Knauz Nándor (szerk.): Lányi Károly magyar egyháztörténelme 1. 889-1526 (Esztergom, 1866)
Első korszak. A honalapítástól a mohácsi vészig - Első rész. A keresztény egyház egyénmüvelése Magyarföldön - I. fejezet. A magyarok keresztelkedése
a magyarok 8 a boldogasszonybasilicának, melyet előbb a főpapok felszentelének, közepébe márvány koporsóba helyezék 1038-ban '). És azóta 1074. évig, harminczbat esztendő folytán, csak kevés béke napnak örvendhetett Magyarország2). Az országosan beállott három éves gyász 3) kettős jelentésű vala: a jó * 1 pis et clero, regnum cum primatibus et populo suo, tuis precibus committo ; quibus ultimum vale dicens, manibus tuis animam meam, commendo· — Instabat tunc solennitas praecipua celebris angelis et hominibus dies assumtionis MARIAE , in cuius gaudio dissolutio sui corporis fieret, misericordiae spem maioris se sperans habiturum, precibus haec spiritualibus postulavit suspiriis, et lacrimis obtinuit· — Aderat ergo felix illa dies per eius obitum felicior mox futura. Circumstabat cum clero paternitas episcoporum, cum manu ministrorum principalis chorus comitum, ubi rex dilectus, in medio iacens, accepta unctione spiritalis sacramenti, sanctam animam, corporis et sanguinis Domini nostri JESU Christi viatico recreatam, anno dominicae incarnationis (MXXXVII1.) in manus perpetuae tuae virginis et sanctorum angelorum aeternae quietis beatitudini inferendam, tradidit. Hartvik (Katona f. h. 451.1.) ki azonban a halálévet 1034-re jegyezi. — Thur. Chr. 2. c. 34. — „Elevatis in coelum manibus testamcntaliter hoc regnum eidem (B. Virgini) commendavit“, temesvári Pelbart, de laude S. Steph. sertn. 1. — „Postquam autem beatus rex Stephanus totam Pannoniam ad veram Christi lucem adduxit ; eam sub patrocinio sanctissimae matris Dei voluit contineri; atque in ipso die assumptionis eius migrans a corpore, ipse quoque ad aeternam requiem aesumtus est.“ Gellert e'letirója Script. 342. 1. 1) „Ad exsequias funeris eius ex omnibus Pannoniae plagis concurritur. Corpus ad sedem regalem,. Albam videlicet Civitatem deducitur. Et quoniam ecclesia beatissimae virginis, ab ipso constructa, nondum erat dedicata; merito consilio statuere pontifices prius basilicam sanctificare; deinde corpus terrae commendare. Perfecta dedicationis solemnitate, corpus sanctum in medio domus sarcophago candidi marmoris imponitur" ; Hartvik (Katona f. h. 455. L) 2) „Sanctus Stephanus Ungariae Rex in coelum receptus est — — -------cum hoc Rege Ungariae pax et felicitas simul eepultae sunt," ir 1038. évre Aloldus. • 3) Confestim quoque totius cithara Hungáriáé versa est in luctum; et omnis populus regni, tam nobilis quam ignobilis, simul in unum dives et pauper, planxerunt super morte sanctissimi regis, piissimi patris pupillorum, lacrimis uberrimis et ululatibus plurimis; iuvenes et virgines, prae tristitia et moerore, squalidis induti vestibus, per triennium choream