Jelenkor, 1840. január-december (9. évfolyam, 1-104. szám)

1840-05-16 / 40. szám

FOGLAI­AT : Magyarország és Erdély (az országgyűlés befejezve; nádorunk ő cs. kir. fhgysége Budapesten; budapesti napló: a’ bajai lakos­ság ínsége, literatúrai újdonságok, magyar játékszín; ’s a’t­ egyezkedés a’ költözés-pénz ügyében Ausztria s Hollandia közt; válasz a’ha­vasalföldi nagygyűlést megnyitó beszédre; tót-pelsőczi hit; ’sa’ t.) Amerika. Spanyolország (Zurbano győzelme; vallomások a’ cortesben ; Espartero a’ polgárharczot rövid idő múlva bevégzendi; a’ baszk tartományokban uj zendülési merény ; ’s a’ t.) Anglia (parliamenti ülések; elegy; ’sa­t.) Francziaország (Nápoly elfogadja a’ francziák közbejárulását; kamraviták Hayti ügyében; Lajos Fülöp névnapja; ’sa’t.) Olasz­ország, Svédország. — 9 Jagrarország és Erdély. Kegyes Fejdelmünk ő cs. kir. Felsége fels. asszonyunkkal f. hó 1 i kén esti Gorakor érkezett Pozsonyba harangzúgás,álgyűdörgés ’s éljenkiálto­­zás közt az or­szággyűlést személyesen bezárandó s a’ megállapított tör­­vényczikkeket szentesítendő, mi máj. f3kán meg is történt. Alilly őszinte hódolatu tisztelettel viseltetik a’ magyar nép nemcsak koronás Urunk hanem az országló ház tagjai iránt is, újólag tanusstá ki­­tünőleg Pozsony és Budapest. Máj. 1 jén t.i. főiig Károly D fens, az asperni hőst mint Árpád gőzhajón Albert főiig fiászul keblökbe érkezőt mind Pozs. mind Budapest szives öröm.’s éljen kitörésekkel fogadá; május 14én pedig Budapest főiig Nádorunk ő cs. kir. fenségét mint István főiig fiástul az or­szággyűlésről Marianna gőzösön visszatérőt. Ugyanis máj. 14kére lévén kitüzetve a’ főlig­ Nádor visszajövése, a'nemzetünki hármas színre festett 's gyzalogkorláti küloldalain zöld fiatalokkal fellombozott dunahid hajóji mind két végeiben száznál több nemzeti szinü zászlócska lengett. Efölött tisztel­gésül a’lovag és gyalog polgár­ katonasággal a’ révpadh­oz járult két sor szövetnekessel a’pesti és városi tanács. Ámbár pedig néha közönként per­metezett is egy kis langyos eső,még sem gyéritvén a’mindenfelől oda hul­lámzott sokaságot, tömérdek nép özönlé el a’ két város partmellékit, abla­kit, erkélyit, szomszéd téréit’s utczáit. Mind a két part hosszában a’ szige­tektől lefelé döbörgött a’taraczk, ropogott a’puska, villámlással susztor­­gott ég felé a’ röppentyű, vidám lövéseket durrogtatott az ő tíz Gellértjok is, ’s örömtüzben villogó csillagásztornya tündér palotaként mintegy a’ lég­ben függve a’ nap áldozta óta szinte örömfényben tündöklő két főváros délnyugati szakára látszott könyökleni, időszakonként egy rendes és pesti polgárkatonasági hangászkar váltakozó zenéje mulattatá a’ várakozó ten­ger népet. E’szives fogadási tanújeleket koszorúzá fens. Nádornénk is, ki midőn esti 10 óra tájban a’ számos lobogókkal, szellegekkel (AVimpern) s lámpákkal diszesitett hullámhasító Marianna a’révpad felé kanyaróit, hin­­tajából a’ révpadra kiszállott ’s a’ pest városi tiszthatósággal a’ révpad tűzben ragyogó fokán fogadá a’ szeretve tisztektet. Harsogó éljenvihar üd­­vözlé mind a’ két partvidéken az óhajtva érkezőt ’s diszhintóba ülte után a’ két város minden utczáji ’s épületeinek örömfényü sugárzása közt szaka­datlanul kiséré az ünnepélyes hidon által, hol Buda csinos polgárkatona­sága verseny diszelgéssel fogadá ’s kalauzolá a’ várpalotába. Itt az oda gyűlt minden rendű kormányhatóságok ’s pestmegyei küldöttség tevék koronázatul örvendező udvarlásikat a’ szinte éjfélig dörgött mozsarak robogási közt. Számos épület szembetűnő fényt árasztott Budán és Pesten. Kiötlőbbek valának Pesten : a’ kalmárcsarnok, város­ redoute homloka, a’ létesülendő lánczhid pesti oldalán felállitott három gala­migramisi magyar színház ’s a’ t. Budán pedig a’ vára- és főplebániaház, mellynek hét ablakai mindegyikén egy egy szó vala átvilágítva olvasható köv.értelmű versben : Nádor gyenge világ ez tettid fény-özönében ’s a’t. A’ f. h.őkei elegyes ülésben olvastatott köv. kir. válasz a’ váltót.könyv­­vel öszszeköttetésben álló törvények tárgyában. (máj. 2.) Sacrae etc. Ad supplementas Codicis Cambiomercantilis, eas praeterea, quae in nexu earum rogandae consentur Leges,ope demissae Repraesentationis Domino­rum SS. et 00. de 30. Apr. a. c. altissimae ratihabitioni summeratae Suae Maj. Sacr. substratas, Eadem illum ipsum, quem circa addendum calabiali illi Instituto majorem etiam perfectionis gradum, alias professa est, ani­mum, debitae secus etiam Justitiae administrationi quam maxime solicite intentura, applicuit. Et quantum ad Articulum de negotiationibus publicis, ac in specie modo easdem suscipiendi, observat Alterata Sua Maj. Sacr. , summam projectatarum hanc in rem Legum ad id unum redire, quod dehinc quivis, praeter personas §. 2­ de Art. Imi in specie exceptas, qui Firmam suam praenotari fecerit, erga solam libros ordinate ducendi obligationem, ubicunque, et qualemcunque majorem minorem renegotiationem publicam suscipere et exercere valeat ; ab aliis vero, qualia in Codice Cambio-mer­­cantiliper regnicolarem 1827. exmissam Deputationem Parte Uda elabo­rati sui Art. Imo proponuntur,requisitis, in serie earundem sinpliciter prae­­scissum haberi. Relate ad haec provide significandum, Dominis SS. et 00. benigne jussit , hub­­ita projectatae legis dispositioni, tamquam quae prae­­vigentem in respectu negotiationum hujusmodi, ordinem, correlationes­que Regnicolarum legalibus institutis innixas, imo vero ipse quoque insti­tuta haec mutuo sibi juncta nexu ex abrupto convelleret, annuere Se tanto minus posse, quod etiam si in ineundis hujus generis consiliis id inprimis necessarium non esset, ut in applicatione theoreticorum principiorum actua­lis rerum status, juriumque legitime acquisitorum experentiaeque ratio habeatur, illud in proclivi plane sit , si nemo dehinc desideratas adusque in suscipienda negotiatione publica qualitates docere isthic obstrictus fuerit, exteros in ineundis cum intraregnanis stipulationibus non tantum cautiores, verum difficiliores etiam reddendos, et Credito, cui per Scita Codicis Cam­­bio-mercantilis subveniri intenditur, majoribus etiam implicito ambagibus, ipsum quoque Commercium non tam promovendum, quam impediendum fo­re. Objecto proin Articuli hujus, salvis §§. 9. 10. it,velut qui nullis ob­ noxii reflexionibus sunt, ad ulteriorem pro re nata auditis — ductu exempli quoque anno 1802 dati, — etiam idoneis Status mercantilis Tndividuis su­scipiendam pertractationem relegato; ad subsequuni§-i]m lOnuin cupere Altefatain Suam Maj. Sacr., ut DD. SS. et 00. uberius expendant : an Ex­­tractibus Librorum mercantilium per ipsum Debitorem subscriptis,Extractus per solos tantum respecti vae Jurisdictionis Magistracies recognitos pa­­rificari, nec ullum inter duplicis ordinis Instrumenta haec quoad ipsum etiam validitatis eorum tempus interponi discrimen oporteat? Ad projectatas de diversis Societatum speciebus Leges : de benigna Suae Maj. Sacr. mente, dignum ulteriori Dominorum SS. et 00. deliberatione est, an non provisio­nibus capite hoc deductis subnectendum sit: Causas Societatum utriusque generis, si haeimprocollatae sint, ad Tribunal, penes quod improtocollatio intercessit, pertinere, atque id quidem in utroque casu, seu Societas eadem contra Commembra sua querulans, seu in respectu eorum querulatapars sit; cainbialibus etconcursualibus causis, ad distinctam Legum provisionem spectantibus. Ad §-um 54 et subsequos occurrit : non satis ex tenore eo­rum dignosci, nura Societates quoque in Articulo 25: 183G. attactae . et ab influxu Consilii Regii Loc. ibidem descripto abstrahi nequeuntes, sub ictura dispositionum harum pertrahi intendatur; — quod si ita, tum vero et harum, et vero quarumque generatim non pure mercantiaruin actionariarnm Socie­tatum in respectu, rnotivo etiam sui in determinandam Crediti publici sortem influxus, Inspectionem Regiam medio Consilii Regii Loc. exerendam, quoad Planum, Scopum Statutaque earundem. diserte praesalvandara, in reliquo autem, et circa projectatas §§. 55. 56.57. provisiones congrua diserte de­cernenda esse. Ad Articulum, qui de Vectoribus inscriptus est, signanter vero Jum ejus lOuin ipsum gravius rei hujus momentum exposcit, ampliori­bus id curis expendi, an provisionem isthic projectatam, alia eum in sensum commutari non intersit provisione, ut in causis g-o hoc denotatis , optioni querulantis relinquatur, an is causam suam coram Tribunali mercantili Di­strictus, in quo pars querulatadegit, aut coram competente ordinario huius Judice primae Instantiae prosequi velit? etinsoloduntaxat illocasu, dum querulatus in loco Tribunalis Cambio-mercantilis habitat, causa similis co­ram hoc suscitari, caeterum procedura coram utroque, tam ordinario, quam cambiali Foro summaria et verbalis esse, et Sententia indilatc Executione mancipari debeat. Ad Articulum subsequum de Intabulatione, et in specie §. 22. ulteriorem perinde deliberationem poscit, an amortisalionem Obligato­­rialium ad eum unicum duntaxat,qui hic propositus est, casum: si nempe Cre­ditor comprehensam in iis summam persolutam esse recognoscat, restringi expediat? — Ad Art. de Concursu $. iOum. rccensitaque inibi insolventiae indicia accenseri postulat et id, si Mercator libros suos mercantiles non con­clusos ultra 90 dies adhaerere admittat, aut hi manifestas vitiationes prae­­seferant. Ad Articuli ejusdem §. 32. Dominis SS. et 00. deliberandum committit Altefata Sua Maj. Sacr., an ad antevertendas fraudes, elusionem­­que bonae fidei creditorum provisioni $pho hoc comprehensae praemitten­dum non sit quovis a Cridatorioet contra Cridatarium ante quindenam, quae publicationem Concursus immediate praecedit, praesusceptos passivos Tra­ctatus, actusque etiam coram jure initos, pro talibus, quorum intuitu editae Literae probam non praestent, verum requirant, considerandos esse. Cujus­­modi provisioni dein tenor §phi hujus subnectendus foret. Eo porro ad §§. 50. et 64. suapte intellecto , quod attactae in his interlocutoriae Sententiae Appellatam non recipiant; pluralitas vero Deputatorum inter se §. 56. de­siderata secus, quam in §o 52., ubi pluralitatem illi constituunt, qui inter Creditores ratione summae potiores sunt, ac proinde in posteriori §. 56o casu per capita numeranda; ad §. vero 78. addendum videtur: quindenam §o hoc concessam currere a momento, quo alia §. 77o attacta quindena exspi­raverit. Quoad §. 81. factamque inibi inter obtingentiam contributionalem pro anno, quo concursus apertus est, emensam, et a priori, aut remotioribus annis in restantia haerentem differentiam, Sua Maj. Sacr. praesenti Judicio­rum usui insistit. Denique circa processus concurs., nullo Fori primae In­stantiae, coram quo suscitati sunt, discrimine via appellatae ad Forum revi­­sorium, pro causis cainbialibus constitutum, deducendos Suam Maj. Sacr., re Sccuin penitius deliberata, consideratoqueeo, quod Judicum Fori reviso­­sorii Cambialis munus, praxisquejud. ex professo, intra solam tantum legum Carab. sphaeram versetur ; ii proinde, obstante etiam positiva aliorum loco­rum experientia, eundem ad alias etiam, quae in causis concurs, passim oc­currunt, graviores saepe juris privati ordinarii quaestiones rite decidendas habitum, allaturi praesupponi nequeant ; Parti lae §. 98 annuere non posse. A icissim tamen de utilitate sanciendae in eo provisionis, ut respectu omnium in genere causarum concurs, unum idemque Forum appellatorium, easdem in cohaerentia partis secundae praecitati §i ad se intraDominium deducendas mox et indilate in revisionem sumtarum, ita persvasamesse, ut pro teneritu­dine Sui injustitiam, debite.promtissimeque administrandam,animi, nec re­quisitum ad obtinendum finem hunc Aerarii impendium recuset, benigne Eandem desiderare , ut cum scopus hic per decernendam §. 3o Art. 45. 1832,6 analogam dispositionem, medio Tabulae Regiae omni in respectu

Next