Erdélyi Híradó, 1841. július- december (második félév, 1-53. szám)
1841-12-14 / 48. szám
inunkban a kin. biztoshoz intézett kiséiővel együtt eredeti tatán nyelven, jövőben magyar fordításban közlendőnk.— Miután kiszedelvén a: Gál László úr előmozdítása állal ürességbe jött kormánytanácsosi helyre múlt ülésben beadott szózatok , többséget nyertek : római catholicusok: Horváth István ( к ir. táblai számfelelli ülnök) J92, Béldi Ferencz gróf (kir. hivatalos) 151, Barcsai János (kir. hivatalos) 142; e v. reformátusok: Ugrón István (Thorda megyei követ) 174, Kemény Domokos báró (kir. hivatalos, 155, Zeyk Dániel (volt kormány tanácsos) 157; unitáriusok: Gedő József (kir. hivatalos) 160, Pálfi Elek (udvarhelyszéki alkirál у bitó) 157, Veres József (Thorda vármegye к vele) 156; e v. lutheránusok: Bertleíf Mihály (litoknok) 195, Ariz Sámuel (főszámvevői tanácsló — rationum consultor—) 16", Begius János (Besztercze vidéki követ) 158 szózattal. A’ kormányzói választás mellett ő felségéhez küldött felirat: Sacratissima, etc. etc. Ad legalia trium in M. hoc Principatu nationum comitia convocati, primum et ante omnia soliciludinem nostram, ex eo conceptam, in paternum Majestatis Vestrae Sacratissimae sinum effundere, obligationis nostrae, ex legum sanctimonia profluentis esse duximus; quod dum leges fundamentales, de quarum stricta observantia Mattas Vestra Ssima fidei sacramento sub proximis comitiis deposito , nos securos esse jussit, signanter A. Const, p. 5iae titulus 17us, Diplomatis Lepoldim p. 10um et anni 1791 art. lOus comitia quotannis celebranda, disertissimis praescribant verbis, nullumque impedimentum annuae comitiorum celebrationi per leges praescriptae derogare possit, eadem nihilominus per qualuor fere annorum intervallum convocata haud sint, licet gravamina ex intermissa eorundem celebratione po tissimurn promanantia, rerum item adjuncta, quae genio aetatis consonum vitae constitutionalis progressum imperiose deposcunt, non secus ac status reipublicae summo magistratu orbatus contrarium plane svaserinl. Munere Gubernatoris medio tempore, in vacantium recidente, Allissimae Majestatis Vestrae Sacratissimae intentioni, medio primae stalim propositionis regiae circa instituendum , ad vacans hoc munus electionem , manifestatae respondere ro alacriori animo properavimus , quod electio ad cardinalia et diplomatics officia, e praescripto quoque legum fundamentalium» signanter Comp. .Const, p. 2. l. 1. p. 15. anni item 1791. art. liet 20. indubitatum Statuum et OO. jus, hincque promanans sit obligatio. In horum igitur obsequium, instituta ad munus Gubernatoris regii electione, votorum pluralitatem nacti sunt: E г о m a n о catholicis: Baro Samuel Jósika 216. Comes Josephus BánfFv 171. Joannes Barcsai 149. E reformatis: Baro Franciscus Kemény 194. Comes Josephus Junior 7'eleki 167. Comes Otto Degenfeld J54. E 1 u t h e r a n i s : Andreas Conrád 188. Josephus Bedeus 187. Baro Josephus Jun. Bruckenlhal 147. Ex unit a’r iis: Michael Sala 197. Carolus Maurer 195. Daniel Szentiványi IS"7. Quorum nomina pro Allissima confirmatione, his hiimilimis precibus Majestati Vestrae Sacratissimae substernere sustinemus, quod cum Gubernatoris regii, et Cancellarii Aulici munia, omnia reliqua in m. hoc Principatu officia , tam dignitate , quam praepollenti in administrationem influxu, adeo superent, ut cum iis, ne comparari quidem queant, et cum fundamentalibus legibus rostris de aequalitate jurimn receptarum religionum sonantibus, si duo haec munia, eidem religioni addictis impertirentur, ne tum quidem satisfactum esse putaremus, si numero quidem plura, influxu altomén minus pollentia officia, reliquarum religionum individuis collata exstiterint: dignetur SS. V. Majestas jus suum confirmandi legale, quoad munus Gubernatoris regii vacans, habita ratione pluralitatis votorum ita exercere; ne cum maxima jurinm reliquarum religionum jactura, praememorata haec munera ejusdem religionis asseclis со* ferri contingat. Literas item collalionales praescripto articuli l~9l. 20o conformiter expediendas clementer ordinare. Demum paternam Majestatis Vestrae Sacratissimae benignitatem , qua locum comitiorum in liberam regiamque hanc civitatem defigere dignata est, grato recolentes animo, homagiali cultu, perpetuaque fidelitate perennamus. Majestatis Л estrae Sacratissimae humili mi jierpetuoque fideles subditi ac servi Status et Ordines trium Nationum Magni Principatus Transsil vaniae, Parliumque eidem reapplicatarum universi. A kir. biztos ő nmlságához intézett к i s é r ő irat: Excellentissime Domine Liber Baro Camerarie , et Status Consiliarie Actualis Intime! С о m m i s s i a r i e Regie Plenipotentiaries Instituta per libera Statuum et Ordinum suffragia, ad vacans Gubernatoris regii munus electione, demissam repraesentationem nostram, eatenus ad Suam Majestatem Sacratissimam directam, eo cum petito Excellentiae Vestrae exhibemus, ut illam pro consequenda benigna denominatione et confirmatione, altissimo Majestatis Sacratissimae conspectui substernere dignetur. — Apographum autem ejusdem pro congruo notitiae statu Excellentiae Vestra obsequentissime communicantes, singulari venerationis cultu persistimus. Excellentiae Vestrae. Obsequentissimi servi Status et Ordines etc. ctc. (Kisdedóvó intézetek ügyében (vége.) Ezeknél fogva tehát egyesületünk nevében hazafiui bizodalommal ’s tisztelettel folyamodunk a’ ts. Karokhoz és Rendekhez mint a’ nemzet ügyeinek ’s minden szépnek, jónak , és a’ hazára nézve hasznosnak buzgó pártolóihoz, méltóztassanak hatóságuk körében egy kisdedóvó intézetet alapítani, melly nemcsak a’ helybeli lakosoknak, hanem távolabb vidékieknek is példányul szolgáljon az erény, munkásság, érlelem, ’s honszeretet üdvhozó magvát a' kisded polgárok ártatlan sziveikben hazaszerLe terjesztendő. Egyesületünk ugyan sokkal gyengébb és szerényebb, hogy sem a’ tét. Karok és Rendek elébe segély ajánlatokkal bátorkodhatnék fellépni, szabad legyen azonban oda nyilatkoznunk, hogy j ha a’ tét. Karok , és Rendek kérelmünk teljesítését elhatározni kegyeskednének, tolnai képző ’s példány intézetünk igazgatója a’ felállítandó kisdedóvó példány intézet elrendezésében tanácsosai a’ i helyszínén is szolgálatokra leszen, valamint a’ megnyitandó kis— 1 dedóvásnak akar a’ javaslóit példány, akar egyéb tán egyesek vagy !l helyi egyesületek segélye által keletkezendő inlézetekbeni fogana; tos gyakorlására tolnai képző intézetünkben egy két_ alkalmas oktató mindenkor készen várja az alkalmat, sőt azon esetre, ha a’ ; tét. Karok és Rendek méltóztatnának a’ felállítandó intézetbe elő- I legesen valakit kisdedóvónak kijelelni, ennek kiképeztetéséül szin■ te nyitva lesz tolnai intézetünk. Kérelmünk foganatosításának némi ajánlatául szabad legyen bé]■ fejezésül tisztelettel érintenünk , miképp a’ kisdedóvó intézetek a’ I hely viszonyaihoz képeszt fényesen is felkészíthelők ugyan, azon! ban a’ köznép, főképj), fóldmivelő osztálybeliek kisdedeinek számáj ra a’ czélnak szerényebb ’s egyszerűbb épület ’s bútorzat is meg- 1 felel, mellyekrőlhogy a’ tét. KK. és RR. közül azoknak, kik ! Kisdedóvás eszméjével ’s gyakorlatával tán ismeretlenebbek, né- I mi kéjizelök legyen , egyszersmind annak valóságáról is meggyő- i ződhessenek miképp egy két száz forinton is lehet kisdedóvó inj lézelet felállítani, ime van szerencsénk, annak kellékeit f. alatt elsorolva közleni. Egyébiránt egyesületünk ügyét, raelly a’ hazáé, a let. Karok és Rendek kegyes pártfogásába ajánlván megkülönböztetett tisztelettel vagyunk a’ let. Karok és Rendek alázatos szolgái : gróf F e sletics Leo elnök. Szentkirályi Móricz alelnök. К a c s к ovics Lajos egyesületi titoknok. Kossuth Lajos választ, tag. Antal Mihály egyes, pénzt. Simon Elorent egyes, ügyész. Kiss Károly v. tag. Csanády v. tag. Makhon József vál. tag. Feljegyzése egy középszerű kisdedóvó intézet kellékeinek. 1. Egy ház, melly a’ kisdedóvó szerény lakása mellett foglaljon magában egy óvóteremet vagy szobát, ’s ba a