Trybuna Ludu, styczeń 1970 (XXII/1-30)
1970-01-29 / nr. 28
r 2 __________________________________________________________________TRYBUNA LUDU___________________________________ . I gracja gospodarcza Referat prof, dr. J. Pajestki na międzynarodowej konferencji w Moskwie MOSKWA (PAP). W gim dniu odbywającej się druw Moskwie' konferencji międzynarodowej naukowej, poświęconej problemom światowego systemu socjalistycznego obrady plenarne rozpoczęły się od członka delegacji wystąpienia polskiej — zastępcy Przewodniczącego Komisji Planowania prof, dr Józefa Pajestki. Wygłosi! on referat pt. „Lenin, a integracja gospodarcza”. Wystąpienie prof. Pajestki spotkało się z dużym zainteresowaniem uczestników ir an f Pr p n o i i A oto niektóre fragmenty referatu: Nie sposób widłowo zrozumieć tego, praco wspólne i tego, co specyficzne dla procesów integracyjnych występujących w różnych formacjach ustrojowych, bez sięgnięcia do ich genezy historycznej i ich perspektyw. Umożliwia to leninowska analiza procesów społeczno-gospodarczych imperializmu, nauka Lenina o rewolucji socjalistycznej, jego przewidywania i- wskazania na temat kształtowania się światowego systemu gospodarki socjalistycznej. W umiędzynarodowieniu życia Raspodarczego widział Lenin ważkie implikacje dla dojrzewania przesłanek zwycięstwa socjalizmu. Imperiahzm, jako system światowy, stworzył więc przedpole światowego systemu socjalistycznego. Z punktu widzenia perspektywicznego Lenin wał dobrze znana tezę: sformuło„Istnieje tendencja do stworzenia jedli'""' —' gm—mm ■ ■ • ■ ■J go.-ipociarKi światowej jako ilości, kierowanej przez proleiriat wszystkich narodów vyę-ug jednego planu. Tendencja ł z całkowita oczywistością ujawnia się już w warunkach kapitalizmu, a w warunkach socjalizmu rozwinie się jeszcze bardziej i w pełni się urzeczywistni”. Ta teza Lenina dotyczy warunków ogólnoświatowego systemu socjalizmu i komunizmu, i pozostaje poza zasięgiem polityki gospodarczej współczesnej dobv. Jako bliższą perspektywę widział wi?c Lenin ukształtowanie wspólnoty socjalitycznej, zrzeszającej określoną liczbę krajów, opartej na wspólnych zasadach ideowych i społeczno-gospodarczych, na zasadach internacjonalistycznych, współpracy i wzajemnej pomocy. Na tych zasadach może się rozwijać nowy typ stosunków międzynarodowych, odpowiadający socjalizmowi. Żywym drogowskazem - naszej działalności pozostają więc sformułowane przez Lenina fundamentalne zasady ukształtowania i funkcjonowania naszej wspólnoty. Można je sprowadzić do następujących: dobrowolność sojuszu narodów oraz ich równość, uwzględnienie różnic narodowych i państwowych przy wypracowaniu ogólnych metod i form wspólnego działania, wzajemne wzbogacenie doświadczeń, wynikające ze specyfiki historycznej krajów i rozwiązanie przez nie problemów budowy socjalizmu, umiejętne kojarzenie interesów narodowych i międzynarodowych. Podkreślając z naciskiem konieczność przestrzegania suwerenności nin przestrzegał narodowej, Leprzed tendencjami jednocześnie laryzmu narodowego, partykunacjonalizmu. Nacjonalizm jest nie tylko ideologią z gruntu obcą i przeciwstawną narodowej solidarności międzymas pracujących. Może on wyrządzić niepowetowane szkody wspólnocie krajów socjalistycznych, a tym samym i interesom kraju nie dość zdecydowanie przeciwstawiającego się tendencjom nacjonalistycznym. Postępujący proces umiędzynarodawiania życia gospodarczego jest ogólną prawidłowością rozwojowy zarówno socjalizmu, jak i kapitalizmu. Między umiędzynarodawianiem życia społecznogospodarczego a integracją me należy, naszym zdaniem, stawiać znaku równości, czy twierdzić, że różnią się one tylko pod względem intensywności (że integracja jest wyższym etapem umiędzynarodowienia). Pierwsze pojęcie jest bardzo szerokie, i obejmuje zarówno rozwój sił wytwórczych, jak i stosunków ekonomicznych, instytucji nadbudowy, zjawisk kulturowych itp., drugie natomiast słusznie jest ograniczyć do dziedziny stosunków ekonomicznych oraz nadbudowy społecznopolitycznej. W procesach integracji wr '• v- ze os «»sowywanie stosunków ekonomicznych i nadbudowy do wymogów rozwoju sił wytwórczych. Jeżeli tendencje integracyjne są fąnkcją rozwoju sił wytwórczych, to należy oczekiwać ich wystąpienia i nasilania się w miarę rozwoju techniczno - ekonomicznego — na wyższym etapie tego rozwoju Nie jest więc przypadkiem ale obiektywnie jest uzasadnione, że kraje socjalistyczne nie wysuwały szerokich programów integracji we snych stadiach swojego wczerozwoju, a wysuwają taki program obecnie na wyższym etapie rozwoju. Należy oczekiwać, że potrzeby integracyjne i zrozumienie ich konieczności będą się nasilały wraz z postępującym procesem rozwojowym. Procesem integracyjnym możerny nazwać taki proces, w którym — na podstawie uzgodnień międzynarodowych — przeprowadzane są zmiany (reformy) stosunków ekonomicznych i nadbudowy społeczno - politycznej, mające na celu stworzenie warunków bardziej sprzyjających współpracy międzynarodowej, Chodzi tu oczywiście o zmiany poważniejsze, kompleksowe. dotyczące w pewnym stopniu całokształtu czynników wpływających na współpracę, eliminujących pewne przeFzkody stwarzane rozwojowi sił wytwórczych przez odrębności organizmów państwowo - ekonomicznych. Takie rozumienie procesu integracji usunąć może wiele nieporozumień które powstają przy różnych próbach definiowania „istoty integracji”. Przedsięwzięcia integracyjne dotyczyć muszą stosunków ekonomicznych, jak również nadbudowy społeczno - politycznej. W konsekwencji dotyczy to również samego państwa. Państwo ma jeszcze w naszych warunkach niezwykle doniosłe funkcje ekonomiczne, społeczne i polityczne, a współpraca organizowana na bazie istnienia organizmów państwowo - ekonomicznych stwarza tak wielkie możliwości, że kwestionowanie jego potrzeby byłoby w tych warunkach wręcz awanturnictwein Przyjmując to, stwierdzić należy że przedsięwzięcia integracyjne, majace w obecnym okresie podstawowe znaczenie dla integracji ekonomicznej w ramach RWPG, dotyczą reform w dziedzinie stosunków ekonomicznych. Chodzi tu głównie o: dostosowanie wewnętrznych reguł i form działalności ekonomicznej do potrzeb intensywnej współpracy (tn.in. systemów zarządzania, zasad kształtowania cen itp,) i wykształcenia międzynarodowych zasad i instrumentów ekonomicznych (wspólnego planowania wspólnego pieniądza wspólnoty). Określając integracje jako zjawisko dotyczące sfery stosunków ekonomicznych nadbudowy, nodkreślamy. tym i samym z całą ostrością odmienność cech społecznych, ekonomicznych i politycznych procesów integracji w kapitalizmie i socjalizmie. M^ją one wspólna podstawę w rozwoju si? wytwórczych, prowadzącym do coraz większego społecznego podziału pracy. Toteż jeżeli twierdzimy, że integracja jest funkcja rozwoju sił wytwórczych, nie powinno nas nadmiernie dziwić, że zmiany w stosunkach ekonomicznych i nadbudowie społeczno-politycznej w niektórych ugrupowaniach integracyjnych typu kapitalistycznego są daleko zaawansowane — dalej niż u nas. Ich treść społeczna, ekonomiczna i polityczna w różnych ustrojach jest jednak tak różna, jak różne są te ustroje. Wpływa to, oczywiście, silnie i na metody i formy rozwiązań integracyjnych. Procesy integracyjne występujące w krajach socjalistycznych są kontynuacja tych procesów w sferze międzynarodowych stosunków ekonomicznych, które tak wcześnie i tak głęboko przeanalizował Lenin. Mimo że podstawy ustrojowe krajów socjalistycznych stwarzają bardzo sprzyjające warunki dla umiędzynarodowienia ich życia gospodarczego i czerpania stąd wzajemnych korzyści ekonomicznych, przesłanki dla głębszych przedsięwzięć integracyjnych mogły się pojawić dopiero na dalszym etapie naszej współpracy, W pierwszych okresach swojego rozwoju kraje socjalistyczne koncentrowały się na wewnętrznych przekształceniach społeczno-ekonomicznych, opierały swoje tempo rozwoju w dużym stopniu na wykorzystywaniu czvnników ekstensywnych i kształtowały podstawową strukturę gospodarki, sorzyjajacą wszechstronnemu dłu* gofalowemu rozwojowi. Szerokie rozwijanie międzynarodowego podziału pracy nie było tu sprawą naczelnego priorytetu, co nie przeczy, oczywiście, poważnej roli handlu zagranicznego i pomocy gospodarczej. W dalszym proce/ sie rozwojowym sytuacja szybko i radykalnie sie zmieniła. W zakresie czynników wzrostu ekonomicznego trzeba było córa? bardziej zdecydowanie — poć groźbą zmniejszenia tempa rozwojowego •— przechodzić do wykorzystywania czynników intensywnych, a to znaczyło w pierwszym rzędzie przyspieszenie postępu technicznego. Rozwiązywanie tego problemu jest absolutnie niemożliwe w wąskim zakresie ekonomik narodowvch, toteż wymaga m.in. szerokiego oparcia się o współpracę międzynarodową. W zakresie czynników strukturalnych, po rozbudowie bazowej struktury, kraje stały się bardziej zdolne do międzynarodowego podziału pracy, a z drugiej strony — coraz bardziej go potrzebującymi. W szczególności mniejsze kraje bez nastawienia się na rozwój bardziej selektywny (tj. bardziej wyspecjalizowany) nie mogły zapewnić odpowiedniego postępu techniczno-ekonomicznego swej produkcji. Przesłanki te narastały stopniowo — w jednych krajach nieco wcześniej, w innych -nieco później. Materialne przesłanki dla podjęcia poważnych przedsięwzięć integracyjnych są więc w pełni doirzałe. Trzeba podkreślić, że mimo dużej dojrzałości potrzebv realizacji głębsze przedsięwzięcia integracyjne okazują się w praktyce sprawa bardzo złożoną i niezwykle trudna Trudność polega głównie na tym, że do systemu współpracy gospodarczej kraje musza się dostosować. To wymaga zmian wiel,j rzeczy — metod działania, instytucji itp. w każdym kraju. Zmiany okazują się sprawą bardzo trudna. Program rozwiązań integracyjnych krajów zrzeszonych RWPG został już w ogólnych zaw rysach wytyczony. Znane sa jego podstawowe myśli przewodnie oraz kierunki poszukiwań. Wytyczyła je XXIII nadzwyczajna sesja RWPG t; c d ti ikaif Plenom KO IPCz Zmiany na stanowiskach partyjnych i państwowych pcvllt*ntFcc c *FrrlVssrnr. (Dok. na str. 4) zlonka sekretariatu KC KPCz, ierwśzego sekretarza KC KP 'owacji i członka sekretariaj KC KPS. Na zwolnione liejsca członków Prezydium 1C KPCz zostali wybrani w łjnych wyborach: Antonin łapsk, Jóscf Korczak ,i. Jose! icnart. Komitet .Centralny zybral również .na zasiępcóiy złonków Prezydium KC IPCz- Dali bora Ha'ncsa, Ya:ava Ilułę i Aloisa Irtdrę. W związku z powierzeniem .ubomirowi Sztrougalowi sta nwiska państwowego, oleum KC zwolniło go z funkcji ekrelarza KC KPĆz, członka skretariatu KC KPCz i przewodniczącego oraz sekretarza kurą KC KPCz d's kierowaia pracą partyjną na ziębach czeskich. Na funkcję rzewodniczącego Biura KC IPCz wybrano Josefa Kemp-Człorikiem sekretariatu KC KPCz wybrano Jana Fojtika i zatwierdzono go na stanowisku sekretarza KC KPCz. wybrano Josc-fa Kempnego. KC KPCz zaakceptowało wniosek, aby Josefowi Lenartowi powierzono funkcje pierwszego sekretarza KC KP Słowacji i w związku z tym zwolniło go z funkcji sekretarza KC KPCz. Do Komitetu Centralnego KPCz dokooptowano1 Vac lava I oraczka, Antonina Kroużila, Vladimirs PirOszika, Jana Pirczc, Jana Szimka, P sigma furzo. P'ra'iäiska Ondrzi-cha i Radko Kask. Jaroslava Bojn. -.astepcę członka KC przesunięto na członka KC KPCz. Komitet Centralny KPCz przyjął rezygnację, Ladisiava Kardy i Oldrzicha Ma tejki z funkcji członków Biura KC KPCz dś kierowania pracą partyjną na ziemiach czeskich i Jaroslava Kozia z funkcji sekretarza tego Biura, zwolnił z funkcji członka i sekretarza Biura KC KPCz Antonina Kapka. Na stanowisko członka Biura KC KPCz powołał: Karla Bcranka F:\ f.ena Erbaną i Bcdrzirha Szvcstkc, na stanowisko sekretarzy Biura KC KPCz — Jana Baryła. Leopolda Kovalczika i Vaclava Svobodę. Plenum KC KPCz zaleciło Janu Pillcra na przewodniczącego CRZZ. a na przewodniczącego KC Związku Przyjaźni Cze chosłnwarko Radzieckiej — Dallbora Hancsa. Plenum KC KPCz upoważniło Prezydium KC KPCz do przeprowadzania nadal w niezbędnych przy padkach zmian kadrowych na stanowiskach obietveh no menklatura Komitetu Centralnego partii, z 1vm że /mia nv te będą później przedkładane plenarnemu posiedzeniu do zatwierdzenia. Plenarne posiedzenie KC KPCz kontynuować będzie obrady w czwartek 29 bm. Prsszydęr.S Svo%oda ckcsfiWę zmiany. PRAGA (PAP) Dnia 28 bm przewodniczący rządu CSRS inż. Oldrzich Czernik zwrócił s:ę dn prezydenta Republiki z prośbą o zwolnienie go ze stanowiska przewodniczącego rządu Prośbę o zwolnienie z pełnionych funkcji rządowych .złożyli także: wiceprzewodniczący rządu prof. inż. Josef Kempny 'ora? ministrowie — inż. Josef Krej cz\ Jan Pelnarz, prof, dr Kolo man Boda, a także sekretarze stanu; gen. porucznik Vaclav Dworząk, płk dr Jan Majer, inż. Andrej Bąrczalt, Vlasta Brablcova, inż. Kare! Kurka i inż- Karel Martinka. Jednocześnie wicepremier rządu inż. Miłosław Ilruszkovicz zwrócił się z prośbą o odwołanie go z funkcji przewodniczącego komitetu do. spraw rozwoju techniki i inwestycji, a wicepremier rządu. Frantisek Ilaniouz — o zwolnienie go z kierowania ministerstwem handlu zagranicznego. Prezydent Republiki zaakceptował wszystkie te preśby. W tym samym dniu mianował on dr Lubomira Sztrougala przewodniczącym rządu CSRS, Joscfa Korczaka — wiceprzewodniczącym rządu, inż. Radko Kask — ministrem spraw wewnętrznych, inż. Andreia Barczaka — ministrem handlu zagranicznego, inż. Oldrzicha Czernika — ministrem przewodniczącym komitetu do spraw rozwoju techniki i inwestycji, inż. Jindrzicha Zahradnika — ministrem. przewodniczącym komitetu do spraw przemysłu, dr Bohuslava Veczerza — ministrem. przewodniczącym komitetu do spraw rolnictwa i wyżywienia oraz inż. Karola Martinka — ministrem. Nowo mianowani członkowie rządu złożyli na Praskim Zamku na ręce prezydenta Republiki przewidz aną konstytucją przysięgą. Prezydent Republiki przyjął do wiadomości, że dr Jan Pudlak zrezygnował funkcji sekretarza stanu przy i urzędzie prezydenta Republiki. Jednocześnie powierzył mu nadal kierowanie kancelarią Drezvdenta. Posiedzeń!® Prezydium Franiu Narodowego PRAGA (PAP). Prezydium KC Frontu Narodowego CSRS pod przewodnictwem Evzena Krbana na posiedzeniu w dniu 28 bm. zapoznało się z rezultatami obrad KC KPCz dotyczącymi zmian w składzie rządu CSRS. Na stanów sko przewodniczącego rządu CSRS zaleciło prezydentowi Republiki dr. Lubomira Sztrougala, jako kandydata Frontu Narodowego. W zebraniu uczestniczył desygnowany przewodniczący rządu CSRS. W krótkim przemówieniu zapoznał on Front Narodowy z wnioskami dotyczącymi zmian w rządzie, które przedłoży prezydentowi Republiki. Prezydium wyraziło pełne poparcie dla proponowanych zmian w składzie rządu. Zapewniło dr Lubomira Sztrouga!a, że Front Narodowy udzieli pełnego poparcia wysiłkom rządu CSRS przv realizacji doniosłych i odpowiedzialnych zadań. które przed nim stoją- Z uwagi na potrzebą ujednolicenia administracji państwowe? prezydium zaakceptowało wniosek KC KPCz o zniesieniu funkcji sekretarzy stanu. J. Korczak proponowany na stanowisko premiera Republiki Czeskiej PRAGA.. (PAP). W dniu 28 bm. odbyło się posiedzenie Pre* zydiurn KC Frontu Narodowego Czeskiej Republiki Socjalistycznej. które postanowiło zalecić Czeskiej Radzie Narodowej kandydaturę Josefa Korczaka na stanowisko premiera rządu Republiki Czeskiej. Czeska Rada Narodowa tym samym dniu zaakceptowaw ła tę propozycje przyjmując jednocześnie rezygnację Ronionego ze stanowiska preJ. miera rządu republikańskiego, złożona w związku z przejściem do innej pracy. 14 lutego br. nadzwyczajny zjazd KP Finlandii HELSINKI (PAP). 28 stycznia odbyło się plenum Komitetu Centralnego KP Finlandii. na którym omówiono sprawę przywrócenia jedności partii oraz sprawę przygotowań do wyborów parlamentarnych. Uczestnicy plenum powzięli jednomyślnie uchwałę o zwołaniu na dzień 14 lutego nadzwyczajnego zjazdu KP Finlandii. Władze PRL zażądały odwołania trzech pracowników ambasady brytyjskiej w Warszawie W dniu 27 bm. Ministerstwo Spraw Zagranicznych zaknrminikflatałfl _ambasädflaaai£l~ Wiel-Juej—Bł*y4rfm+~w-A£aiszawie, że władze PRL uznają zańiepożadalTy dalszy uobvt w Polsce trzech pracowników am basa dy brytyiskiei. a_.miann.w.icie attache lotniczego, nłk_R J. Uprichard. ITT KPkrptflrza ąmhasady rp~~M. A, Pakenham oraz urzed'yiika ambasady p. A. R. Titcliećner. ponieważ działalność lob 3eśt niezgodna ze statusem pracowników ambasady. Władze PRL proszą, abv opuść-11 oni Polskę do dnia 31 stycznia br. Równocześnie oświadczono ambasadorowi Wielkiej Brytanii, iż rząd PRL uznaje postawione przed kilku dniami zadanie odwołania z W. Brvtanü trzech pracowników ambasady PRL w Londynie za krok bezpodstawny i nieprzyjazny. (PAP) Panmik Lenina stanie w Belgradzie BELGRAD (PAP). W Belgradzie wzniesiony zostanie pomnik W. I. Lenina. Decyzję taką podlą] Komitet Wykonawczy Belgradzkiej Miejskiej Konferencji Socjalistycznego Związku Ludu Pracującego Jugosławii. Komitet opracował także program obchodów stulecia urodzin W. I. Lenina, Program przewiduje zorganizowanie wystaw, cyklu odczytów, wieczorów poświeconych życiu 1 działalności wodza Rewolucji Październikowej Marszałek A. Greczko zakończył wizytę w NRD BERLIN (PAP). Minister Obrony ZSRR marszałek A. Greczko. zakończył w środę wizytę w NRD i udał się w drogę powrotną do kraju żegnał Na lotnisku marszałka pominister Obrony NRO. gen. armii Heinz Hoffmann i jego zastępca admirał Waldemar Verner. Reportaż i Oświęcimia w zachódnioniemieckiej TV BONN (PAP). Telewizja zachodnioniemiecka ńadala 27 bm. w programie wieczornym obszerny reportaż, ukazujący dawny hitlerowski obóz koncentracyjny w Oświęcimiu-Brzezince. Program ten przygotowano w związku przypadająca tego dnia 25 roczz nica wyzwolenia Oświęcimia przez woiska radzieckie. Reportaż miał charakter dokumentalny. Pokazywał zachowane po dzień dzisiejszy ślady zbrodn dokonanej na 4 milionach więźniów tego obozu. Jego istotną treść stanowiła opisująca teren obozu relacja byłego więźnia Oświęcimia, obecnego kustosza Muzeum Martyrologii Tadeusza Szymańskiego. Autorem filmu jest Manfred Durniok. Obchody i okazji 25-lecia wyzwolenia Oświęcimia w Paryżu PAKVZ (PAP). Wwtorek wie czoiem. w 2ó rocznice wyzwoieii-a przez Armię pąaz.ecką. hitlerowskiego ooozu zagłady Oświęcimiu w są i i „Pieyei” odw był się wieczór poświęcony parinęci 4 muioauw oso o. zamoruowanych w tym obozie. Wieczór zostai zorganizowany przez stowarzyszenie byiycn więźniów obozu oraz stowarzyszenie byiycn deponowanych żydowskich we Francji pod patronatem ministry a/s byiycn kom oa tan to w — n. j0\uvular da. Przyjęcie na cześć deiegacji polskiej w Londynie LONDYN (PAP). Z okazji bytu w Wieik.ej Bryiank. delegacji polskiej z ministrem Bu= drówńlctwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych A. Gierszem, rząd brvtviski wydał _ pxzyjecie •Ä? san bankietowej Whitehall, słynnej z plafonu Rubensa. Gospodarzem przyjęcia był minister gospodarki" rhTeszkaniow_ei. T samorzgtTÖW lokalnych Anthony Grenwood. '—r“”’" —Na pn-zyjęcie przybyli: minister transportu F. Mulley. sekretarz parlamentarny Board of Trade pani G. Dun woody, przedstawiciele innych resortów oraz członkowie parlamentu. Szczególnie leżnie reprezentowani byli przedstawiciele architektury i brytyjskich instytucji budowlanych. Obecny był ambasador PRL w W. Brytanii dr M. Bobrosielski. Delegacja Partii Pracuiqcych Wietnamu na XIX zjazd FPK przybyła do Paryża PARYŻ (PAP.) W środę przybyła do Paryża delegacja Partii Pracujących Wietnamu na czele członkiem Biura Politycznego, sez kretarzem KC Le Due Tho. Delegacja weźmie udział w XIX zjeździe Francuskiej Partii Komunistycznej Werner von Broun wicedyrektorem NASA WASZYNGTON (PAP). Znany — niegdyś hitlerowski, a obecnie amerykański — specjalista rakietowy. dr Werner von Braun dyrektor ośrodka kosmicznego w Huntsville, zwany .ojcem rakiet amerykańskich” został mianowany we wtorek na wysokie stanowisko w kierownictwie amerykańskiej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej z tytułem wicedyrektora. Autobus z dziećmi zderzył się z pociągiem w pobliżu Johannesburgo LONDYN (PAP). W pobliżu Johannesburgs, w środę po południu nastąpiło zderzenie pociągu towarowego z autobusem, który przewoził dzieci. Według ostatnich doniesień, w katastrofie zginęło 21 dzieci, a 39 odniosło rany, Wszystkie ofiary katastrofy miały 6—12 lat. ZE ŚWIATA Premier W. Brytanii w Białym Domu Stosunki Wschód - Zachód, sytuacja w Europie, na Bliskim Wschodzie, wojna w Wietnamie WASZYNGTON (PAP). W Waszyngtonie rozpoczęły się rozmowy premiera W. Brytanii Wilsona z prezydentem USA Nixonem. Jak oświadczył rzecznik prasowy Białego Domu do spraw informacji mężowie stanu omawiali sprawę stosunków między Wschodem 1 Zachodem problemy związane z rozmowami dotyczącymi ograniczenia wyścigu zbrojeń strategicznych, sytuację w Europie. Wietnamie, na Bliskim Wschodzie i w Nigerii a także perspektywy stosunków brytyj<5ko-a mery kańskich. Jednocześnie rozmowy prowai dzili sekretarz stanu USA Roger« minister spraw zagranicznych W Brvtanli Stewart. We wtorek premier Wilson przeprowadził także dwugodzinną rozmowę z sekretarzem USA do spraw skarbu Kennedym oraz z innymi przedstawicielami życia gospodarczego i oolitvcznego USA. Prezydent Niocon zaprosił premiera Wilsona do wzięcia udziału w posiedzeniu kratowej Rady Bezpieczeństwa. Premier W. Brytanii był pierwszvm obcokrajowcem, który uczestniczył w posiedzeniu Rady bedącej najwyższym organem doradczym prezydenta USA w^sprawach polityki zagranicznej i bezoieczeństwa. WASZYNGTON (PAP). Stany Zjednoczone i Wielka Brytania postanowiły przedłużyć moc obo wiązująca układu z roku 1953 ę współpracy w dziedzinie br^ni nuklearnei do 31 grudnia 197t roku. Niemcy Zachodnie drugim po USA partnerem handlowym Izraela ski BONN (PAP). Jak podaje bońkorespondent agencji TASS, Niemcy zachodnie na równi ze Stanami Zjednoczonymi dostar czają Izraelowi zasadniczego poparcia w jego agresji przeciwko krajom arabskim. Świadczą o tym rozwijające się wieży gospodarcze między NRF i Izraelem. Według danych opublikowanych przez prasę zachadnioniemiecką. NRF pod względem wymiany towarowej jest drugim po USA partnerem Izraela, przy czym dostaw} zachodnioniemieckie do tego kraju znacznie przewyższają import z Izraela. W roku 1968 Niemcy zachodnie dostarczyły Izraelow: towarów na kwotę 480 min marek. podczas gdy import z Izraela wynosił tylko 276 min marek. W pierwszych 9 miesiącach w roku 1969 wymiana towarowa między tymi krajami osiągnęła poziom wymiany za cały poprzedni rok. Niemcy zachodnie dostarczają Izraelowi przede wszystkim wyposażenia przemysłowego, w tym również dla przemysłu zbrojeniowego, „25 lot współpracy z de Ouolk cnt” Kontrofensywa Pompidou i Debre (OD NASZEGO KORESPONDENTA W PARYŻU) Prezydent Pompidou i minister stanu do spraw obrony, Michel Debre podjęli ostry kontratak przeciwko tym wszystkim siłom wewnątrz Francji i poza nią, które chcą obniżyć prestiż prezydenta w kraju i utrudnić a może i uniemożliwić jego podróż do USA. Do swego kontrataku wybrał prezydent znanego publicystę i biografa de Gaulle’a, Raymonda Tournoux, który w numerze „Paris Match” z wtorku zamieszcza obszerny artykuł o prezydencie republiki, cytując często jego słowa Prezydent Pompidou odpowiada na zarzuty w sprawie samolotów „Mirage”. „Francja — mówi — musi mieć określoną politykę na Morzu Śródziemnym, być tam obecna w możliwie najszerszym zakresie. Jej rola historyczna, jej polityka porozumienia z państwami arabskimi, a szczególnie z Maghrebem, jej odwieczna tradycja... te wszystkie więzy mam zamiar utrzymać i rozwinąć. W przeciwnym razie zdradziłbym interesy Francji, ba, całego Zachodu”. Pompidou dał do zrozumienia, że Libia odgrywa specjalną rolę w polityce francuskiej, jest bowiem ogniwem łączącym Bliski Wschód z krajami dawnej francuskiej Afryki Północnej. Prezydent uważa, że Izraelczycy popełnili wiele niezręczności wobec Paryża i że w sytuacji obecnej niemożliwy już jest powrót do embargo selektywnego. Zapowiada się także zaostrzenie embarga na dostawę części zamiennych. Prezydent korzysta z okazji, by sformułować swoją opinię o gaullizmie, o swych zwiąjzkach z Generałem i o swej dalszej linii politycznej. „Przez 25 lat współpracowałem z Generałem — mówi. — Gdyby jego podstawowe idee nie odpowiadały moim, musiałbym podjąć nadludzki wysiłek, by przez cały czas udawać. Reaguję w wyniku pewnej ilości zasad, które przejąłem od Generała. Pozostawiając na stronie współczynnik osobisty — nie zawsze reaguję tak jak by reagował Generał. Wydarzenia ewoluu ia” Podkreślenie wierności wobec zasad gaullistowskich potrzebne było prezydentowi ze względu na fakt, że jego polityka Obserwowana jest bardzo stów dokładnie przez gaulliortodoksyjnych. Znalazło to wywiadzie, wyraz ponownie w jakiego udzielił „Spiegelowi” były minister sił zbrojnych Pierre Messmer — główna osobistość stowarzyszenia „Obecność i akcja gaulłizmu”. Kontrakcja ministra Debre przyjęła formę wystąpienia jego podsekretarza stanu Andre Fantona na spotkaniu młodych gaullistów. „Rozpętanie ataków na politykę zagraniczna Francji, czego jesteśmy świadkami od kilku tygodni w niektórych politycznych kolach francuskich — powiedział Fanton — nie może nie wywołać zdumienia... -Jakąż to zbrodnie popełni) rząd Republiki? Czyżby odwróci! sic piecami od tradycyjnej polityki francuskiej? Nikt chyba tak nie twierdzi. Czyżby zdradził interesy naszego kraju? Nikt tego nie mówi. Czyżby podjął akcję przeciwko pokojowi? Chyba w żadnym razie i pod żadnym pozorem. Niech „atakujący” nie wyobrażają sobie, że ich słowne wyskoki mogą w jakimkolwiek stopniu zmodyfikować politykę francuską, której celem jak zawsze jest interes pokoju i Francji’ W podobnych a może jeszcze ostrzejszych słowach wyraża się o tej kategorii ludzi naczelny redaktor gaullistow-skiej „La Nation”, Jacques d« Montalais. „Po to, by nikogo nie zdenerwować — pisze on — nie podejmujemy tutaj starej jormuly i nie powiemy, że ludzie ci „tworzą partię zagranicy". Ale powiemy, że zawsze się na zagranicy wzorują" W tejże „La Nation” pojawi! się obszerny artykuł na temat reakcji amerykańskiej na sprawę „Mirage” przed podróżą Pompidou do USA.. Autorka — może trochę biorąc własne życzenia za rzeczywistość — stara się zlekceważyć wystąpienia senatorów przeciwko Pompidou i twierdzi, że nie mają one nic wspólnego „ze stosunkami międzypaństwowvmi” Być może — ale zauważono, że w depeszy do Pompidou, która towarzyszyła przysłaniu do Paryża próbek kamieni z Księżyca. Nixon na miesiąc przed wizytą o wizycie nie wspominał. Z. BRONIAREK Tygodnik „Orientering” Izrael otrzymuje z Norwegii statki do transportu wojska ski OSLO (PAP). Tygodnik norwe„Orientering” (organ Socjalistycznej Partii Ludowej) twierdzi, że przedsiębiorstwo „Akergruppen” od 1964 r. dostarcza Izraelowi „statki do przewozu owoców”, które w ciągu 48 godzin mogą być uzbrojone i przystosowane m. in. do transportu wojska, czołgów i innego sprzętu wojskowego. Jednostki te mają m. in. gotowe podstawy pod działa, specjalnie wzmocnione dźwigi pokładowe, grubą blachę i konstrukcję kadłuba stosowaną w okrętach wojennych. Na pokładzie każdej znajduje się platforma dla lądowania helikopterów. Statki rozwijają także dużą szybkość. „Akergruppen” buduje wspomniane jednostki na zamówienie izraelskiego towarzystwa „Martinie Fruit Carries Co”, które jest głównym akcjonariuszem w przedsiębiorstwie „Starboat S. A.”. To ostatnie było, jak wiadomo, bezpośrednio zamieszane w aferę, związaną z kupnem ścigaczy francuskich i wyprowa5 dzeniem ich z Cherbourga do Izraela Dotychczas stocznie norweskie wybudowały dla „Maritime Fruit” 10 statków. „Orientering” pisze w komentarzu redakcyjnym, że transakcja stanowi klasyczny przykład obchodzenia uchwał parlamentu norweskiego (z 1959 r.), dotyczących sprzedaży broni i amunicji państwom uwikłanym w konflikt międzynarodowy lub wewnętrzny. Rozbieżne oceny prasy NRF na temat wypowiedzi Weiinera i Barzela (OD NASZEGO KORESPONDENTA W BONN) Posiedzenia frakcji Bundestagu — SPD i CDU — Berlinie Zachodnim, po któw rych Barzel i Wehner zorganizowali odrębne konferencje prasowe, przedstawiając własne poglądy na sytuację i stosunki między obydwiema partiami w sprawie tzw. polityki niemieckiej i wschodniej dostarczyły okazji do rozbieżnych ocen w prasie zachodnioniemieckiej. Springerowska „Die Welt” udowadnia, że Barzel „zapowiedział walkę z polityką niemiecką Wehnera“, stawiając mu następujące zarzuty: • wbrew programowi SPD Wehner nie wyklucza już możliwości prawno-międzynarodowego uznania NRD. • jego wywiad dla tygodnika „Der Spiegel“ jest sprzeczny z postulatem Brandta zgłoszonym podczas debaty w Bundestagu na temat ko-nieczności jeszcze ściślejszej współpracy między rządem a opozycją w polityce niemieckiej. Barzel oświadczył, że jeśli Wehner chce walki, nie zabraknie mu ku temu sposobności. Dosłownie Barzel powiedział: „kanclerz jest za współpracą z opozycją, Wehner przeciwko — co oboa wiązuje?“ W przeciwieństwie do przedstawionej powyżej oceny sytuacji przez „Die Welt” (charakterystyczne, że zbliżony do CDU „Bonner Rundschau” nie zajmuj« w tej sprawie własnego stanowiska), inne wielkie dzienniki wyrażają opinie bardzo przeciwstawne, bądź też bardziej zróżnicowane. Konserwatywny ..Frankfurter Allgemeine” nie przemilczając istniejących rozbieżności podkreśla w tytule, że ,,Barze: i Wehner usiłują wyciszyć spór”. Komentując ich wypowiedzi ns zachodnioberlińskich konferencjach prasowych gazeta uważa iż obaj „przywązy wali najwidoczniej duża wagę do tego, b} nie rozjątrzać dalszej dyskusji”. ,,Handelsblatt” umieszcza ns czołówce pierwszej kolumny oświadczenie rzecznika gabinetu Ahlersa. iż „rząd nąć niepotrzebnych pragnie uniksporów 2 opozycją. ... Rząd zdaje sob'e sprawę z liczebnej siły opozycji niemniej jest nadal zdania, u rządzenie 1est sprawa rządu”. W zakończeniu gazeta przvtacza dementi Ahlersa stwierdzające, ż« „w zakresie polityki n:emieckie; nie istnieją żadne rozbieżność' nogladów między kanclerzem Brandtem a przewodniczącym frakcii Wehnerem” Do tego problemu nawiązuje w swym komentarzu ..Sueddeutsche Zeitung”, która sadzi, iż różnice w wypowiedziach Brandta i Wehnera wynikają tvlko z „taktycznego podziału ról”. Wśród tutejszego społeczeństwa polityka rządowa wobec krajów socjalistycznych je^t oceniana różnorodnie. W każdym razie większość moich rozmówców zgodnie podkreśla, źe linia polityczna Brandta w tym zakresie ciągle nie jest jasna STANISŁAW ALBINO WSK1 czwartek, 29 stycznia mo r. — nr 28 Prowokacje wobec Jordanii KAIR (PAP). Rzecznik wojskowy w Ammanie poinformował, że w środę o godz. 13.40 czasu lokalnego, dwa samoloty izraelskie zaatakowały pozycje jordańskie w rejonie Szark El-Bared w okręgu Irbid w Jordanii Północnej, ostrzeliwując je rakietami i z broni maszynowej. Jordańska artyleria przeciwlotnicza zmusiła samoloty agresora do odwrotu. Strona jordańska nie poniosła żadnych strat. Rzecznik wojskowy w Ammanie podał do wiadomości, że w środę rano wojska izraelskie ostrzelały z moździerzy osiedle jordańskie w rejonie El-Manszieh, w północnej części doliny Jordanu, Jedna osoba cywilna została zabita a 2 odniosły rany. Akcje komandosów palestyńskich KAIR (PAP). Rzecznik dowództwa Palestyńskiej Walki Zbrojnej podał do wiadomości, że w poniedziałek patrol izraelski wpadł w zasadzkę zorganizowaną przez bojowników Al-Assifa w okolicach Turkmaniji w środkowej części doliny Jordanu. Większość żołnierzy izraelskich została zabitych lub rannych. Inn* grupa komandosów Al« Assifa zaatakowała Datrol izraöW ski w Al-Watad w północnej części doliny Jordanu. Trzech żołnierzy izraelskich zostało trafionych przez kule partyzantów. Polsko-rumuńskie rozmowy handlowe w Bukareszcie BUKARESZT (PAP). 28 stycznia br. rozpoczęła się w Bukareszcie VIII sesja Polsko-Rumuńskiej Rzą dowej Komisji Współpracy Gospodarczej. Polskiej delegacji rządowej na sesję przewodniczy wicepremier Marian Olewiński, a rumuńskiej -- wicepremier Janos Facekas. W toku obrad analizuje się przebieg realizacji zaleceń poprzedniej — 7 sesji polsko-i umuńskiej rządowej komisji, która obradowała w czerwcu 1968 r. w Warszawie oraz rozpatruje możliwości dalszego rozszerzenia i pogłębienia współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej między obu krajami. 1 0 lat Inter wizji 35 min odbiorników telewizyjnych 9 Nowe programy ® Dynamiczny rozwój - nowe potrzeby 28 bm. obchodziła swe Ubiec Je Interwizia. — międzynarodowa organizacjaTskupiająca telewizje Bułgarii, Czechosłowacji, Finlandii, Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Polski, Rumunii, Węgier i Związku Radzieckiego; współpracują z nią również Jugosławia i Mongolia, W krajach Interwizji znajdu je się 35 min odbiorników telewizyjnych, a ogląda progra my co najmniej 100 min osób. Doniosła rola jaką odgrywa telewizja we współczesnym społeczeństwie i stale rosnące jej potrzeby programowe nakładają na Interwizję odpowiedzialność wobec wielomilionowej widowni za poziom i atrakcyjność wymienianych programów. Dominują w tej wymianie transmisje z imprez sportowych, drugie miejsce zajmują aktualności filmowe; na trzecim znalazły się programy kulturalne i artystyczne, a następnie rozrywkowe i dziecięce. Uruchomienie w szeregu krajów socjalistycznych drugiego programu (obecnie nadają tylko ZSRR i NRD) wpłynie gc z pewnością na poważne zwiększenie zainteresowania współpracą w ramach Interwizji wydatnie ożywi międzynarodoi wą wymianę. Spośród socjalistycznych jedynie krajów Telewizja Radziecka emituje obecnie swe programy na większej liczbie kanałów (np. w Moskwie na czterech, a w niektórych innych ośrodkach na dwóch lub trzech kanałach). Bliski jest już termin uruchomienia drugiego programu w niektórych pozostałych krajach. Interwizja współpracuje z Eurowiz.ią, zrzeszającą organizacje telewizyjne krajów zachodnich. Współpraca ta dotyczy głównie wymiany programów, szczególnie sportowych i rozrywkowych oraz aktualności filmowych. Organizowane są także okresowe konferencje oraz spotkania ekspertów obu tych organizacji. Ułatwia wymianę rozbudowa sieci międzynarodowych kanałów telewizyjnych.Od kilku lat Warszawa ma połączenia Berlinem, Moskwą i Pragą. To i właśnie za ich pośrednictwem włączamy się na jakiś czas w sieć telewizyjnych transkontynentainych, tranzytów oglądamy „na żywo” ludzi cych po Księżycu, czy stąpająprowadzących eksperymenty naukowe w kabinach na orbitach okołoziemskich. Dynamiczny rozwój telewizji w krajach zrzeszonych w Inter, wizji stawia przed tą organizacją określone wymogi techniczne i rozwojowe. Chodzi o dalsze usprawnienie pracy, o stałe ulepszanie form i jakości technicznej przekazywanych programów filmowych. Już wkrótce w Interwizji powstanie agencja aktualności filmowych krajów Interwizji, przygotowująca bieżący serwis informacyjny, przeznaczony nie tylko dla krajów zrzeszonych w Interwizji, lecz również dla innych zainteresowanych organizacji nych. Także rozwój telewizyjtelewizji kolorowej stawna przed Interwiz.ią nowe zadania techniczne i organizacyjne. (Kt—PAP)