20 min złotych. pozwalając jednocześnie zwiększyć program produkcji tego odbiornika o 40 tys. sztuk. • Przeprowadzić w roku 1986 remont kapitalny urządzeń galwanizerni zakładowej bez jej wyłączanią z eksploatacji. Planowany pierwotnie harmonogram remontu zakładał wyłączenie obiektu i produkcji na okres co najmniej 2 miesięcy, co -stwarzało groźbę obniżenia produkcji o 1,5 mld złotych. • Uzyskać zaplanowany na 1988 rok przyrost produkcji bez zwiększania zatrudnienia w stosunku do średniego stanu osiągniętego w roku 1985 drogą dalszego wyprzedzania postępu technicznego i organizacyjnego. Pragnąc aby podobne przedsięwzięcia mające na celu przyspieszenie rozwoju społeczno-gospodarczego bf< ły podejmowane w całej gospodarce narodowej Rada Pracownicza ZR „Diora” pa konsultacji z zakładowymi organizacjami społeczno-politycznymi i zawodowymi, podjęła uchwałę o skierowaniu apelu, o podejmowanie analogicznych przedzjazdowyeh inicjatyw gospodarczych przez inne przedsiębiorstwa w kroju. Meldunek podpisali: I sekretarz KZ PZPR przy ZH „Diora”, Andrzej Marchewka, dyrektor Eugeniusz Nowak 1 przewodftlCZćjćy Rady Pracowniczej Tadeusz Morrnol. DM Wypadek w kopalni 7,Bobrek” 31 stycznia o godz. 11.55 w kopalni „Bobrek” w Bytomiu nastąpiło silne tąpnięcie Zniszczeniu Uległo ok. 40 rr chodnika odstawczego. W zasięgu zawału znalazło się czterech górników. W wyniku natychmiast podjętej akcji ratowniczej spod zawału wydobyto nieżyjącego górnika Józefa Miskę. Akcja ratownicża prowadzona z dwóch stron w bardzo trudnych warunkach ma na celu dotarcie do pozostałych 3 górników. Oprócz ratowników kopalni „Bobrek” biorą w niej udział zastępy z Centralnej i Okręgowych Stacji Ratowniczych Bytomia z Zabrza. Akcja trwa. (PAP) Sprzeczne* informacje z Haiti Dyktatura Duvaliera przeżywa ostatnie chwile? WASZYNGTON, MADRYT (PAP). W powodzi sprzecznych informacji ua temat sytuaicji w Haiti, wydaje się, że zbliża się kres krwawej „dożywotniej” (w myśl ubiegłorocznego referendum) dyktatury Jean« Claude’a Duvaliera, w tym jednym z najbiedniejszych krajów świata. Podczas gdy rząd Stanów Zjednoczonych ogłosił w piątek rano oficjalnie, ustami rzeczni* ka Białego Domu Larry’egO Speakesa, że Duvalier uciekł a kraju wraz z rodziną i kilku* dziesięciu najbliższymi współ* pracownikami, oficjalna rozgło« śnią rządowa „Radio National" nadaje — na przemian z utwo* rami muzyki ludowej — nagranie wystąpienia dyktatora, w którym zapewnia on, iż nadal krzepko dzierży władzę. Równocześnie z sąsiedniej Republiki Dominikańskiej napływają informacje, że całe Haiti ogarnęła fala wystąpień ludowych, które w głównych ośrodkach miejskich usiłują zdławić oddziały elitarnych formacji .Lamoart’„antyterrorystycznych”, (DOKOŃCZENIE NA STR. 10} / Ty możesz być nowatorem WYNALAZKI DO WZIĘCIA W naszej akcji staramy się dotrzeć do wszystkich instytucji i organizacji społecznych, które jako podstawowy cel swej działalności deklarują pomoc w rozwoju wynalazczości w Polsce. Jednym z ogniw tego ruchu są Kluby Techniki i Racjonalizacji, które w statucie mają zapisany obowiązek wspomagania procesu tworzenia, wdrażania i rozpowszechniania projektów wynalazczych. Rozmawiamy z prezesem Zrzeszenia Wojewódzkich KTiR dr. inż. WIESŁAWEM KOTARBA. • Ostatnie lata były trudne dla wynalazczości, a więc chyba także dla klubów. Jak sytuacja przedstawia się teraz? — Zrzeszonych jest 5099 klubów z całej Polski, skupiają prawie 424 tys. osób. Ale jest to jedynie 70 proc. stanu z 1979 roku, a to oznacza, że jeszcze nie odbudowaliśmy naszych szeregów. Opieramy się przede wszystkim na aktywie klubów zakładowych, chociaż ostatnio powstają także ogniwa środowiskowe, zajmujące się wynalazczością np. W medycynie czy rzemiośle • Co praktycznie daje wynalazcy przynależność do KTiR? — Sam pomysł to nie wszystko. Trzeba go odpowiednio opracować, wykonać rysunki techniczne, obliczyć efekty, czasami potrzebny jest prototyp. Kluby Techniki 1 Racjonalizacji są przygotowane do takich prac, zwłaszcza ogniwa wojewódzkie. Warto przypomnieć, że Urząd Patentowy PRL ńie ma oddziałów wojewódzkich, tę rolę w terenie przejmują właśnie KTiR Mamy bardzo dobrze opracowany system porad prawnych aż do możliwości spełnienia funkcji pełnomocnika twórcy przed sadem. • No właśnie, ostatnio wynalazcy iakby cześciei mieli kłopoty — Obserwuje się niepokojące zjawisko wzrostu zapotrzebowania na porady prawne. Ńajczęściej spory dotyczą pojęcia „stosowanie projektu wynalazczego” z czym wiążą się późniejsze wypłaty dla autora, określenia co uznaje się za projekt organizacyjny oraz spraw związanych z tym, co mieści się w ramach obowiązku służbowego. To ostatnie zagadnienie dotycz} przede wszystkim instytutów i placówek naukowo-badawczych Ale chciałbym wrócić ieszczt do pytania poprzedniego Racjonalizator może nam zlecić także sprawy, związane z wyszukaniem producenta proponowanego urządzenia. WKTiR we Wrocławiu Ostatnie podjął się zorganizowania produkcji wykrywacza freonu. Gaz ten jest używany w chłodniach, wykrywanie iego przecieków iesl njezwykle istotne ze względu na wysokie koszta samego freonu. Wykonawcą zostały zakłady przy szkole zawodowej w BydffnS7.f»7V O Jednak nie zawsze projekt racjonalizatorski znajduje zastosowanie. Dlaczego jest tak mało wdrożeń? W jaki sposób WKTiR wspomagają twórców? — Nikogo nie zmusimy, żeby zastosował dane rozwiązanie techniczne. Prawda jest taka. że zainteresowany wdrożeniem jest najczęściej sam autor opracowania. Dlatego mimo naszych działań popularyzujących niektó. re projekty np. na tamach wydawanego przez Z W KTiR t NOT .,Nowatora”, wdrożenia są jednostkowe Jako zrzeszenie nie możemy zastępować administracji państwowej. Nasze ogniwa w zakładach pracy są sejsmografem, odbierającym najdrobniejsze zakłócenia. Te sygnały przekazujemy m. in. do Urzędu ds. Postępu Naukowo-Technicznego I Wdrożeń. Jesteśmy zauważanym partnerem. Podpowiadamy, informujemy o tym, co dzieje się w przedsiębiorstwach. Ale muszą być wprowadzone pewne rozwiązania systemowe, zmiany w funkcjonowaniu gospodarki — od tego zależy usprawnienie procesów wdrażania i dyfuzji projektów wynalazczych. Stoimy w gotowości, ale działać możemy wtedy, gdy jest zapotrzebowanie. Jeśli go nie ma... • Rozpoczęliśmy naszą akcję hasłem „I Ty możesz być nowatorem”. Z naszej rozmowy wynika, że nie jest to wcale takie proste. Czy członkowie KTiR nie czują się zniechęceni? — Raczej zaniepokojeni sytuacją, co wcale nie oznacza, że czekamy na lepsze czasy dla wynalazców. KTiR są aktywne organizujemy tzw. wymianę doświadczeń, konferencje współzawodnictwo, staramy się przyciągnąć młodzież. Prowadzimy działalność merytoryczna w zespołach problemowych. Oprócz zagadnień prawnych, ekonomiczno-finansowych, organizacji ruchu wynalazczego zajmujemy się np. psychospołecznymi problemami wynalazczości. Prace tego zespołu koordynuje WKTiR w Zielone) Górze. Bo przecież bardzo ważne są motywacje twórców — dlaczego ktoś zgłasza projekt, czy wynika to z autorytetu zakładu pracy czy np. z chęci zarobku. Albo sprawy związane z psychologicznie umotywowanymi oporami przed innowacjami. Najważniejsze, że członkowie KTiR sa przekonani o potrzebie wprowadzania postępu, że są otwarci na zmiany, nowinki techniczne. I taką postawę zaszczepiają innym w miejscu pracy. ' • Nasza akcja ma na celu nie tylko propagowanie wynalazczości, ale wyszukiwanie cennych projektów, które zapomniane leżą gdzieś w szufladzie. — Gorąco popieram tę Inicjatywę. Zrzeszenie WKTIR ze swej strony deklaruje gotowość zorganizowania wspólnie z redakcja konkursu na najciekawsze zgłoszenia w tej akcji. Ufundujemy nagrody. • Dziękuję za rozmowy i czekamy na listy z dopiskiem „WYNALAZKI DO WZIECiA" Rozmawiała MAGDA SOWINSKJ Nie czekamy na lepsze czasy śnieżyce, ulewy, wichury w Europie południowej 10 śmiertelnych ofiar w Hiszpanii i 6 we Francji % Najobfitsze od początku stulecia opady w Rzymie PARYŻ, RZYM, MADRYT (PAP). 10 śmiertelnych oliwi mrozów w Hiszpanii i 8 we Francji, sparaliżowany ruch ko. łowy i kolejowy w wielu rejonach Europy południowej, poprzerywane linie wysokiego napięcia j telefoniczne, niezwykle obfite opady śniegu w południowo-wschodniej Francji, największe od początku stulecia opady deczczu w Rzymie, południowe Wiochy pod grubą warstwą śniegu — oto napływające w ciągu ostatnich godzin doniesienia o niezwykle trudnej, wywołującej różnorodne komplikacje sytuacji atmosferycznej w Europie południowej. Obfite opady śniegu I burze szalejące w ostatnich dniach w wieiu rejonach Hiszpanii spowodowały ofiary w ludziach i poważne zakłócenia w ruchu drogowym. przerwy w dostawach prądu, funkcjonowaniu linii telefonicznych, radiostacji oraz niektórych instytucji użyteczności publicznej. Ofiary śmiertelne to głównie rybacy. Wiele kutrów, które wypłynęły w morze, do dziś nie powróciło do macierzystych portów. Istnieją więc obawy, że ficzba śmiertelnych ofiar wśród ludzi morza może znacznie wzrosnąć. W prowincjach Gerona Lugo, gdzie opady śniegu byi ły najobfitsze, zamknięto szkoły, gdyż ostre mrozy i chaos komunikacyjny utrudniały dzieciom dobrnięcie do nich. W południowo-wschodnich rejonach Francji spadły najobfitsze od wielu lat opady śniegu. Tysiące ludzi pozbawionych zostało dopływu energii elektrycznej. Nieprzejezdne stały aię autostrady i inne szlaki komunikacyjne, władze ogłosiły w tym rejonie stan wyjątkowy.