Jolanta Jakima-Zerek malarstwo (Galeria Balucka, Lódz, 1983)
Jacek Kawafek Dialogi-monologi Capella c - portrét zbiorowy Jacek Kawatek Stary kpiarz Obserwator MK Debiutowaia kompozycjami abstrakcyjnymi duZych formatów, pozornie.gt؟b٠ko zakorzenionymi w t٢adycji malarstwa gestu abstrakcji kaligraficznej. czy teZ zg.ta w indywidualnej stylistyce Hartunga. Awangatda lat 50-tych kwestionowata status tradycyjnego obrazu sztalugowego. z tego krytycznego nurtu dakima-Zerek zaczerpn?la jedynie ogdlnikowy schemat obrazu, a ácíálej ״ciektq" iaktur؟ jego struktury malarskiej. Wprowadzifa zestaw intensywnych barw i tym sposobem powstaty dzieta dojrzate, petne rozmachu w brawurowym operowaniu kontrastami Zdlci, bieli i czerni. Pot^czenie tradycji kapizmu z osi٩gni؟ciami informel. Bazuj^c na takiej estetyce wyraZa Jakima- Zerek. ؛rodkami wytqcznie plastycznymi, fascynacje swej poetyckiej wyobraZni. Nie sposdb oddzieliC jej obrazdw od przydawanycb im tytufdw, formutowanych z poetyckim kunsztem point lub metafor, odbijajqcych wraZenia z lektury, kontaktdw z ludZmi i krajobrazem. MieSci si? w nich rdwnieZ poetycki dowcip obecny w tytutach jazzowych standardów, Jakima-Zerek namalowata ostatnio cykl obrazdw poéwi?conych muzyce i muzykom. MoZna nawet wymienii obrazy namalowane jakby na psychicznym ״luzie" jazzowej improwizacji. Zwiqzki takie nie S1؛ jednak ani bezpoSrednie. ani jednoznaczne. Mniemamy niekiedy, iZ artystka - zdajqc sobie spraw؟ z naturalnej - w jej przypadku — .atwoáci malowania. sktania si؟ ku malarskiemu odpowiednikowi muzycznego impromptu i w tym momencie okazuje si؟, Ze ogl^dany obraz jest drobiazgowo przeprowadzonym Studium postaci lub krajobrazu. Oryginalne dokonania przyniosfa metoda redukcji samej juZ iloáci plam barwnych, potrzebnych do zaaranZowania obrazu, jaka w twdrczoáci artystki pojawita si؟ w I potowie lat 70-tych. ״Malowanie" bielq zagruntowanego ptdtna wyrbZnia obrazy Jakimy-Zerek spoérdd polskich trawestatordw informelu i wykracza poza stereotypowe ramy tego nurtu. z коПсет lat 70-tych ״Zurnalowo" rysowane postacie zacz؟ty wypieraC dotychczasowq mozaik? nieforemnych plam. Figuralne obrazy z tego okresu zostaty utrzymane z konwencji ״szkicu" do nigdy nie ukohczonej kompozycji. Skojarzenia z podmaldwkq pod wlaSciwe malowidto -jak to byto praktykowane przez dawnych mistrzdw - pot?guje laserunkowe, czy teZ zgola akwarelowe lawowanie ziemi؛, sepiq, lub ochrq. Gtadka, laserunkowa faktúra charakteryzowala zresztq zawsze obrazy Jakimy-Zerek. CafoSci dopetnia graficzny rysunek, przy pomocy ktdrego artystka markuje sceny rodzajowe lub charakteryzuje portretowane osoby. Indywidualnq stylistyk? tego malarstwa uksztaltowaty postulaty wyptywajqce z trzech rdZnyoh programdw artystycznych, z jakimi artystka zetkn؟fa si? w latach artystycznej edukacji. Tradycje kapizmu przekazali jej wyktadowcy malarstwa, rysowniczkq musiata byC Jakima-Zerek na zaj?ciach z projektowania ubioru, za؛ w sferze osobistych wybordw doszfo do fascynacji malarstwem informel. Zjakim tkutkiem osobowoád artystki zasymilowata pierwiastki 0 tak rOZnym rodowodzie? Na gruncie rzeszowskim Jolanta Jakima-Zerek jest jednq z najciekawszych indywidualnoáci artystycznej. w Polskim malarstwie wspdtczesnym nie widaC bezpoárednich antenatdw tej oryginalnej stylistyki. Pomimo wielu dotychczas odniesionych sukcesdw' malarstwo Jolanty Jakimy-Zerek oczekuje dopiero na rzeczywiste zainteresowanie krytyki. She made her debut with large abstract paintings seemingly ha٧ing their roots in informel or individual style of Hartung. The avantgarde of fifties questioned a status of traditional easel painting. Jakima-Zerek took from this critical movement only a scheme of picture or its new ״liquid" facture - to be more precise. She has introduced a range of intensive colours and so mature works of bravado contrasts of yellow, white and black have been executed. They set themseves somewhere half-way between the school of polish colourism and later introduced informel. Having a background in that kind of esthetics Jakima-Zerek expresses fascinabons of poetical imagination. Her paintings by no means are to be separated from their titels: poetical metaphors - reflections of books she reads, people met by her or landscapes which mades an impression on fier. They are also provided witfi poetical sense of humor we can find otfrerwise in titles of jazz standards. Recently Jakima-Zerek has executed sequence of paintings devoted to music. We can find among them works full of psychical relaxation of jazz improvisation. Such relations however nor are direct neither univocal. Not seldom we.are driven to think that the artist, being aware of natural, easygoing way of her abilities, is nearing pictural counterpart of musical impromptu, but in that very moemnt picture proves to be an exact strict analysis of human figure or landscape. Original results were reache in begining of seventies when artist reduced a number of colour divisions on canvas. The way of ״painting" with whitness of grounded canvas singles her works out among polisfi followers of informel. With the end of seventies fashion-like figures began to take place of formless splashes of colour. Figurative paintings of this period were ״dessings" for never finished compositions. They are preparations for final picture, like in the case of old masters works: with they ochres, sepias, transparent layers of paint and drawing marking on a ground a genre-piece or portrait. Her individual stilistic was formed by three different artistic programs she met with during her education. Tradition of polish colourism was that of her professors, drawing was necessary in a class of fashion dessign and personal preferences led to a fascination with informel painting. In Rzeszdw is Jakima-Zerek one of the most interesting artistic individualities. It is in vain to look for direct predecessors of her oroginal pictures and in spite of number of successes her work still awaits proper critical evaluation.