Trybuna Ludu, grudzień 1967 (XX/333-359)
1967-12-03 / nr. 335
F^^Tryh^ia Łu^ ^ INR 335 (6803) ROK XX WARSZAWA, NIEDZIELA 3 GRUDNIA 1967 R. WYDANIE A Cena 1 zł Ślpsk serdecznie powitał Centralna akademia w Zabrzu z okazji „Dnia Górnika” Przemówienie I Sekretarza KC PZPR * Wysokie odznaczenia państwowe dla zasłużonych górników * Uroczystości w całym kraju 4 grudnia ..Barburka". dzień, w którym cała Polska oddaje hołd półmilionowej armii górników, ludziom, którzy w codziennym trudzie, w nieustannej walce z przyrodą wydzierają naszej ziemi jej wielkie bogactwa: węgiel, miedź, cynk, ołów, ropę naftową, siarkę, sól i inne kopaliny. Tegoroczne, centralne uroczystości „Dnia Górnika", obchodzonego w Polsce Ludowej po raz 23, odbywają się na Górnym Śląsku, w centrum naszego górnictwa węglowego. Przybył na nie — jak co roku — I Sekretarz Komitetu Centralnego PZPR. Honorowy Górnik PRL, Władysław Gomułka. W sobotę, w Zabrzu odbyła się uroczysta, centralna akademia. Zgromadziła ona ponad 2 tys. górników, reprezentantów rzeszy górniczej z całego kraju. Są wśród nich górnicy węgla kamiennego i brunatnego z Górnego Śląska, Zagłębia Dąbrowskiego, Wałbrzycha, Turoszowa, Konina, górnicy miedzi z Dolnego Śląska, rud żelaza z rejonu Częstochowy i Łęczycy oraz rud cynkowo-ołowiowych z Niecki Bytomskiej, Bolesławia i nowego zagłębia w Olkuszu; są górnicy nafty z Podkarpacia, siarki z Tarnobrzega i soli z Wieliczki, Bochni, Inowrocławia. Widać wielu wybitnych naukowców i specjalistów górniczej myśli technicznej, dzięki którym polskie górnictwo należy do najnowocześniejszych, a co bardzo istotne — także najbezpieczniejszych w świecie. Ich dziełem jest m. in. rewelacja tegorocznej światowej wystawy maszyn górniczych w Moskwie — całkowicie zautomatyzowana, sterowana przy pomocy izotopów ściana węglowa, pracująca w kopalni „Bielszowice” bez udziału ludzi. Na sali zasiedli przodownicy pracy, członkowie brygad pracy socjalistycznej, sztygarzy — wychowawcy młodego pokolenia górników, racjonalizatorzy, rębacze, kombajniści. Na czarnych, galowych i szarych mun^ durach górniczych — liczne, wysokie odznaczenia państwowe, dowód uznania dla ofiarnej, odpowiedzialnej i trudnej pracy górników. Obecne są także delegacje górników radzieckich z Donbasu. Nad stołem prezydialnym akademii duży napis „Górniczy trud dla socjalistycznej ojczyzny”. Za stołem górnicze poczty sztandarowe. Godzina 16, rozpoczyna się uroezysta akademia. Górnicy serdeczną owacją witają wchodzących na salę gości z Władysławem Gomułką na czele. Wraz z nim miejsca w prezydium zajmują: cg^onek j^ra pmi. 'tycznego KC, I sekrefąrz KW w Katowicach -- Edwara" Gierek, zastępca 揳óhKa Biura Politycznego, sekretarz KC — Bolesław Jaszczuk, członek Rady Państwa, przewodniczący Prezydium WRN — Jerzy Ziętek, kierownik Wydziału Przemysłu Ciężkiego KC PZPR — Józef Niedżwiecki, I sekretarz KW PZPR we Wrocławiu — Władysław Piłatowski, minister Przemysłu Ciężkiego —• Franciszek Kaim, sekretarz CRZZ r~ Kazimierz Nowicki, przewodniczący ZG ZMS — Andrzei Żabiński, Orkiestra gra hymn narodowy i „Niech żyje nam górniczy stan”. Uroczystość otwiera przewodnićżacy Zarządu Głównego Związku Zawodowego Górników — Michał Specjał. muIkaT~Przetnówienie I Sekre\arza KC PZPR zebrani górnicy przyjmują długotrwałymi oklaskami Odznakę „Zasłużonego Górnika PRL” otrzymuje z rąk Władysława Gomułki — kierownik zespołu nadzoru budowy kopalń w Lubinie inż. Dionizy Grzanka CAF —Telefoto Coraz silniejsza opozycja wobec ustawodawstwa wyjątkowego w HRP (OD STAŁEGO KORESPONDENTA Z NRF) Trwające od kilku tygodni przesłuchania rzeczoznawców przed specjalną komisją Bundestagu dla spraw ustawodawstwa wyjątkowego sytuację, w której stworzyły projekty wprowadzenia w życie takiego ustawodawstwa w ciągu najbliższych miesięcy zostały poważnie zagrożone. Problem zasadniczy, wokół którego skoncentrowała się dyskusja w Bundestagu i w kołach rządowych. to sprawa utworzenia i funkcjonowania tzw. „parlamentu wyjątkowego”. Parlament ten, którego funkcjonowanie zostało już wypróbowane jesienią roku 1966 ma być namiastką przedstawicielstwa! narodowego w okresie stagfu wyjątkowego. Ten mini-Bundestag uważany jest przez przeciwników ustawodawstwa wyjątkowego za listek figowy, za którym ukrywać się będzie twarda ręka władzy wykonawczej i całkowita niemoc parlamentu i opinii publicznej. W ostatnich dniach spór rozgorzał między CDU i większością SPD. popieraną przez całą frakcję FDP. Spór dotyczy nie tyle sprawy utworzenia „parlamentu wyjątkowego”, co do którego SPD i również FDP wypowiedziały się już od dawna afirmatywnie, lecz co do terminu KIEDY taki kadłubowy parlament ma zacząć funkcjonowć. Podczas gdy posłowie SPD i FDP uważają, że powinien on rozpocząć działalność uopiero Po proklamowaniu stanu wyjątkowego minister spraw wewnętrznych Luecke, popierany przez posłów CDU uważa, że „parlament wyjątkowy” powinien zacząć funkcjonować w momencie, gdy się wytworzy „napięta sytuacja”. Posłowie FDP i SPD uważają propozycje ministra Lueckego za niebezpieczną. gdyż termin „napięta sytuacja” nie daje się pre cyzyjnie zdefiniować. Powstaje groźba przed którą przestrzega już od wielu lat lewica społeczna, że ustawodawstwo wyjątkowe może doprowadzić pod pretekstem „napiętej sytuacji” do wyeliminowania Bundestagu i instytucji społecznych z wpływów na decyzje polityczne rządu jeszcze w czasach pokojowych. W bońskich kołach politycznych uważa się, że nie ma szansy, aby minister Luecke uzyskał zgodę większości SPD na swój projekt uruchomienia kadłubowego parlamentu w „okresie napięcia”. W tych okolicznościach uważa się. że istnieją małe szanse, by ustawodawstwo wyjątkowe mogło zostać w czasie przeforsowane jeszcze bieżącej kadencji parlamentu, tzn. do r. 1969. ARTUR KOWALSKI ZSRK zapowiada badania hydroakustyczne na Pacyfiku MOSKWA (PAP). Jak podaje Agencja TASS, radzieckie statki badawcze i okręty marynarki wojennej przeprowadzą badania hydroakustyczne w północnej części Oceanu Spokojnego. Region badań ograniczają współrzędne: szerokość północna 50 stopni 55 min, długość zachodnia 119 stopni 30 min; 49 st. 28 min. — 179 st. 10 min.; 50 st. 3o min. — 159 st. 00 min.; 51 st. 55 min. — 169 st. 20 min. Badania dotyczyć będą warunków rozchodzenia się dźwięku północnej części Oceanu Spokojnew go oraz budowy geologicznej dna na południu od Aleutów. Przewiduje sie przeprowadzenie w dniach od 3 do 15 grudnia pewnej liczby wybuchów podwodnych przy użyciu ładunków o wadze od 1 do 5 ton. Podjęte zostaną kroki, aby ograniczyć do minimum zakłócenia w żegludze oraz połowach. Agencja TASS upoważniona jest do zakomunikowania, że dążąc do zapewnienia bezpieczeństwa żeglugi rząd Związku Radzieckiego zwraca Sie do rządów krajów, których statki mogą się znaleźć w pobliżu regionu badań, z prośbą, aby odpowiednie władze poleciły kapitanom statków, by powstrzymali się od żeglugi w regionie Oceanu Spokojnego ograniczonym podanymi wyżej współrzędnymi, codziennie w godzinach od 8 do 20 Czasu miejscowego. Nowe wstrząsy w Jugosławii BELGRAD (PAP). Nowy wstrząs podziemny o natężeniu 6 stopni w skali 12-stopniowej dał się odczuć W sobotę około godz. 13 w jugosłowiańskim miasteczku' Debar. O- fiar nie było. Ogółem w ;ćiągu 0- statnich kilkudziesięciu godzin w rejonie Debar zanotowano ponad 100 wstrząsów podziemnych. Pr ze mówce nie tow. WŁ. GOMUŁKI na akademii w Zabrzu na str. 3 IjJastepnie minister Górnictwa i Energetyki — JaTi Mitręga omawia wyniki tegorocznej górniczej pracy oraz kreśli najbliższe zadania DOKOŃCZENIE NA STR. ! szpalty 5—7 Foto: CAF Milionowa tona elektrod węglowych z Raciborza OPOLE. Największa w kraju fabryka elektrod węglowych Raciborzu na Opolszczyźnie wyw produkowała milionową tonę elektrod. „Racibórz” produkuje obecnie ponad 500 gatunków tych poszukiwanych przez wszystkie niemal gałęzie przemysłu wyrobów. Na potrzeby kraju i na eksport fabryka dostarcza m. in. elektrody grafitowe, elektrografitowe elementy elektrolizerów, elementy specjalnej aparatury chemicznej, elementy filtracyjne, elektrody filtracyjne, bateryjne, lampowe i spawalnicze. Waga raciborskich elektrod waha si^ od kilku ton do kilku gramów Zadania szczytu arabskiego w Rabacie: Plan wspólnej akcji w celu likwidacji skutków agresji Napięta sytuacja na linii rozejmowej ZRA — Izrael KAIR — PARYŻ (PAP). Pisząc o celach nowej arabskiej konferencji na szczycie, która odbędzie się wkrótce w Rabacie, dziennik kairski „Al- Ahram” podkreśla, że zachodzi istotna różnica miedzy tą konferencją a poprzednim szczytem chartumskim. Podczas gdy w Chartumie chodziło głównie o rozstrzygnięcie kwestii — co mamy odrzucić, to w Rabacie stajemy przed nowymi zadania, mi. Musimy opracować plan wspólnej akcji, który skonsoliduje jedność arabską, aby doprowadzić do całkowitej i ostatecznej likwidacji następstw agresji. Dziennik nawołuje również do rozszerzenia bazy porozumienia między krajami arabskimi, a zwężenia płaszczyzny rozbieżności, Komunikat marokańskiego ministerstwa informacji ogłoszony w Rabacie, zwraca uwagę na okoliczność, że narada ministrów spraw zagranicznych w Kairze, która poprzedzi konferencję na szczycie, będzie miała na celu jedynie ustalenie ostatecznej daty szczytu i porządku jego obrad. Zasadnicze decyzje mają zapaść dopiero na konferencji szefów państw i rządów w Rabacie. Z Kairu donoszą, że akces do arabskiej konferencji na szczycie zgłosiła także nowa Ludowa Republika Południowego Jemenu. Wyraziła ona również chęć wejścia do Ligi Arabskiej w charakterze jej 14 członka. Kairski korespondent jugosłowiań skiej agencji prasowej TANJUG cytuje opinię miejscowych kół politycznych i obserwatorów, według których trzeba się liczyć z możliwością nowych izraelskich działań wojskowych na. froncie egipskim. Możliwe jest, że Izrael „zemścić się”, za straty spróbuje doznane podczas piątkowych incydentów w rejonie Suezu. Jak stwierdzi! egipski rzecznik wojskowy, zestrzelono tam 3 samoloty izraelskie, które przekroczyły Unię rozejmową. Izrael przyznał się do straty Jednego samolotu. W Suezie mówią, że panuje znów napięta sytuacja wzdłuż linii rozejmowej między Izraelem a ZRA. Po piątkowym incydencie zaobserwowano wzmożoną aktywność izraelskich wojsk okupacyjnych po drugiej stronie kanału. W związku z piątkowymi wydarzeniami w Kairze stwierdza się. że czynna obrona przeciwlotnicza ZRA odznacza się coraz większą precyzją ognia, co prowadzi do znacznych strat izraelskich podczas każdego incydentu prezydent ZRA Naser i premier Iraku Jahia. wraz z towarzyszącymi im delegacjami przedyskutowali w sobotę obecną sytuację na Bliskim Wschodzie, zadania arabskiego szczytu oraz stosunki między obu krajami. DOKOŃCZENIE NA STR. 9 szpalty 1—3 Trudności w ostatecznym zaakceptowaniu porozumienia w sprawie Cypru Makarios przeciwko 6-punktowemu planowi rozwiązania konfliktu PARYŻ, LONDYN (PAP). Nie będzie można uważać kryzysu grecko-tureckiego za przezwyciężony dopóty, dopóki rząd cypryjski nie zaakceptuje ostatecznie osiągniętego porozumienia. %/ W Nikozji specjalny wysłannik prezydenta USA, Cyrus Vance, konferował w sobotę kilkakrotnie z Prezydentem Ma-kariösem, .który uprzednio zwołał posiedzenie gabinetu cypryjskiego. W sobotę wieczorem z godziny na godzinę oczekiwano ostatecznego wyjaśnienia sytuacji, wskazując równocześnie, że w wypadku odrzucenia przez Prezydenta Makariosa zawartego porozumienia, mogłoby dojść do ponownego zaostrzenia sytuacji. Obiekcje wysunięte przez Prezydenta Makariosa — pisze Reuter — zapobiegły opublikowaniu w sobotę oficjalnej treści porozumienia grecko-tureckiego. Sprzeciwy Prezydenta Makariosa wobec 6-punktowego planu rozwiązania kryzysu cypryjskiego dotyczyć mają dwóch spraw, a mianowicie; • Nie zgadza się on na rozwiązanie cypryjskiej gwardii narodowej, dopóki nie uzgodni się planu demilitaryzacji Cypru i dopóki rząd cypryjski nie otrzyma gwarancji sprawie suwerenności terytow rialnej i integralności Cypru, bądź ze strony czterech wielkich mocarstw — tzn. USA, ZSRR, W. Brytanii i Francji — bądź też Rady Bezpieczeństwa • Sprzeciwia się on propozycji znacznego rozszerzenia pełnomocnictw sil ONZ, stacjonujących na Cyprze, uważając, że byłoby io równoznaczne z ograniczeniem suwerenności Cypru. Minister nych Turcji, Spraw ZagraniczCagłayangil, oświadczył w sobotę, że osiągnięto porozumienie o wycofaniu z Cypru sił zbrojnych, wyjątkiem określonych kontynz gentów (greckiego i tureckiego). Jest to pierwszy oficjalny oddźwięk Turcji na porozumienie w sprawie problemu cypryjskiego. Cagłayangil wskazał, że osiągnięto .,porozumienie, obejmujące wszystkie problemy, w celu zlikwidowania obecnego kryzysu”, które obejmuje także podjęcie kroków dla ochrony bezpieczeństwa na wyspie, Wskazał on również, że porozumienie to zostanie zrealizowane natychmiast po zakończeniu rozmów między greckim rządem Cypru i tymi. którzy okazali pomoc w pokojowym rozwiązaniu konfliktu. W odpowiedzi na życzenia jubileuszowe z Polski Depesza z ZSRR do przywódców Polski I Sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej tow. WŁADYSŁAW GOMUŁKA Przewodniczqc, Rady Państw a Polskiej Rzeczypospolitej Lud owej tow. EDWARD OCHAB Prezes Rady Ministrów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej tow. JOZEF CYRANKIEWICZ Drodzy Towarzysze! W imieniu Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, Prezydium Rady Najwyższej ZSRR, Rady Ministrów ZSRR i swoim własnym przesyłamy Wam i za Waszym pośrednictwem Komitetowi Centralnemu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Radzie Państwa, Radzie Ministrów PRL i bratniemu narodowi polskiemu serdeczne podziękowanie za pozdrowienia i życzenia z okazji 50 rocznicy Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej. W latach wspólnych walk rewolucyjnych przeciw uciskowi burżuazji i obszarników przeciw carskiemu samowładztwu stworzono podwaliny tej wielkiej braterskiej przyjaźni, która na zawsze złączyła narody radziecki i polski. Zahartowana w ogniu zmagań z hitlerowskim okupantem o narodowe wyzwolenie, przyjaźń ta stanowi obecnie najważniejszy czynnik w naszej wspólnej walce o zbudowanie socjalizf mu i komunizmu, niezawodną rękojmię pokoju i bezpieczeństwa naszych krajów. Ludzie pracy w Polsce mogą być pewni, że naród radziecki w dalszym ciągu niewzruszenie dochowywać będzie wierności tej przyjaźni Życzymy Wam, Drodzy Towarzysze i wszystkim ludziom pracy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, z ich wypróbowaną marksistowsko - leninowską awangardą — Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą czele — nowych sukcesów na w budownictwie socjalistycznym, w walce o trwały pokój i bezA pieczeństwo narodów / LEONID BREŻNIEW NIKOŁAJ PODGÓRNY ALEKSIEJ KOSYGIN Ciepło, ale mglisto W WARSZAWIE, jak przewW duje dyżurny synoptyk PIHM, zachmurtenie bądzie duże z możliwością przelotnych opadóW' Rano mgły. Najwyższa temperatura dniem ok. 5 stopni. Nocą nie wystąpi już rr2ymrozek' Wiatry umiarkowane, okresami dość silne z kierunków zachodnich. Te ciepłą, choć niezbyt przyjemną pogodą, sprowadza lokalna zatoka niy skiego ciśnienia wędrująaa znad Skandynawii. V. Got) S as W NUMERZE: 0 bohaterach 1 nowoczesności Rozmowa I puewodniczqcym ZG ZMS. Andrzejem 2abińskiir KRYSTYNA ZIELIŃSKA Sto tysięcy miejsc ZBIGNIEW ZAMENCKI Miasteczko z torby listonosza ZBIGNIEW ŁAKOMSKI Dobroczyńca (Rozmyślania na sali sądowej] LUDWIK KRASUCKI Nad brzeaiem KRZYSZTOF BARANOWSKI Rok na oceanach ZBIGNIEW KLACZYŃSKI Lipsk — po raz dziesiąty WACŁAW SADKOWSKI „Nowej powieści'1 schyłek i zapowiedź (Książki I pisane) MIROSŁAW DERECKI Tylko hobby? ZYGMUNT BRONIAREK Kto będzie następcą McNamary? KAZIMIERZ GOLDE Mini i maxi MARIAN PODKOWIŃSKI His Master's Voice JERZY KOWALEWSKI 0 Helotach 1 woziwodach ARY SZTERNFELC Perspektywy techniki kosmicznego styku ZBIGNIEW SIEDLECKI Atomowe ćwierćwiecze (W czasie i przestrzeni) Posiedzenie Polsko-Radzieckiej Komisji Współpracy iiospoflarczei i lechnicznei J. Cyrankiewicz przyjął wicepremiera ZSRR M. Lesóeczkę 2 hm. rozpoczęło się w Warszawie. AX-posi£dzM dz y -rządowej . Pniskn-Jładzicckiej Komis.ii Współpracy Gospodarczej i Naukowo-Technicznej, Obradom przewodniczy wiceprezes RadyTMMimsfr5w“ Piotr M aroszewicz, V Polsko-radziecka współpraca gospodarcza i naukowo-techniczna zmierza do zacieśnienia stosunków ekonomicznych podstawowych gałęziach gospow darki Polski i Związku Radzieckiego. Odbywające się posiedzenie międzyrządowej komisji będzie niewątpliwie dalszym krokiem na drodze do umocnienia wzajemnych powiązań gospodarczych, będących wyrazem potrzeb i możliwości obu kraiów. & W sobotę przvbvł Hn -WoreTą Wy zastępca Przewnrinirząrfgo .Rady Ministrów ZSRR Michail Lesieczko. który nhiął przpwnri.ńictwo delegacji radzieckiej na VI posiedzenie Międzyr_7ąrlnwcj PalŁka-Rądzieckie j Komisji Współpracy Gospodarczej i Naukowo-Technicznej. W skład delegacji wchodzą m.in._: minister Przemysłu QhrahiiTrknwpl fo AnatolijKostousow, miniiter If^emj;sh)_ Elektrotechnicznego Aleksiej Antonow, za^tgpesr^zewodriTcziacftgo -Komi - ’śji Planowania Michail JVIisjtik ;üraZ~'wTceministrowie resortów gospodarczych, którzy od 29 listopada przebywają w Warszawie, Na dworcu gdańskim gości radzieckich witali: wiceminister Piotr Jaroszewicz, I zastęp ca_Przewodniczącego Komis.ii Planowania przy Kadzie Mjnü śtrów TadeiiTJr'Geiter MTnIster Przemysłu Maszynowego Janusz Hrynkiewicz, I zastępca Przewodniczącego Komitetu Współpracy Gospodarczej i Naukowo-Technicznej z Zagranicą Kazimierz Olszewski, ministrowie i wiceministrowie resortów gospodarczych oraz wyżsi urzędnicy Komitetu Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. Obecny był ambasador ZSRR w Polsce Awierkij Aristow. W sobotę przed południem Prezes Rady Ministrów Józei Cyrankiewicz przyjął wicepremiera Michaiła Lesicczkę, któremu towarzyszył ambasador Awierkij Aristow. W rozmowie uczestniczył wicepremier Piotr Jarosie* iez. Premier J. Cyrankiewicz I wicepremier M. Lesieczko podczas rozmów w Radzie Ministrów. Foto CAF A. Kosygin przyjął amb. E. Pszczółkowskiego MOSKWA (PAP). Przewodniczący Pady Ministrów ZSRR Aleksiej Kosygin przyjął w sobotę na Kremlu ambasadora Polski Edmunda Pśzczóikowskiego i odbył z mul pizyjaei-eł«ką rozmowę. ~