Figyelmező, 1839. január-december (3. évfolyam, 1-52. szám)
1839-03-26 / 13. szám
218 nyainak ne egyedül emlékező tehetségsegédeszközt nyújtson tábláiban, hanem azokat némi röviden kinyomott reflexiókkal is bővítvén, önszemléletre is adott volna némi indítást ; mi által nem csak visszaemlékeztetendi őket a’ bővebb iskolai előadás’ részleteire, hanem némikép szükségessé is teendi, hogy tanítványai, e’ táblákat forgatván, ne csak emlékezetüket töltsék meg* puszta tettdolg okkal, hanem azok felett a’ kijelölt irány szerint elmélkedni is kezdjenek. Mit annál szükségresbnek tart rel., minél inkább tapasztalható, hogy a’ legtöbbek az iskolai pálya után is egyedül emlékezet’ tárgyának tekintik a’ históriát, annak felsőbb czéljait, mivel azokról iskolai pályájokon semmit, vagy keveset hallottak, meg* sem ismervén. — Az idézetek, utasítások egyes czikkek után a’ fölhozottakat részletesen előadó történeti művekre, a’ szerzőnek bő ismeretségét bizonyítják a’ történetírás’ leg újabb termékeivel ’s literaturájával. De nem lesz érdektelen, ezen szabatos, bő tárgyismerettel készült műből némi töredékeket közleni. (Saeculo VIII. a. C. hasábon) 753 (év) Urbi Roma condita. Romulus Rex. 100 Senatores, 306 Equites, 12 Lictores. Patricii, Plebeji; Patroni, Clientes. 3 Tribus, 30 Curiae; Comitia Curiata. Raptus Sabinarum. Quirites. 1716. Numa Pompilis Templum Jani, annus duodecim mensium. Auspicia et Auguria. (iid. Fergasson hist. of the rom. Rep. 1783. — Niebuhr Rom. Gesch). (Saec. II. a. C. hasáb) Roma Orbis Romina , dives, sed male morata. Thesauri ex Oriente adlati produxerunt luxum et avaritiam. Ludi Circenses et Bacchanalia. Leges Sumtuariae (Oppia et Orchia); Lex. Calpurnia de repetundis (149), quaestiones perpetuae (143); latifundia. (Saeculo I. p. C. n. hasáb) Germania vetus. Danubius et Rhemus: Sylva Hercynia. Teulones: Batavi, Frisii, Bruceri, Marcomanni, Quadi etc. — Cultus Wodan et Herthae: Walhalla. Bardae (Druidae ap. Gallos). — Regim. Democrat. Comitia populi, Belliduces (Regies). Heermannia pro def. patriae: Comitatus. Leges paucae: Judicia severa, mulita. Candor animi, hospitalitas , praeceps hracundia, iotatio, lusus alearum. (Vid. Pfister Gesch. d. Teutschen 1829). Saeculo XI. 1000. S. Stephanus s. corona inauor., Rex Hung*. Apostolicus. Monarchia temp. (Reg*es Árpád. lib. Ord. suffrag*. electi). Tres Reg*ni Status, Senatus Reg*., DivisioReg*ni in Comitatus. A.E. Strig*on., 10 Episcopat., Abbatia S. Mart, in Monte Pann. etc. — Optimates: Comes Palat. Com. Curialis (Jud. Cur.). Mag-ister Tavern. Comites Parochiani. Servientes Reg*. (Nobiles), Udvornici, Jobbagyiones Castri, Cives, Hospites etc. — Decimae Episcopis assig-natae. Nobilinm Jus dir. Dom. in possessiones suas Gymnasium Alb. Reg*. — Transilvania Hung*, conjuncta. Saec. XIV. Ludovicus M. Hung. R. Frater Andreas Joannae I. Neap, conjux (f 1345) 1347—1352. Bella Neapolit. (Avenio a Joanna I. 1348. Clementi VI. vendita). Cultura Italica in Hung*, propag-ata. — 1355. Pacta succes. Pol. cum Casimiro III. (Immunit. Nob. Pol. a tributo, et militia extra reg*n. suis sumt. facienda). — 1356. 72. 78. III. Bella cum Venetis. 1381. Pax Taurinensis: Principal Venet. in mari Mediterr. — 1359—69. Reg-na Moldáviáé, Serbiae, Bulg-ariae, Bosniae et Valacliiae s. Coronae adserta. 1370. ludovicus M. Polon. R. — Reg-ia Budensis. Acad. Quinque- Eccles. (1367) — Promotum agricult., mere, et liter. Studium : Cassovia emporium mere. Hungr. —Pol. Jura Dominorum, et officia subdit. accur. definita. — 13S2. Maria: 1385. Carolus Pare, (f 1386). Saec. XIX. — 1830—7. Wilhelmus IV. Anofl. R. 1832. Lex de Reformatione Parlamenti auctore Min. Grey. 0 Connel Catltolicorum Hib. tribunus (Agitator). — 1833. Nova Lex Indica: lib. commeatus in Indium Or. et Chinam omnibus Ang-lis concessus. Lex de Rmanc. Nigrorum in Col. Angi. 1834. Foed. Quadruplex int. Ang*l. Gall. Hisp. et Port. initum. 1835. Min. Melbourne stb. ______ MM. MM. Nem tartottuk fölöslegesnek ugyan ezen munkáról egy más bíráló’ véleményét is ide iktatni. * * Reisinger’ prof.’ táblái mindenek előtt nem táblák. A’ táblai forma rovatokat teszen fel, mellyeknek egymás melletti és utáni szerkezete egyszerre több eszmék szerint állítja szemünk elébe a’ történteket, ’s e’mód az, melly a’ táblai előadást olly hasznossá, az emlékezetet segítővé teszi. Itt mit találunk? rövid korjegyzeteket, egymás után (sőt nem is mindig tökéletesen egymás után), miket szintúgy.