Katona István: Historia regum stirpis Arpadianae. Tom. II. Complectens res gestas Andreae I., Belae I., Salomonis, Geisae I., S. Ladislai. (1779)
1048
R E X IVi 49 pergit Verinus, quamdiu Stephanus III. * fráterem, et duo patrui, Ladislaus fcilicet ac Stephanus IV. vixere, Dalmatiae pars pertinebat. Stephanus Vviuente adhuc pa~ tre Eela IV. rex iunior, dux Tranjsiluaniae et dominus Cumanorum vocabatur. Idem de Béla IV. viuente patre Andrea 11. scribere poterat. Certe Croatiae et Scia* uoniae pars magna ad duces pertinebat. Ladisl. fanSlus, Croatia fubafla, ducem Almum, eidem praeficiebat. Etiam Andreas IL post Belam IV. alterum silium Colomannum eidem prouinciae ducem imposuit. Ex feculi XIII. documentis apparet, si plures re* gii principes aderajit; primum inter eos re gis iunior is, alterum ducis Croatiae, DaU matiae et Sclauoniae titulis ejfe vfos , his que prouinciis praefuiffe. Id quoque non obfcurt inde potesi deduci, principes regios ea in parte regni portionem, in qua regi eam ajsignare placebat, effe conjequutos. Atque íioc Vnum etiam de Bela nostro dici potest; qui Croatiam, quae nondum Subacta hoc tempore fuit, a iratre gubernandam non acceperit. Bene vero Cl. auctor noiat, (a) ducis eiusmodi pote/latem regno Hungáriáé fuiffe perniciabilem. Principes regii habebant ius in regno fuccedendi. Forma regimini4 Hungáriái principi, quem aetas primum in gente regia effe volebat, plurimum iuris ad coronam confequendam adferre videbatur. Re+ gt3 fubinde honore hoc eosdem priuare illum* D que (#) Ibid. p. g2i A. U IG48.,