Zycie Warszawy, kwiecień 1971 (XXVIII/78-103)
1971-04-22 / nr. 96
ttr 2 ... _______________________________ŻYCIE WARSZAWY__________________' ___________________(W) NR 96 22 KWIETNIA 1971 R. X ZJAZD BUŁGARSKIEJ PARTII KOMUNISTYCZNEJ Program polityki pokoju i intensywnego rozwoju kraju Referat I sekretarza KC BPK T. Ziwkowa SOFIA (PAP). Jak już informowaliśmy, 20 bm. w pierwszym dniu obrad X Zjazdu BPK T. Żiwkow wygłosił referat sprawozdawczy. Podajemy skrót referatu. Lata, które minęły od IX Zjazdu partii — oświadczył Todor Żiwkow — przepełniają nasze serca uczuciem zadowolenia i dumy z wielkich sukcesów uzyskanych przez nasz naród pod kierownictwem BPK, z sukcesów, które pozwalają nam wytyczyć nowe, śmiałe i zupełnie realne plany na przyszłość T. Żiwkow podkreślił, że sukcesy wspólnoty socjalistycz nej w ogromnej mierze osiągnięte zostały dzięki olbrzymim osiągnięciom Zw. Radzieckiego, który także dzisiaj jest ostoją światowego socjalizmu, walki o pokój, o zrozumienie wzajemne i współpracę Uchwały XXIV Zjazdu KPZR — zaznaczył następnie mówca — wytyczyły nowy wspaniały program rozwoju Zw. Radzieckiego i program umocnienia pokoju na całym świecie, program, który w pełni popiera nasza partia i nasz naród Bułgaria kształtuje swoje stosunki z bratnimi krajami socjalistycznymi na niewzruszonej podstawie internacjonalizmu socjalistycznego. W minionym okresie — kontynuował Todor Żiwkow — odnowiliśmy układy o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej ze Zw. Radzieckim, Polską, Węgrami, Czechosłowacją i Rumunią. Po raz pierwszy podpisaliśmy taki układ z NRD. Zawarliśmy układ o przyjaźni i współpracy z Mongolią. Rozwinęły się nasze stosunki z Kubą i DRW, rozszerzyły się nasze dwustronne stosunki z KRL-D. Prowadząc tę politykę nasza partia i rząd dokładają starań, aby doprowadzić do normalizacji stosunków międzypaństwowych z Chińską Republiką Ludową, nie zważajc na poważne rozbieżności ideologiczne i polityczne. W okresie sprawozdawczym — oświadczył następnie mówca — antysocjalistyczne i prawicowe siły rewizjonistyczne w Czechosłowacji, zachęcane i popierane przez reakcję międzynarodową, usiłowały dokonać wyłomu w świecie socjalizmu, oderwać Czechosłowację od światowej wspólnoty socjalistycznej. Jak wiadomo, Bulgaria wypełniła swój obowiązek internacjonalistyczny i sojuszniczy. Razem z oddziałami sojuszniczych armii krajów socjalistycznych Bułgaria udzieliła narodowi czechosłowackiemu internacjonalistycznej pomocy. Cieszymy się szczerze, że komuniści czechosłowaccy przezwyciężyli trudności i oczyścili swoje szeregi z prawicowych rewizjonistów, zespolili partię pod sztandarem mnrksizmu-leninizmu. Nie ziściły się nadzieje wrogów socjaliz mu. Czechosłowacja Jest mocnym i niezachwianym członkiem naszego bratniego obozu, rozwija się i będzie się rozwijać jako kraj socjalistyczny. W ostatnim czasie — kontynuował mówca — przywódcy chińscy wykorzystując jubileusz Komuny Paryskiej wznowili oszczercze napaści na międzynarodowy ruch komunistyczny, na kraje wspólnoty socjalistycznej, na KPZR, na partię, która już 70 lat jest niezmiennym chorążym światowego ruchu komunistycznego. BPK kategorycznie potępia napaści i oszczercze wymysły przywódców chińskich, ich wysiłki dokonania rozłamu w naszym ruchu, w szeregach krajów socjalistycznych oraz osłabienia frontu antyimperialistycznego. Nasza partia również nadal będzie energicznie zwalczać prawicowy i „lewicowy” rewizjonizm, nacjonalizm i antyradzieckość, będzie wnosiła wkład do dalszego umocnienia jedności i zwartości światowego systemu socjalistycznego, międzynarodowego ruchu komunistycznego i robotniczego, solidarności i jedności działania wszystkich antyimperialistycznych sił całego świata. Pierwszy sekretarz KC BPK potępił zdecydowanie amerykańską agresję w Wietnamie, jąk również interwencję w Laosie i Kambodży oraz próbę zastosowania w praktyce doktryny „Azjaci przeciwko Azjatom”. Porażki, których doznają USA i ich sojusznicy na polach bitew w Wietnamie południowym. Kambodży i Laosie — powiedział T. Żiwkow — potwierdzają ponownie, że pomimo rozszerzania wojny nie uda im się rozwiązać indochińskiego zagadnienia na drodze militarnej. Agresorzy mają tylko jedna wyjście — usunąć się z Indochin, pozostawiając narodowi wietnamskiemu, narodom Laosu i Kambodży rozstrzyganie własnych spraw wewnętrznych. Ku takiemu jedynie realnemu i sprawiedliwemu rozwiązaniu zmierzają pokojowe propozycje rządu DRW jak również Tymczasowego Rządu Republiki Wietnamu Południowego, które wysoko oceniamy 1 popieramy w całej pełni. Jak podkreślił T. Żiwkow, główną odpowiedzialność za niebezpieczną sytuację na Bliskim Wschodzie ponoszą St. Zjednoczone, które udzielają poparcia Izraelowi, uzbrajają go, dodają zachęty jego agresywnej zakusom. polityce i zaborczym Oświadczył on, że Bułgaria popiera słuszną walkę narodów arabskich i wysiłki zmierzające do pokojowego rozstrzygnięcia konfliktu na drodze ścisłego wykonania rezolucji Rady Bezpieczeństwa z listopada 1967 r. Co się tyczy stosunków Bułgarii z krajami kapitalistycznymi, to, jak zaznaczył mówca, ożywiły się one i rozszerzyły. Częstsze stały się polityczne kontakty na różnych szczeblach rządowych, Szefowie rządów i państw tych oraz innych krajów przebywali w Bułgarii. Poruszając sprawę zwołania ogólnoeuropejskiej konferencji poświęconej zagadnieniom pokoju, bezpieczeństwa i współ pracy, mówca podkreślił przychylny oddźwięk, jaki wywołała propozycja krajów socjalistycznych w tej kwestii wśród społeczeństw krajów europejskich i rządów szeregu państw Europy zachodniej. Jesteśmy przekonani — dodał on — że mimo wysiłków St. Zjednoczonych i ich zauszników z NATO, ogólnoeuropejska konferencja odbędzie się, ponieważ odpowiada ona żywotnym interesom narodów europejskich i jest nakazem czasów, w których żyiemv Jak oświadczył T. Żiwkow, ważne znaczenie dla dalszego polepszenia atmosfery politycznej w Europie mają podpisane w 1970 r. układy między Zw. Radzieckim a NRF i między Polska a NRF, a także konieczność pomyślnego rozstrzygnięcia problemów isti niejących między NRF a NRD Czechosłowacja. znaczenie będą miały Wielkie tutaj także międzynarodowe uznanie NRD z punktu widzenia prawa międzynarodowego, jej stosunków z krajami zachodnio-europejskimi oraz przyjęcie NRD do ONZ i innych organizacji międzynarodowych. Witamy z zadowoleniem — oznajmił T. Żiwkow — realistyczne propozycje radzieckie w sprawie osiągnięcia powszechnego i całkowitego rozbrojenia. przedstawione z trybuny XXIV Zjazdu KPZR. Rząd bułgarski nadal podejmuje poważne wysiłki w celu polepszenia atmosfery politycznej na Bałkanach, rozwijania stosunków dobrego sąsiedztwa i współpracy między państwami bałkańskimi. Z naszym sąsiadem z północy — Socjalistyczną Republiką Rumunii — wznowiliśmy niedawno układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej, uzgodniliśmy nasze plany na nowe pięciolecie, przewidzieliśmy nowe znaczne zwiększenie wymiany towarowej. W stosunkacli z Socjalistyczną Federacyjną Republiką wii kraj nasz kieruje się Jugosłatym, że współpraca dwóch państw socjalistycznych odpowiada interesom naszych narodów, interesom pokoju i socjalizmu. Stan naszych stosunków z Albanią nic odpowiada interesom obu krajów. Przywódcy albańscy ugrzęźli w bagnie oportunizmu i antyradzieckości i nieustannie przeciwstawiają Albanię jej naturalnym sojusznikom. Mimo to podejmujemy i nadal podejmować będziemy szczere wysiłki w celu unormowania i poprawienia stosunków między naszymi dwoma socjalistycznymi krajami bałkańskimi. Żiwkow zaznaczył, że w eiągu ostatnich lat osiągnięto znaczny postęp w stosunkach z Turcją. W wyniku podpisania w 1961 r. szeregu dwustronnych porozumień — powiedział następnie T. żiwkow — unormowane zostały stosunki Bułgarii z Grecją. T. żiwkow stwierdził, że przyjazne stosunki łączą także Bułgarię z Cyprem. T. Żiwkow podkreślił, że niezłomna podstawą, na której opiera się cała polityka zagraniczna Bułgarii jest przyjaźń i współpraca ze Zw. Radzieckim. Dla Bułgarskiej Partii Komunistycznej i marodu bułgarskiego przyjaźń bułgarsko-radziecka jest przyjaźnią wieczystą, jest jedną z głównych sił napędowych rozwoju Bułgarii, jest warunkiem i gwarancja dalszego rozkwitu socjalistycznej ojczyzny i 4ei przyszłości. Specjalny rozdział referatu poświecony jest walce BPK o budowanie materialno-technicznej bazy socjalizmu i o intensyfikację gospodarki. Główmym zadaniem społeczno-gospodarczym w okresie szóstej pięciolatki jest jeszcze pełniejsze zaspokajanie stale rosnących potrzeb materialnych l duchowych społeczeństwa oraz podnoszenie jego świadomości socjalistycznej w oparciu o wszechstronne wykorzystywanie wyników naukowo-technicznej, rewolucji zwiększenie wydajności pracy i szybki rozwój gospodarczy. Trwałą podstawę realizacji tego zadania stanowi poziom sil wytwórczych i stosunków produkcyjnych osiągnięty w okresie po IX Zjezdz'e BPK. T. Żiwkow wymienił zasadnicze cechy charakterystyczne wytycznych nowego planu pięcioletniego: wszechstronna intensyfikacja gospodarki narodowej i zwiększanie jej efektywności, przyspieszenie tempa postępu naukowo-technicznego, rozwijanie i doskonalenie struktury produkcji społecznej i poszczególnych gałęzi gospodarki, konsekwentna linia zmierzająca do osiągnięcia nowoczesnej, harmonijnie rozwiniętej i wysoko wydajnej produkcji. Środki trwałe kraju wzrosną o 50 proc. a dochód narodowy zwiekgzy sie o 47 — 50 proc. Udział przemysłu w gospodarce narodowej wzrośnie z 48,8 proc. w 1970 r. do 54,6 proc. w 1975 roku. Referat zaznacza, że rolnictwo. którego produkcja w ubiegłym pięcioleciu była 26 proc. większa niż w latach o czwartego planu pięcioletniego. wejdzie w nowy etap rozwoju jakościowego. Głównym zadaniem jest tutaj zapewnienie dalszego wzrostu produkcji rolnictwa, zwiększenie wydajności pracy, zdecydowane zmniejszenie kosztów produkcji i podniesienie jej rentowności. W porównaniu z piątym pięcioleciem produkcja rolnictwa wzrośnie o 17—20 proc., zaś wydajność pracy o 40—45 proc. W okresie piątego pięciolecia wydano na inwestycje 15 mld lewa, zaś w następnym pięcioleciu przeznacza się na ten cel 20—22 mld lewa Szczególnie ważnymi zadaniami w rozwoju gospodarki narodowej w ciągu najbliższych 5 lat są: zwiększenie roli planowania długofalowego, jak najszybsze utworzenie wysoko wydajnego ujednoliconego systemu informacji, ulepszenie organizacji zaopatrzenia materialno-technicznego, udoskonalenie systemu finansowo-kredytowego, zwiększenie roli banków i funduszów znajdujących się w dyspozycji zakładów pracy. Bułgaria, jak na swe warunki i możliwości, dysponuje obecnie stosunkowo dużym potencjałem naukowym, obejmującym 111 instytutów i ogniw naukowych Bułgarskiej Akademii Nauk, 26 wyższych uczelni, 49 ośrodków naukowo-badawczych i projektowych, 41 instytutów resortowych do spraw rozwoju technicznego, w sferze działalności naukowej pracuje obecnie ok. 55 tys. osób, w tym ok. 13 tys. pracowników naukowych. Mówiąc o znacznym rozwoju nauk społecznych, T. Żiwkow podkreślił ich znaczenie, Jako podstawy naukowej zarządzania socjalistycznego i pracy ldeowo-wychowawczej oraz walki z ideologią burżuazyjną. Nawiązując do sprawy zasadniczej reorganizacji i dalszego rozwoju systemu oświaty, T. Żiwkow powiedział, że KC BPK uważa za duży sukces objęcie obowiązkowym nauczaniem wszystkich dzieci do 16 lat. Zrealizowanie powszechnego średniego wykształcenia nastąpi zgodnie z podstawowymi założeniami reformy całego systemu oświaty już w obecnej 5-latce. T. Żiwkow oświadczył następnie: BPK zawsze uważała literaturę 1 sztukę za ważną część składową problematyki partyjnej. Ze swej strony już od kilku dziesięcioleci najlepsi przedstawiciele inteligencji twórczej kroczą razem z partią i traktują swą twórczość jako sprawę partyjną, komunistyczną. Mówca podkreślił, że generalną linią bułgarskiej twórczości artystycznej jest organiczny związek twórcy z partią i z walką o zwycięstwo komunizmu. Cechą charakterystyczną okresu sprawozdawczego — kontynuował mówca — jest dalsze zwiększenie kierowniczej roli komunistycznej partii w społeczeństwie socjalistycznym. Na swój X zjazd BPK przybywa zjednoczona i zespolona, w lepszym składzie ilościowym i jakościowym, który pozwala jej wykonywać z honorem kierowniczą rolę — podkreślił T. Żiwkow. — 1 kwietnia 1971 roku partia liczyła 699 476 członków zgrupowanych w przeszło 24 tys. organizacji podstawowych, czyli c 80 800 osób więcej niż w czasie IX zjazdu. Robotnicy stanowią 40,1 proc. wszystkich członków partii, chłopl-spóidzlelcy — 26.06 proc., urzędnicy — 28,19 proc. Wzrosła liczba członków partii w wieku do 30 lat. Prawie trzy czwarte przyjętych do partii po IX zjeździe stanowi młodzież, głównie komsomolcy Mówiąc o pracy ideologicznej partii T. Żiwkow stwierdził: Nasza partia słusznie może chlubić się tym, że w Bułgarii marksizm - leninizm przekształcił się w wielką silę materialną i że zarówno w dziedzinie teorii jak i praktyki wywiera poważny wpływ na świadomość mas, Równocześnie coraz bardziej wzrastają wymagania w zakresie pracy ideologicznej zwiększają się one również w wyniku zaostr-enia się walk: klasowej na arenie międzynarodowej. Proponuje się dokonanie pewnych zmian w statucie partii. Między innymi uważa się za celowe zwoływać w przyszłości zjazdy partii co 5 lat. Dzięki temu zjazdy zbiegać się będą z uchwalaniem wytycznych dla 5-letnich planów rozwoju społecznego i gospodarczego kraju oraz poprzedzać będą wybory do zgromadzenia ludowego, W działalności partii w dziedzinie doskonalenia kierowania społeczeństwem — powiedział T. Żiwkow — centralne miejsce zajmuje troska o dalszy rozwój państwa socjalistycznego, o zharmonizowanie jego funkcji i struktury z dokonanymi już przemianami społecznymi, klasowymi i politycznymi, oraz troska o rozszerzanie jego demokratycznego charakteru. Zachowując podstawowe cechy i funkcje wtadzy klasy robotniczej, państwo w coraz większym stopniu będzie stawało się organizacją polityczną całego narodu. Mówiąc o Bułgarskiej Armii Ludowej. T. żiwkow podkreśla, że stanowi ona obecnie realną silę, z którą nie mogą nie liczyć się wrogowie pokoju i socjalizmu. Oświadczył on, iż partia będzie się nadal troszczyła o utrzymanie na właściwym poziomie zdolności i gotowości bojowej armii, aby staia na straży zdobyczy socjalistycznych i pokojowej pracy ludności, na straży sprawy socjalizmu T. Żiwkow omówił następnie projekt nowej konstytucji bułgarskiej, która po ogólnonarodowej dyskusji ma być zatwierdzona drogą referendum Nowa konstytucja — oświadczył T. Żiwkow — wyraża rzeczywisty humanizm i demokrację społeczeństwa socjalistycznego, w którym człowiek jest najwyższym celem i najwyższą wartością, Konstytucja stanowi prawną podstawę rozwoju władzy państwowej i budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego w Bułgarii, Pierwszy sekretarz KC BPK podkreślił następnie, że dzięki utrzymywaniu odpowiednich proporcji między funduszerr akumulacji a funduszem spożycia — w okresie sprawozdawczym zapewniono szybki wzrost stopy życiowej Ludności W bieżącej pięciolatce będzie zapewniony priorytetowy wzrost wynagrodzeń pracowników obsługujących nowe urządzenia techniczne oraz pracowników naukowych pracowników oświaty. Wzrosi ną minimalne płace, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby niskopłatnych robotników i urzędników. Utrzymywana będzie nadal tendencja dc zbliżenia realnych dochodów pracowników miast i pracowników wsi Bułgaria — powiedział Żiwkow — jest krajem ,w którym działa jeden z najbardziej postępowych na świecie systemów ubezpieczeó społecznych. Podkreślił on jednak, że również w tej dziedzinie istnieją pewne nie rozwiązane problemy Trzeba mianowicie podnieść minimalny poziom emerytur przystąpić do zmniejszenia różnic w warunkach przechudzenia na emeryturę pracowników różnych grup społecznych, trzeba wprowadzić odpowiednie renty inwalidzkie dla osób chorych od urodzenia i ośób w wieku podeszłym, nie mających innych dochodów, trzeba zrównywać stare i nowe emerytury, l w pewnych odstępach czasu podwyższać emerytury proporcjonalnie do wzrostu dochodów ludności czynnej zawodowo oraz zwiększyć wysokość zasiłków z tytułu czasowej utraty zdolności do pracy robotników i urzędników o najdłuższym stażu pracy. Są to problemy ważne, dla których rozwiązania konieczne za poważne środki, T. Żiwkow omówił wysiłki partii zmierzające do rozwiązania problemu mieszkaniowego. W bieżącej pięciolatce (DOKOŃCZENIE NA STT.. 3) ___ • Silne ogniwo frontu krajów socjalizmu Przemówienie Leonida Breżniewa (P) W środę na Zjeździe Bułgarskiej Partii Komunistycznej przemówienie wygłosił sekretarz generalny KC KPZR L. Breżniew. Państwa socjalistyczne powiedział mówóa — stały się dzisiaj siłą, która wywiera potężny wpływ na rozwój wydarzeń na całym świecie. Wpływ systemu socjalistycznego przenika obecnie do wszystkich dziedzin życia międzynarodowego na całej kuli ziemskiej. Osiągnięcia naszych krajów w budowie socjalizmu i komunizmu pobudzają dziesiątki milionów ludzi w byłych koloniach i krajach zależnych do kształtowania nowego życia, pobudzają masy pracujące w krajach kapitalistycznych do walki o obalenie władzy wyzyskiwaczy. Nieustannie zwiększająca się potęga państw socjalistycznych, ich sojusz z rewolucyjnymi wyzwoleńczymi siłami antyimperialistycznymi na całym świecie — powiedział L. Breżniew — jest dziś decydującym czynnikiem w walce o uratowanie ludzkości przed niebezpieczeństwem światowej wojny wej. Tam rakietowo - jądronatomiast, gdzie imperialiści chwytają za broń starając się zdławić walkę wyzwoleńczą, spotykają się z coraz bardziej stanowczą i zdecydowaną odprawą. Przekonują się na własnym doświadczeniu, na czym polega solidarność internacjonalistyczna sił rewolucyjnych, jak skuteczne jest poparcie udzielane przez kraje socjalistyczne bojownikom przeciwko agresjł imperialistycznej. Najbardziej znamiennym tego przykładem jest pomyślna walka patriotów Wietnamu, Laosu i Kambodży przeciwko agresorom amerykańskim fiasko imperialistycznych plai nów obalenia postępowych reżimów w krajach arabskich. Dobrze zdajemy sobie sprawę z tego — kontynuował L. Breżniew — że kraje socjalizmu tym lepiej wykonają swoją historyczną misję, im ściślejsza będzie zwartość ich szeregów i im bardziej harmonijna będzie ich działalność na arenie światowej. Sekretarz generalny KC KPZR wysoko ocenił ważki wkład komunistów skich do umocnienia bułgarwspólnoty socjalistycznej. Bułgarska Partia Komunistyczna — stwierdził L. Breżniew — w pracy nad rozwojem socjalistycznej integracji gospodarczej, w obronie zdobyczy socjalistycznych na arenie międzynarodowej, w opracowywaniu kroków w zakresie dalszego umocnienia Układu Warszawskiego zawsze występowała i występuje z pozycji konsekwentnego internacjonalizmu socjalistycznego. Leonid Breżniew zaznaczył, że Związek Radziecki i Bułgaria, podobnie jak inne państwa socjalistyczne — członkowie Układu Warszawskiego, ożywione są jednomyślni: wolą aktywnego i wentnego prowadzenia konsekleninowskiej polityki obrony pokoju i wolności narodów. Nikt i nigdy — podkreślił mówca — nie naruszy naszej jedności. Jednym z konkretnych tego dowodów jest także wspólny charakter programów naszych partii w sprawach polityki zagranicznej przedłożonych na XXIV Zjeździe KPZR i tutaj na Zjeździe BPK. L. Breżniew stwierdził następnie, że X Zjazd BPK, który ma zatwierdzić program Bułgarskiej Partii stycznej, zapoczątkuje Komuninowy doniosły etap w życiu partii i kraju. Projekt programu wytycza konsekwentny kurs na budowę rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego na coraz pełniejsze zaspokajanie materialnych i duchowych potrzeb mas pracujących i to jest rzecz najważniejsza. Siła socjalizmu na tym właśnie polega, że ustrój socjalistyczny służy interesom ludu pracującego. W tym tkwi tajemnica jego trwałości, w tym tkwi źródło zaufania ludu, zaufania, którym cieszą się komuniści kierujący działalnością w rewolucyjnym przeobrażaniu społeczeństwa na zasadach marksizmuleninizmu. L. Breżniew zaznaczył, uchwały XXIV Zjazdu KPZR że otwierają przed komunistami i przed całym narodem radzieckim szerokie perspektywy budownictwa komunistycznego. Uchwały te zostały jednomyślnie zaaprobowane przez naród radziecki i obecnie rozpoczęła się praca nad wprowadzeniem ich w życie. We wszystkich dziedzinach — powiedział Breżniew — nasze wysiłki zmierzać będą do rozwiązania głównego zadania — dalszego wzrostu materialnego i kulturalnego poziomu życia narodu. Jest to trzon całej naszej polityki. Dosłownie każdego dnia przychodzą wiadomości o nowych zwycięstwach ludzi radzieckich na froncie pracy, kultury, nauki i techniki. Jednym ze wspaniałych tego przykładów — oświadczył mówca — jest pomyślne wystrzelenie na orbitę kosmiczną w dniu 19 kwietnia stacji naukowej „Salut”. Jest to nie tylko nowy wielki krok w badaniu i opanowywaniu kosmosu, lecz także ważny etap dalszego posuwania się naprzód w tym doniosłym dla całej ludzkości dziele. Leonid Breżniew wskazał na ważne znaczenie, jakie ma dzisiaj twórczy rozwój teorii marksistowsko - leninowskiej, komunistyczne wychowanie mas pracujących i nieprzejednana walka przeciwko ideologii moralności starego świata Nasze pozycje w walce idei są mocne jak nigdy dotąd — stwierdził mówca. — Po naszej stronie jest prawda osiągnięć socjalizmu. Dysponujemy najsilniejszą bronią — nauką marksistowsko-leninowską, która pomaga nam w znajdowaniu słusznych odpowiedzi na nowe sprawy, jakie stawia życie. Siła naszych idei tkwi w tym, że znajdują one potwierdzenie w całym rozwoju społecznym, który krok po kroku prowadzi ludzkość do socjalizmu. Nasi przeciwnicy zdając sobie z tego sprawę, usiłują wszelkimi środkami oczernić nasze ideały. Chcieliby wzbudzić wątpliwości na temat historycznej słuszności wielkiej sprawy, o którą walczą komuniści. Oto dlaczego ofensywa przeciwko ideologii burżuazyjnej, walka przeciwko różnego rodzaju tendencjom oportunistycznym, rewizjonistycznym i nacjonalistycznym była i pozostaje dla nas jednym z najaktualniejszych zadań. Leonid Breżniew zaznaczy! następnie, że budowa socjalizmu w każdym kraju posiada swoje cechy specyficzne. Jednocześnie historia dowiodła, iż wspólne prawidłowości w rozwoju wszystkich krajów socjalistycznych mają decydujące znaczenie. Dlatego też nie jest rzeczą przypadku powiedział L. Breżniew — że istnieje na przykład głęboka wzajemna więź między sprawami, jakie omawia Zjazd Bułgarskiej Partii KoX munistycznej i zadaniami, jakie omawiał XXIV Zjazd KPZR. Z natury rzeczy w centrum uwagi obu zjazdów znajduje się takie zadanie, jak zapewnienie istotnego zwiększenia dobrobytu mas pracujących. XXIV Zjazd KPZR i X Zjazd BPK ukazują raz jeszcze, że takie sprawy, jak rozwój demokracji socjalistycznej, umocnienie jedności klas i grup społecznych społeczeństwa socjalistycznego, przy kierowniczej roli klasy robotniczej, stale znajdują się w polu widzenia komunistów w krajach socj alistycznych. Nawiązując do wspaniałych osiągnięć, o których była mowa w referacie sprawozdawczym KC Bułgarskiej Partii Komunistycznej, L. Breżniew stwierdził, że są one wynikiem pracy narodu, wynikiem polityki partii komunistycznej, która niezłomnie prowadzi naród bułgarski drogą socjalistyczną. Na wszystkich etapach swej historii — powiedział on — Bułgarska Partia Komunistyczna działała w ścisłej bratniej współpracy 2 naszą partią, z rewolucjonistami naszego kraju, nierozerwalna przyjaźń bojowa komunistów radzieckich i bułgarskich była. jest i będzie silnym ogniwem wspólnego frontu krajów socjalistycznych, wspólnego frontu sił rewolucyjnych. Leonid Breżniew zapewnił komunistów bułgarskich, iż KPZR pozostanie niezmiennie wierna leninowskim tradycjom intemacjonalistycznym, będzie wszechstronnie umacniać i rozwijać przyjaźń i współpracę z komunistami bułgarskimi, z komunistami innych krajów socjalistycznych i ze wszystkimi swymi w-spółbojownikami w walce o socjalizm i komunizm, Z sędzią Zofią Wasilkowską o seminarium polsko-bułgarskim Dwa spojrzenia na rodzinę 4« (B) Dokonująca się na całym Świecie zmiana pozycji społecznej i zawodowej kobiet, a tak. że przeobrażenia w sferze obyczajowości pociągają za sobą ustawiczną konieczność doskonalenia prawa rodzinnego. Wzrasta waga uregulowań tej dziedziny prawa, które przesta. ją być jedynie sprawami osobistymi; wzrasta równolegle zainteresowanie unormowaniami prawnymi dotyczącymi stosunków rodzinnych. W Warszawie od 19 do 22 bm., z inicjatywy Sekcji Kobiet Prawników przy ZG Ligi Kobiet, odbywa się polsko-bułgarskie seminarium na temat cech wspólnych i różnic ustawodawstw rodzinnych obu krajów. O sprawach poruszanych na obradach rozmawiamy z przewodniczącą sekcji, sędzią Sądu Najwyższego Zofią Wasilkowską. Nasza rozmówczyni piastuje jednocześnie funkcją wiceprze. wodnlezącej Międzynarodowej Federacji Kobiet Zawodów Prawniczych, której sekcja polska Jest członkiem od 10 lat. — Obecne polsko-bułgarskie seminarium jest drugim z kolei (po polsko-wvglerskim) w cyklu spotkań z prawnikami Innych krajów socjalistycznych, które stużą wymianie wzajemnych doświadczeń w zakresie normowania i stosowania prawa rodzinnego. Nasz kodeks rodzinny i opiekuńczy wprowadzony został przed 6 laty, kodeks bułgarski wszedł w życie w 1968 r. Stąd cenne dla nas jest zapoznanie się z uregulowaniami I funkcjonowaniem w praktyce prawa bułgarskiego, nowocześniejszego od naszego; z drugiej strony polskie czenia mogą okazać się doświad. interesujące dla prawników bułgarskich. Wokół czterech referatów wygłaszanych przez przedstawicieli obu krajów: „Zawarcie 1 ustanie małżeństwa", „Obowiązek alimentacyjny i ściągalność alimentów”, „Stosunki majątkowe małżonków w czasie trwania i po ustaniu małżeństwa”, „Pochodzenie dziecka” — koncentruje się dyskusja. — Czy można prosić o omówieni« najistotniejszych punktów tych zagadnień na tle porównania obu kodyfikacji. — Różnie jest uregulowana w prawie rodzinnym polskim i bułgarskim sprawa odpowiedzialno, ści za długi współmałżonka. Przepisy bułgarskie ograniczają tę odpowiedzialność tylko do wierzytelności związanych z potrzebami rodziny. Według naszych przepi. sów jest ona znacznie szersza — dotyczy wszystkich długów zaciągniętych w czasie trwania małżeństwa. Rozwiązanie prawa bułgarskiego wydaje się bardzie] prawidłowe ze społecznego punktu widzenia | problem ten — a sądzę, że reprezentuję tu zdanie większości prawników — dojrzał u nas do rozwiązania de lege Rozmawiała: J. WOŁOSZANSKA ferenda, tj. wymaga zmian drodze ustawy. Warta również rozważenia przez ustawodawcę sprawa, która zarysowała się wyraźnie przy porównaniu obu systemów prawnych — to kwestia mieszkaniowa podczas orzekania rozwodu. Sąd bułgarski, orzekając rozwód, roz. strzyga jednocześnie o tym, któremu małżonkowi przysługuje mieszkanie. U nas taki przepis nie istnieje, a nie muszę przekonywać, jak bardzo życie domaga się takiego uregulowania. Inna jeszcze różnica między naszymi ustawodawstwami rodzinnymi — godna zasygnalizowania; według prawa bułgarskiego mąż matki nie może zaprzeczyć ojcostwa dziecka, jeżeli za jego zgodą nastąpiło sztuczne zapłodnienie. U nas takiego przepisu nie ma i w razie zaistnienia podobnej sytuaejl mogłyby powstać różne zdania w doktrynie prawnej. Prawo bułgarskie miód. sze o kilka lat od naszego wyszło tutaj naprzeciw przyszłości. Wymieniłam niektóre spośród różnic między kodyfikacjami prawa rodzinnego obu państw, które szczególnie interesują nas — prawników polskich — z punktu widzenia ewentualnego przenie. sienią ich na własny grunt. Ale istnieje wiele takich rozwiązań w naszym prawie, które wzbudziły żywe zainteresowanie prawników bułgarskich, i które według łeb opinii wiązują znacznie korzystniej rozkwestie związane z ochroną interesu rodziny i dziecka. Przykładowo można wymię, nić cały system obowiązków alimentacyjnych (zakres obowiązków rodziców względem dzieci i małżonków między sobą, kwestie związane z przedawnieniem roszczeń. sposób egzekucji alimentów itp.), a także system adopcji. — Wspomniała Pant o ewen. tualności przeniesienia zebranych z seminarium doświadezeć na nasz grunt... — Myślimy o powołaniu specjalnego zespołu, który na podstawie materiałów z dyskusji przygotowałby wnioski ustawodawcz? I przedłożył je zainteresowanym resortom. Materiały te stanowię cenne uzupełnienie naszego materiału badawczego na teińal funkcjonowania norm prawa rodzinnego, zebranego m. in. z do. świadczeń poradni prawno-społecznych Ligi Kobiet, różnego rodzaju obrad, w tym i o charakterze międzynarodowym, w któ. ryeb uczestniczyły przedstawicielki naszej sekcji. Materiały z seminarium wykorzystane zostaną również na forum międzynarodowym: w Biuletynie Międzynarodowej Federacji Kobiet Zawodów Prawniczych i na najbliższym międzynarodowym zjeździe Federacji planowanym w 1972 roku w Paryżu