Trybuna Ludu, marzec 1973 (XXV/59-89)
1973-03-22 / nr. 80
i Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się! -* Trybuna B.udu m ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Nr 80 (8826) Warszawa, czwartek 22 marca 1973 r. ________________________________________ Wydanie A Ceno 1 z? Wkład Wielkopolski w rozwój kraju Wojewódzka konferencja PIPE w Poznania z udziałem lew. Edwarda Gierka I Sekretarz KC PZPR zwiedził Hutę „Konin" POZNAŃ. W środę 21 bm. w Poznaniu, rozpoczęła obrady wojewódzka konferencja sprawordawczo-wyborcza PZPR. Obok 4D0 delegatów reprezentujących blisko dwustutysięczng organizację partyjną Wielkopolski, uczestniczy w niej czołowy aktyw kierowniczy największych zakładów przemysłowych miasta i województwa. W pracach konferencji bierze udział I Sekretarz KC PZPR — _EdwarcLGleE£k^~. Obecny jest również członek Sekretariatu KC PZPR Ryszard Frelek. Konferencjęotworzył I sekretarz KW PZPR Jerzy Ząsa; da. Podstawą do dyskusji, która toczyć się będzie zarówno podczas obrad plenarnych jak i w pięciu zespołach problemowych są referaty wygłoszone przez I sekretarza KW PZPR Jerzego Zasadę i przewodniczącego Prezydium WRN TV deusza Grabskiego. (Omówienie refe^oüTpoctäjemy na str. 4) — oraz doręczone wcze'SrtieT sprawozdanie Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu za lata 1971—1972. Przedstawiono w nim osiągnięcia województwa poznańskiego w ostatnich dwóch latach w dziedzinie politycznej, społeczno-gospodarczej i kulturalnej oraz węzłowe problemy, które należy rozwiązać w latach 1973—1974 aby wkład ziemi poznańskiej w ogólnokrajowy dorobek był na miarę możliwości i ambicji Wielkopolan coraz większy. Po zakończeniu pierwszego dnia obrad, do Edwarda Gierka podeszli reprezentanci przemysłu, budownictwa, rolnictwa i służby zdrowia. Poinformowali oni 1 Sekretarza KC PZFR o zobowiązaniach podjętych ostatnio przez pracowników tych gałęzi gospodarki oraz służby zdrowia. I tak, wielkopolskie załogi przemysłowe zapowiadają dostarczenie w br. ponadplanowych wyrobów wartości 2 miliardów zł: rolnicy poznańscy deklarują dostarczenie w tym czasie dodatkowo płodów rolnych wartości 1 miliarda zt a budowlani — 499 mieszkań oraz skrócenia cyklu budowy na ponad 16« obiektach średnio od 2 do 6 miesięcy. Przedstawicielka służby zdrowia poinformowała iż na konto NFOZ wpłynęło dotąd w Foznańskiera 27 milionów zł. Sumy te będą wydatkowane przede wszystkim na budowę dużych obiektów leczniczych i sanatoryjnych w Wielkopolsee. Edward Gierek gorąco podziękował za inicjatywę i dotychczasowe wyniki w pracy mieszkańców ziemi poznańskiej, pomnażającej wspólny dorobek kraju. Wznowienie obrad konferencji nastipi w czwartek o godz 8 rano. (PAP) 75 rocznica urodzin prof, I Gostkowskiego Prof, dr Janusz Groszkowski, przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu, ukończył siedemdziesiąty piąty rok życia. Z tej okazji prof. Groszkowski otrzymał list z serdecznymi życzeniami od I Sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, jak też od innych osobistości. (PAP) O 6 miesięcy wcześniej W „Chełmie 2” ruszył czwarty-ptet; nocy z wtorku na środę 21 bm. o 6 miesięcy wcześniej niż uprzednio planowano rozpoczął się rozruch technologiczny i rozpalenie czwartego pieca cementowni „Chełm 2“. Dzięki temu jeszcze w br. wyprodukowanych zostanie ponad plan 100 tys. ton cementu. (PAP) Rurociągiem „Przyjaźń" 100 min ton repy naftowej Przez rurociąg „Przyjaźń“ przepłynęła w tych dniach jubileuszowa — 100-milionowa tona ropy radzieckiej. Jej dostawy stały się podstawą rozwoju przemysłu rafineryjno-petrochemicznego w Polsce. W miarę rozwoju naszej chemii współpraca z ZSRR nabierała coraz większego rozmachu. W ciągu minionych 10 lat sprzedaliśmy do Związku Radzieckiego kompletne urządzenia dla 26 zakładów kwasu siarkowego o łącznej wydajności 7.640 tys. ton rocznie. (PAP) 18,5 m!d zf obrotów na targach w Poznaniu Na targach krajowych — „Wiosna — 73" rozpoczęła się kontraktacja na giełdach przemysłu wszystkich lekkiego. M. in. w czwartym dniu targów podpisano około 10 tys. umów. nia W ciągu czterech dni trwapoznańskiej imprezy handlowej zawarto około 25 tys. transakcji na dostawy towarów przemysłowych i spożywczych na zaopatrzenie rynku jeszcze w tym roku. Wartość tych transakcji szacuje się na 18,5 mld zł. Grupa posłów sejmowych Komisji Handlu Wewnętrznego i Przemysłu Lekkiego przez dwa dni zapoznawała się z poznańską ekspozycją. (PAP) Rzetelna praca załogi huty aluminium Spatkan!e I Sekretarza KC PZPR * robotnikami POZNAN. .W _ środę przybył „Wielkopolski I Sekretarz KĆ PZPR Edward Gierek. W godzinach południowych E. Gierek w towarzystwie członka Sekretariatu KC PZPR Ryszarda Frelka i gospodarzy województwa poznańskiego: Jerzego Zasady i Tadeusza Grabskiego odwiedzi)__hutę aluminium__„Konin“.—Wchodząca w jej skład walcownia blach aluminiowych dzięki dobrej pracy brygad budowlano-montażowych oddana została w ub. r. na 3 miesiące przed terminem. Obecnie załoga walcowni dokłada starań, aby również przed terminem (do końca br.) osiągnąć zdolność produkcyjna O przedsięwzięciach w tej dziedzinie poinformował E. Gierka direktes—aaeaełaje—hu.ty — mgr inż. Jerzy Bartecki. )f Sekretarz KC interesował się przebiegiem produkcji. W rozmowach z pracownikami interesował się osiąganymi wynikami i warunkami pracy. Załoga huty rzetelnie pracuje; w ramach zadeklarowanej w br. dodatkowej produkcji dostarczono już m.in. ponad plan aluminium i wyroby walcowane wartości blisko 15 min zl. W drodze do Poznania E. Gierek dwukrotnie zatrzymał się na budowanej od grudnia ub r. od Poznania do Wrześni autostradzie-magistrali E-8. Przy unowocześnieniu tej ważnej trasy międzynarodowej pracują również od kilku dni ochotnicze brygady wielkopolskiej młodzieży. Witają tu I Sekretarza KC pracujący w ramach wolnego czasu członkowie brygad z Zakładów „Cegielskiego“ oraz powiatów Gniezno i Września. Przy budowie magistrali będzie pracować stopniowo coraz więcej młodzieży; rozważa się możliwość rozszerzenia budowy trasy. E. Gierek gorąco do tego zachęcił, dziękując za podjęcie tej inicjatywy, za rzetelną pracę wykonywaną poza normalnym planem. Ambicją Wielkopolan jest, aby odcinek Poznań — Września byi gotów do lipca 1974 r. (PAP) Wręczenie nominacji profesorskich w Belwederze 21 bm. odbyła się w Belwederze uroczystość wręczenia nominacji profesorskich grupie pracowników wyższych uczelni. instytutów i zakładów naukowo-badawczych, którym Rada Państwa przyznała tytuł naukowy profesora zwyczajnego lub profesora nadzwyczajnego. Z rąk Przewodniczącego Rady Państwa — Henryka Jabłońskiego akty nominacyjna odebrało 16 nowych....profesorów zwyczajnych Lijl profesorów nadzwyczajnych Zwracając się do grona profesorów Przewodniczący Rady Państwa podkreślił ich wkład we wszechstronny rozwój naszego kraju Zaakcentował ważną rolę tych dyscyplin nauki, które bezpośrednio decydują o rozwoju techniki lub też tworzą dlań podstawy teoretyczne, Ale społeczna rola nauki — powiedział — bynajmniej na tym się nie kończy. Technika nie rozwija się w żadnym kraju autonomicznie, samoczynnie, kierunki jej rozwoju wynikają z celów gospodarczo-społecznych, jakie sobie stawiają decydujące w danym państwie siły. Cele zaś mają swe źródło w panute jącej ideologii i opartej na niej polityce. Ideologia wytycza dyrektywy generalne, szczegółowe zaś określenie potrzeb społecznych, dróg prowadzących do ich zaspokojenia oraz metod działania nie może być prawidłowo dokonane bez pomocy nauki. Ustalone przez politykę przy pomocy nauki zadania realizują ludzie. Od ich postawy życiowej, świadomości społecznej, kryteriów wartości, jakimi się kierują, kwalifikacji, zdolności twórczych, poziomu kultury zależy, jak przebiegać będzie proces tworzenia wartości materialnych i duchowych, niezbędnych dla osiągnięcia zamierzonych celów. Rola więc nauki i sztuki w kształtowaniu człowieka — to sprawa niż tworzenie nie mniej ważna naukowo-technicznej bazy rozwoju gospodarki narodowej. (DOKOŃCZENIE NA STR. 4) Wytwórnia Urządzeń Chłodniczych w Dębicy produkuje urządzenia przemysłowe: sprężarki, aparaturę i armaturę chłodniczą, Głównymi krajowymi odbiorcami Dębicy są przemysł spożywczy. chemiczny i okrętowy. Obecnie zakład przechodzi gruntowną modernizację. Jednocześnie wzrasta produkcja i ilość zamówień eksportowych — jest ono dwukrotnie wyższa niż w roku ubiegłym. Na zdjęciu: Kazimierz Surdei przy pracy. Fot. CAF — LOKAJ Dziś na stronach 5 i 6 zamieszczamy: omówienie Raportu o stanie oświaty omówienie „Projektu programu stopniowego wprowadzenia powszechaego kształcenia średniego" artykuł — „Kształt szkolnictwa' Dlaczego nie wykonano planu? Zawiniły... maszyny (Relacja naszego reportera) Załamanie nastąpiło w lutym. Fabryka śrub „Żywiec“ plan ubiegłego miesiąca wykonała pod względem wartości w 95,4 proc., ilościowo — w 93,7 proc., a zadania eksportowe zaledwie w 74,7 proc. Skąd depresja skoro bilans ubiegłoroczny zamknięto nadwyżkami i to dość pokaźnymi? Kiedy pytam o powody kłopotów, , dyrektor._zaMs.diL tow. Stefan Mlaskawa — zaczyna od maszyn. Żywiecka fabryka jest stara. Teraz modernizuje się w szybkim tempie. Modernizacja ta polega nie tyle na budowie i rozbudowie. co na wymianie parku maszynowego. Kupujemy — powiada dyrektor — to co najnowocześniejsze i najbardziej wydajne, aby bezzwłocznie zwiększyć produkcję. Sięgamy po kredyty dewizowe, bo wiemy, że na nasze wyroby jest za granicą ogromny zbyt. Zaciągnięty dług z pewnością spłacimy, jeśli dużo i dobrze będziemy produkować. Szkopuł polega na tym, że produkcja kuleje. W tym roku założono w planie jej wzrost prawie o 40 proc. Opóźnione dostawy — W kalkulacji uwzględniliśmy nowy potencjał — mówią w fabryce. Z nowych maszyn da się dużo „wycisnąć“, pod warunkiem,, że się je zainstaluje i uruchomi. Kontrakty z szeregiem firm przewidywały dostawy urządzeń w czwartym kwartale ub. roku. W fabryce przygotowywano na nie miejsce, ale maszyny pojawiły się w Polsce pod koniec grudnia. W ,Polsce to nie znaczy, że w Żywcu. Wielki, ważący kilkadziesiąt ton agregat do produkcji śrub dotarł do portu w Gdańsku* przed nowym rokiem, a wyładowano go na fabrycznym dziedzińcu dopiero 1Ö marca. Produkcji z agregatu nie uwzgiędniono jeszcze w planach pierwszego kwartału, ale ma on zapracować już na wyniki pierwszego półrocza. Wiadomo, że nie zdąży, jak nie zdołały wpłynąć korzystnie na wyniki pierwszych trzech miesięcy nowe tłocznie. Też nadeszły z opóźnieniem, skutkiem czego wziął w łeb cały harmonogram montażu i rozruchu. Zamiast kolejno, sukcesywnie przekazywać do eksploatacji poszczególne urządzenia, pracowano przy nich równolegle. Nie dało to najlepszych efektów. Dopiero pod koniec iutego pierwsza z tłoczni rozpoczęła normalna prace. WALDEMAR WASILEWSKI (DOKOŃCZENIE NA STR. 4) „Meteor” na orbicie MOSKWA (PAP). 20 marca w Związku Radzieckim na orbitę okoloziemską wystrzelono satelitę meteorologicznego „Meteor". Głównym jego zadaniem będzie zapewnienie uzyskiwania informacji meteorologicznych dla operatywnego niezbędnych przewidywania pogody. Prezes Rady Ministrów przyjął działaczy ZSP Prezes Rady Ministrów Piotr Jaroszewicz przyjął 21 bm., w .obecności wiceprezesa " Rady JMinistrów — Józefa Tejchmy 1 ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki — Jana ■Kaczmarka._____kierownictwo W trakcie spotkania omówiono najistotniejsze dla młodzieży akademickiej sprawy związane z zatrudnieniem absolwentów i sytuacją mieszkaniową młodzieży studiującej. Przewodniczący Rady Naczelnej ZSP — Stanisław Gio: sęk»„ poinformował premiera ę przebiegu dyskusji oraz przygotowaniach do się VIII kongresu zbliżającego Zrzeszenia Studentów Polskich. (PAP) Parlament Kambodży zatwierdził stan wyjątkowy TRR RWP uwalnia ostatnich jeńców USA PARYŻ, HANOI (PAP). Oddziały patriotów khmerskich odcięły w środę stolicę Kambodży Phnom Penh od północno-zachodnich prowincji kraju, stanowiących jego spichlerz ryżowy. Ceny ryżu w Phnom Penh są już od dawna niebywale wysokie i jak donosi z tego miasta korespondent agencji UPI, sądzi się tam, że odcięcie stolicy od prowincji rolniczych „może mieć katastrofalne następstwa dla i tak już chwiejnego reżimu Lon Nola“. Parlament Kambodży zatwierdził w środę stan wyjątkowy ogłoszony przez marszałka Lon Nola po sobotnim zbombardowaniu prz,ez samolot pałacu prezydenckiego. Jednocześnie ogłoszono, że we wtorek został usunięty ze stanowiska lotnictwa naczelnego dowódcy gen. So Satto. Na jego miejsce mianowano pułkownika Pen Randę. Przewodniczący czterech delegacji wchodzących w skład Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru (tj. Węgier, Polski, Indonezji i Kanady) postanowili w środę na posiedzeniu w Sajgonie zażądać od mieszanej komisji wojskowej pieczeństwa zapewnienia bezswym ekipom inspekcyjnym i wezwali wszystkie strony wietnamskie, aby nie utrudniały pracy komisji. Rzecznik delegacji TRR RWP w czterostronnej komisji wojskowej oświadczył w środę, iż strona TRR RWP uwolni w sobotę ostatnich 32 amerykańskich jeńców wojennych. Ze względów bezpieczeństwa przekaże się ich stronie amerykańskiej w Hanoi na lotnisku Gia Lam. W Helsinkach Dyskusja nad propan» współpracy europejskiej HELSINKI (PAP). Ponad 3 godziny trwały w środę obrady grupy roboczej, klóra w ramach wielostronnych rozmów przygotowawczych do europejskiej konferencji bezpieczeństwa i współpracy omawia obecnie problemy współpracy gospodarczej. Przedmiotem dyskusji jest również projekt ogólnego wstępu, wskazującego m. in. na związek między umocnieniem bezpieczeństwa a rozwojem współpracy gospodarczej w Europie. Oczekuje się, że po kilkudniowej wymianie poglądów grupa robocza będzie mogła przejść do redagowania projektu tego punktu porządku dziennego. Sesja Mady Bezpieczeństwa Światowe poparcie dla żądań Panamy (OD SPECJALNEGO WYSŁANNIKA DO PANAMY) Dlaczego Panama nie dokona nacjonalizacji Kanału? — zapytał na konferencji prasowej ministra spraw zagranicznych Juan Antonio Tracka jeden z dziennikarzy. Minister panamski odparł ‘na to z pytaniem: „Czy zwiedzał pan innymi naszymi gośćmi strefę Kanału Panamskiego? Tak? I nie dostrzegł pan żadnej z 14 amerykańskich baz wojskowych w tym rejonie?“ Wśród obserwatorów obecnych na sesji Rady Bezpieczeństwa w Panamie nie ma wątpliwości, że w rokowa-ADAM STANEK (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Upaństwowienie pól naftowych w Iranie LONDYN (PAP). Iran, jeden z czterech największych na świeeie producentów ropy naftowej, odebrał w środę Zachodniemu Konsorcjum Naftowemu zarząd nad eksploatacją pól naftowych i zarazem cały jego 4H*jątek, w tym największą na lwiecie rafinerię i największy na świeeie port przeładunkowy. E kstremiści ulsterscy odrzucają „białą księgę” LONDYN (PAP). W 24 godziny po publikacji „białej księgi“ rządu brytyjskiego w sprawie przyszłości Irlandii Północnej w Belfaście odbyło się czterogodzinne spotkanie 45 delegatów reprezentujących sześć głównych ekstremistycznych organizacji protestanckich UIsteru, którzy odrzucili propozycje wiadz brytyjskich. Propozycje zmierzają do utworzenia parlamentu tej prowincji mającego ograniczone uprawnienia, do podziału wiadzy między protestantów i katolików na zasadzie reprezentacji proporcjonalnej oraz do pozostawienia brytyjskiej Izbie Gmin sprawy bezpieczeństwa i utrzymania porządku w Ułsterze. Sześć organizacji postanowiło utworzyć „grupę działania“. Grupa opublikowała plan działania, w którym zapowiada: zniszczenie irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA), odrzucenie sugestii utworzenia „rady irlandzkiej“ w której zasiadaliby również przedstawiciele rządu Republiki Irlandzkiej. przejęcie kontroli nad policją przez „przedstawicieli ludu UIsteru“. Układ NRD-NRF w komisji prawnej Bundestagu BONN (PAP). Komisja prawna Bundestagu wznowiła w środę rozpoczęte w ubiegłym tygodniu obrady nad ukladem o podstawach stosunków z NRD. Jak pisze agencja DPA, obserwatorzy oczekują, że większość członków komisji •— socjaldemokratów (SPD) i wolnych demokratów (FDP) opowie się za zaleceniem Bundestagowi ratyfikacji układu, natomiast chadecka mniejszość deputowanych CDU i CSU zgłosi swe zastrzeżenia przeciwko układowi. Komisja prawna bada układ podstawowy pod kątem zgodności z prawem konstytucyjnym i prawem międzynarodowym. Rozmowy w sprawie możliwości pracy dziennikarzy BONN (PAP). W środę kontynuowane były w Bonn rozmowy w sprawie możliwości pracy dziennikarzy w obu państwach niemieckich. Rozmowy te prowadzą szef- wydziału krajowego w Federalnym Urzędzie Prasy Werner Mueller oraz szef DeDartamentu Prasy w Ministerstwie Spraw «Zagranicznych NRD Gerhard Meyer. Pogotowie wojskowe na granicy Kuwejt — Irak KAIR (PAP) Po starciach na granicy iracko-kuwejckiej. panuje duże napięcie w stosunkach między oboma krajami. Wojska irackie i kuwejckie są w stanie pogotowia. We wtorek Egipt zwrócił się do obu państw z apelem o pokojowe rozwiązanie sporów i niM opuszczenie do dalszych walk. Podobny apel opublikowała w Kairze Liga Arabska. Agencje powołując się na źródła dobrze poinformowane donoszą, że z ofertą mediacji wystąpił Liban. Nie ma doniesień z rejonów granicznych między Irakiem a Kuwejtem; wydaje się, że w nocy z wtorku na środę panował tam spokój, P rzywódcy radzieccy przyjęli tow. W. Słopha MOSKWA, BERLIN (PAP). Sekretarz generalny KC KPZR Leonid Breżniew i premier ZSRR Aleksiej Kosygin przyjęli w środę premiera NRD Willy Stopha, który w drodze powrotnej z DRW zatrzymał się w Moskwie. W czasie rozmowy, która przebiegała w atmosferze serdeczności i całkowitego wzajemnego zrozumienia, wymieniono poglądy na szereg zagadnień interesujących obie partie i kraje, w tym aktualne zagadnienia współpracy NRD i ZSRR (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Nows rozbieżności w EWG BRUKSELA (PAP). Według doniesień z Brukseli, w przeddzień zapowiedzianej na czwartek sesji rady ministrów finansów EWG doszło do nowych poważnych rozbieżności w związku z projektowanym utworzeniem europejskiego funduszu współpracy walutowej. Decyzja o utworzeniu. tego funduszu, który kraje członkowskie postanowiły stworzyć w br. w celu walki z międzynarodowymi kryzysami walutowo-finansowymi, miała zapaść w czwartek 22 bm. i stanowić główny temat dwudniowych obrad. Tymczasem W. Brytania nie zgodziła się, aby siedzibą funduszu był Luksemburg. Takie stanowisko W. Brytanii spotkało się z niesłychanie ostrą reakcją Luksemburga, który podkreśla, że jest to zakwestionowanie zobowiązań politycznych i prawnych EWG. Inflacja w krajach Wspólnego Rynku BRUKSELA (PAP), Komisja EWG określiła w środę wzrost cen w państwach członkowskich jako „alarmujący“. Jak podaje agencja Reutera, ruch cen przekroczył poziom wyznaczony przez państwa EWG na rok 1973. Ceny towarów konsumpcyjnych wzrosły od 5,7 do 8,2 procentu. Dziś 10 stron W numerze: A. KONIECZNY Kontredans wokół pudełka (W co pakować?) Z. ŁAKOMSKI Przestępstwo tuczyć nie może (Rozmyślania na sali sodował) J. URBANIAK Pomyślne perspektywy (Rewolucjo chilijska) B. WÓJCICKI Groteskowe mity kapitalizmu (Nasilenie sit? walki klasowej na Zachodzie) R. KOSIŃSKI Radio i telewizja (Album telewizyjny)