Pesti Hírlap, 1844. július-december (366-417. szám)
1844-10-20 / 397. szám
itt némellyek a’ 20 évnek 10-re, mások a’ 8 °/o lebb szállítását sürgetők; egy megyei követ azonban figyelmeztető a’ BR-ket, hogy e’ vállalat még több kedvezményeket érdemel, mint a’ középponti, ’s hogy a’debreczen-bécsi vonalra mégis 30 év és 10 °/o van engedve. Ennélfogva a’ többség a’ 8 %et itt is 100 re emelé. 7-ik pontban kívánják a’ vállalkozók, a’ nagy gondatlansággal hozott 1840. czikk’ ideiglenes felfüggesztését, ’s hogy egyszersmind 20 évig biztosíttassanak, miszerint sem a’ Dunának akármelly az országbani pontjától, sem a’ vukovár-fiumei vonaltól Trieszthez,’s Triesz felé vasút építtetni nem engedtetik. A’ választmány ettől magát a’társaságot is eltiltandónak véli. Ide a’ más irányban Bukkariba vezetendő mellékvonal természetesen nem értetik. (Folytatása következik.) 244. Orsz. ülés a’m. földnél, octob. 12-kén d. e. 11 órakor. A’ világos örökösödés-, ausztriai levonási adó-, hajózás-, egyházi adományosok’ törvényszékeinek rendezése, ’s a’ szabad sóárulás’ tárgyában kelt földi válaszok meghitelesittettek. A’ birtokképesség iránti sik alsótáblai izenet elfogadtatott. A’ sérelmeket illető 4-ik alsóházi izenetböl is elfogadtatott egy pont, a’VI. osztály’ 13. pontja, melly Turócz megye ’s Körmöcz városa közt Turcsek helység iránt fenforgó versengést tárgyazza. A’ pótlólagos sérelmeknek vitatás alatti pontjára nézve a’ föRR. továbbra is előbbi nézeteik mellett maradtak. Ülés’ folytában egy jobboldali gróf kívánta az orsz.gyűlési szabad újságok’ tárgyában régen átküldött alsótáblai izenetnek rég ez orsz.gyűlés alatti felvételét. Mire nádor ő fődge ígéretetlön. Végre vegyes ülésből felterjesztettek: a’ birtokképességet, vételyeket ’s az elfogadott sérelmi pontokat tárgyszó három rendbeli fölirat. RÖVID KÖZLÉS- Octob. 15-én kerületi ülésben elhatároztatott, hogy noha ezúttal a’ közterhek’ viselése életbe nem hozathatók, a’RR. mindazáltal üzenetekben, sőt feliratukban is kijelentendik, miszerint azt a’ haza’ felvirágzására múlhatatlanul szükségesnek tartják, ’s attól remélik a’ nemzet’ boldogságát. Ezután a’pénzügyi munkálatból felolvastatván a’ közmunkákról szóló törvényjavaslat, csekély változtatásokkal helybenhagyatott. Octob. 16-án a’ pénzügyi munkálatból azon czélok jelöltettek ki szavazás’ útján, mikre a’ BR. az elfogadott ősziésből (4 évre," évenkint 2,595,000 p.ft) ajánlatot tenni kívánnak ; ’s végre octob. 17-én a’ részletes ajánlatok határoztalak meg, következőleg: 1) országos kőutakra összesen négy évre 4 millió ft. 2) A’ Luiza-út’ megváltására 1,350,000 ft. 3) A’ fiumei kikötőre 250,000 ft. 4) Út és csatorna-hálózati tervekre 150,000 ft. 5) A’ Tisza’ hajózhatóvá tételére 600,000 ft. 6) Egyéb folyók’ szabályozására 400,000 ft. 7) Hitelintézet’ alapítására 200,000 ft. 8) Népnevelésre 400,000 ft. 9) Statistikai hivatal' állítására 40,000 ft. 10) A’ Muzeum’ építése’ befejezésére 100,000 ft. Következni fog a’ gazdasági és iparegyesület, ’s az országház. Az utóbbira nézve a" tér, melly építésére kijelöltetett , úgy az orsz. választmánynak tervkészítés iránti csődhirdetése is helybenhagyatott; a’ kitelt jutalom utaltatván az országos pénztárra. A Műegyetemre ’s reális iskolákra most ajánlás nem tétetik , hanem a’ kormány’ e’ tárgyban tett intézkedéseihez kivannak a’ RR. hozzá szólani. Végre a’ többség sem a’ lótenyésztést előmozdítani, sem Pest’ városát árviz ellen biztosítani nem akarja. A’ föRRnél oct. 16-án a’ tengermelléki kerületek’ rendezése , községi jegyzők és zsidóügy voltak napirenden. A’föRR. az első tárgyban többé nem ellenzik, hogy közhivatalnokok nem patríciusok is lehessenek; a’községi jegyzőkről nem kivánnak rendelkezni, a’ zsidóügyben pedig a’ BR. újabb izenetét fogadták el, a’beköltözést tárgyazóknak némi módosításával. Az oct 15-én tartott vegyes ülésben következő négy k. k. válaszok olvastatlak fel: KEGY. KIR. VÁLASZ a’ szekeres házalóknak eltiltása’ tárgyában 1844-ki sept 13-kán felterjesztett felírásra. Sacrae Caesar, etc. benigne intimandum: Ad demissam Dominorum Slaluum et Ordinum Repraesen’ationem in merito prohibit: per Consilium Regium Lociimtenentiale Hungaricum qnaestus circumforanei in currihusexercendi deb. jussu regio reseribi cumindullus quaestum circumforaneum in curribus etiam exercendi e citaiis per Duos S<atas et Ordines legibus derivari piorsus nequeat. séd talem ejus extensioneni uec rectus poliliae ordo, nec puldioi commercii, neque conservandae conlribuentis plebis ratio sdmittat, in edilis per Consilium R. L. H. ad Comilatum Simeghiensem ordinihus nihil tale, quod legibus adversuni esset, continerij, Suam proinde Majestatem Ssniam pelito Dorninorum Statuum et Ordinum annuere nequire. ín reliquo ele. Per Sacram Cacs. Regiam Aposlolicam Majestäten!. — Viennae die lt-a mentis Octobris 1844 Michael Torkos m. p. KEGY. KIR VÁLASZ, a’ törvénykezés’ folyamata’ tárgyában 1844-iki oct. 5-kén felterjesztett felírásra. Sacrae Caesareae etc. benigne iulimandum : Paragrapho 2-o et 3-o projectati per Duos Status et Ordines circa Juris cursum Articuli, demissa Eorundem ddo 5-ae mensis currentis Repraesentalione cubstrati, per Suam Majestatem Ssmam, promovendae quibusvis opportunis mediis rectae Justitiae administrationi pari cum Domiuis Statibus et Ordinibus studio benigne intentam dementer probatis; respectu causarum coram Foro primae Instantiae Tabulae Regiae et Banális decurrentinm, §-o l-o antelati Legis Projecti memoratarum, summefatam Suam Majestatem Sacratissimam dispositioni, spirituique Articuli 45: 1836. porro quoque benigne insistere; atque borúm in conformitate modiCcandum praevium Articulum ad solitam Concertationem relegare dignalam esse. In reliquo etc. Per Sacram Caes. Regiam Apostolicam Majestatem. Viennae, die 13. Octobris 1844. Ladislaus Szögyényi mp. KEGY. KIR. VÁLASZ, az orszgyülési. költségek’ tárgyában 1844-ik oct. 5-kén felterjesztett felírásra. Sacrae Caesareae etc. benigne intimandum: Articulum de expensis diaetalibus hac etiam vice instar liberi Oblati unice per Nobiles Regni et quos lex sub hac nomenclatione complectitur, supportandis , demissa Dominorum Statuum et Ordinum ddo 5 ae mensis currentis Repraesentatione exhibitum, altefutae Suae Majestati Sacratissimae benigne probari; tenoribus ejusdem ad solitam Concertationem relegatis. In reliquo ele. — Per Sacram Caes, Regiam Apostolicam Majestatem Viennae, die 13-o octobris 1844. Ladislaus Szögyényi m. p. KEGY. KIR. VÁLASZ, a’ királyi válaszokban foglalt észrevételeknek a’ törvényjavaslat’ egyes szavaira is kívánt kiterjesztése’ tárgyában 1844-ki octob. 5-röl tett felírásra. Sacrae Cassreae etc. benigne intimandum : Bcnignis altefatae Suae Majestatis Sacratissimae Resoiulionibus, erga substrata sibi per Dominos Status et Ordines Articulorum Projecta editis, hactenus quoque non solum circa meritum Riorum versari solitis, séd in quantum hoc afficeret, etiam ad ipsam eorundem textúrára exporrectis, ceteris autem modificalíonibus et rectificationibus ejusmodi, quae semet ad faciendum ín tempore compendium , breviori fovendae mutuae cointelligentiae via superari admittunt, bac ipsa de causa a consvela Articulorum concertatíone abstrahi nequeuntibus; summefatam Majestatem Suam Sacratissimam huicce negotia comitinlia expediendi, beDigneque Suae Sanctioni Regiae substernendos Legum Articulos, praevie cum Cancellaria Sua Regía Hungarico-Aulica concertandi móri, ultro dementer insistere, hocque ipsum Dominis Statibus et Ordinibus , erga factom catenus ddo 5-ae mensis Octobris Eorundem Remonstrationen» significandum benigne praecipere dignalam csse(. In reliquo etc.— Per Sacram Caes. et Regio-Apost. Majestatem. Viennae die 13-a Octobris 1844. Ladislaus Szögyényi m. p. KEGYELMES KIR. LEIRAT. Az 1827: 16-ik t.czikkely által kiküldött határszéli országos Biztosság’ munkálata iránt. In ordine ad operatum Commissionis limitaneae Arliculo 16: 1827. ratione differentiarum, qnae inter Styriam , Carnioltam, Rcgtium Croatiae ac respective Districlum Fluminensem vertabantur, Nobis exhibitum, atque penitius liberatum et discussum, benigne decrevimus: ut metae ea ratione, qua per operantem mixtam limitaneam Commissionem, juxta initos sub operatione ejusdem tractates, designalae fuerant, defigantur; signanter verő, j ut ductus metalis inter civitatem Fluminensem et Istriae Dominium Castua stabilitus , in coliaerentia praeprovocatae mutuae coalilionis , etiam limitem Regni constituat; — ut porro, respectu controversiae inter comilatum Zagrabiensem et Ducatum Styriae vertentis, Ploga Mokriczensis Kosztaioovicza huedum semper pro apperlinentia Ducalus Styriae habita, peneseundem ; e contra plaga Rtbnicza, super quam antiqui lecti fluvii limilanei S*“tla vestiga visibiliasunt, comitatui Zagrabiensi relinquantur ; utveactualis fluvii Szutla alveus, abinde sursum usque scaluriginem procedendo, per extensum stabilem inter Croatiam et Styriam limitem coDstiluat, siccis inter comilatum Varasdinénsem et circulum Cillejensem usque punctum Kollocia dictum, in quo Circulus Marburgensis conterminaro incipit, limitibus, nutli quaestioni obnoxiis ;— ut item plagae Kuti et Lazi comitatui Zagrabiensi; — plaga vero Fakinovi Lazi Ducetui Styriae cedat; — porro quoad differentias inter comilatum Varasdinénsem et Circulum Cillejensem Ducatus Styriae vertentes , — tenuta cis fluvium Szutla in croatica parte existentia, per Ducatum Styriae Regno Croatiae et respectivis Jurisdicliooibus, e converso , tenuta Irans fluvium Szutla in parte styriaca constituta, praeter ptagam in mappa Nri V-i sub A. designatam, Ducatui Styriae in perpetuum resignentur; — item intuitu controversiarum inter comilatum Varasdinénsem et circulum Ducatus Styriae Marburgensem, — linea metalis insula Ternovschak aut Brode anno 1797. interimaliter dneta, ac per aliam insulam , Croatis Murschak, Styris Osziscliecz dictam decurrens, inter civitatem Varasdinénsem et oppidum Potsterau, adeoque inter Croatiam quoque et Styriam perpetuis temporibus metam constituat: — ratione autem ptagarum inter comporiionata Dorninia arcis Yinicze , ac Dominium Krysovlyán, Styriacam item civitatem Ormosd seu Fridau et Possessiones Puschendorf, Frankovezen, Grabendorf et Obrisch; adusque limitaneis differentiis invotutarum, ab Insula Majerschak, ubi linea metalis inter comitatum Varasdinénsem etStyriacum oppidum Potsterau stabilila, desinit, metalis linea per ramum Dravannm, sinislrorsum usque actualem Dravi lectum deflectat; dein vero usque insulam sub nomine S'ékely alias Oszredek aut Dravische occurrentem, modernus Dravi lectus metam constituat; ad insulam vero, mela dextrorsum, per antiquum leetnm eandem insulam alluentem , ita deeurrat, ut tola liaec insula in parte croatica permaneat; a puncto demum illo, ubi memoraltts ramus cum principal'! Dravano lecto supra insulam Székely coincidit , aclualis Dravanus lectus metam inter Croatiam et Styriam constituat; ut porro plaga Szutlische, comitatui Varasdiuensi addicta , lineaque metali per medium antiqui fluvii Szutla lecti ducta , Dominio Ilörberg, si ad ptagam haue respectu privalae proprietatis distincto juris titulo praetensionem format . juris via in salvo maneat; exaequationes autem, ratione plagae antiquo fluvii Szutla lecto et novo canali per Dominium Kis-Tábor et incolas Dominii Robira recentius duclo , interclusae, instituendae; metis in antiquo fluvii Szutla lecto subsistentibus, — cointeressatis partibus relinquantur; ut denique, tarn possessiones Proszinecz, Chemohovecz et Vuchilchevo, quam et Tenuta, in quorum censualistico Possesorio incolae Possessionis Gregnrsdorf actualiter constituuntur, per Ducatum Styriae et respective gre- 1 miale ejusdem Dominium Visel praetensa, quatenus in sinistra fluvii Szutla parte situantur, in recuncto Regni Croatiae, Juridictioni comitatus Varasdinensis et Possessorio Dominii Császárvár inclavata moneant, — tandem, ut in quantum functa articularis Commissio, Articulo 31, 1807, eo inviata fuisset, quo intuitu stabiliendi puncti, in quo limites Regnorum Hungariae et Croatiae , Ducatus item Styriae reincidunt, cum alia articulari Commissione Articulo 16. 1827. versus Styriam exmissa, contelligentiam foveat, defixum cum interventu Individuorum Commissionis hujus punctum , quod in plaga per Hungaros Ometjek, Croatas Ternovschak et Styros Brode compellata, situatur, et in longiori tempore pro triplici meta de facto observatur , nullo mutationis subversante motivo, pro Trimeta Regnorum Hungariae et Croatiae ac Ducatus Styriae adoptetur, omni triennio in concursu comitatuum Zalidiensis et Varasdinensis 80 Circuli Marburgensis revidenda et renovanda. — Porro respectu controversiarum inter Regnum Nostrum Hungariae et praeattactum Ducatum Styriae jam ductum vigentium , — erga partter relatum Nobis Commissionis limitaneae in sequelam praecitali Articuli 16. 1827. hoc in objecto functae operatum, omni perinde cura , et aequanimitate expensum, benigne ad invenimus, ut metae inter Regnum Hungariae et Ducatum Styriae ea ratione , qua per operantem limitaneam Commissionem mixtam, inde a Selice, ubi limites Regni Hungáriáe coincidunt,usque finem limitum Ducatus Styriae,trimetam quippe inter Regnum Hungáriáe et Croatiae ac Ducatum Styriae erectam, livic vero per decursum fluvii Mura, usque illud punctum, in quo Commissio reambulationem suam linivit, oppidum quippe Regede, in linea metali Theresiana Aurea dicta, ac anno 1756. interimaliter pro limite Regni assumta, partim designatae, partim mianimi consensu stabilitae sunt, desigantur, complanatiourque specialium , quae ex incidenti antetatarum limitanearum inter ipsa Regna controversiarum, quo ad certo puneta, territoria, ac plagas, per secula viguerunt , metricum differentiarum, cadem occisione facta , atque in operato Commissionis operantis uberius circumscripta, cum eo ut instituta post quodvis triennium amica metarum reambulatione, concernentes Jurisdictiones ductuum metalium purcalionem quovis anno suscipere teneantur, — dementer rali habita , una reincorporationem Possessionis Sinersdorf cum diverticulo Oberwaldbauer ad Regnum Hungariae benigne decrevimus, postquam subversantes intuitu jurisdictionis et urbarialium correlationum quaestiones debile superatae fuerunt, in realem effectum deducendam , circa lineas tamen rectas per fluviorum Lafnitz, Feistritz et Arabonis alveos ducendas, id, ut linea recta erga expensas per Regnum et Ducatum Styriae ex aequo ferendas, in itta tantum parte, in qua frequentiores et notabiles alvei mutationes experentia teste praecaveri non possunt, erigatur, in reliqua vero parte , ubi a medio jam seculo nulla ferme intercessit alveorum mutatio, isti, vetut natirales imites, pro metis Regni desigantur, — denigne ut plaga ad fluvium Ricsán contraversa , — posteaquam eandem ad Regnum pertinere, nec publicis actis, neque validis testium fassionibus remonstrari potuisset, — porro quoque Ducatus Styriae, appticita maneat, benigne constituimus. — Quem admoduna vero mine fatas regnicolares Commissiones una eo inviandas dispositimus, ut ambae , quod ad consumnaationem operis reliquum est, tum rali metarum erectione, quum secus etiam sine mora agere noverint; insuper vero anterior Commissio regnicolaris, altera quoque eidem, quoad controversias limitaneas inter Regnum Croatiae et Carnioliam vertentes, delata provincia oerus defungi, curae sibi habeat; ita Directioni et Fidelitatibus Vesris committimus, ut praedeductorurti in nexu redigendum Legis Projectum Nobis quo oevus exhibeant; actis concernentibus ad Directionera Vestram jam derivatis. Quibus in religno gratia et dementia Nostra Caesareo-Regia benigne , jugiterque propensi manemus, Datum in Imperiali urbe Nostra Vienna Austriae, die 11 a mensis Octobris , anno Domini 1844. Ferdinandus m. p. Antonius comes Majláth m. p. Ladislaus Szögyényi m. p. ’B’ 5 PTényemo s ngcS «I «IIS« h. VESZPRÉMBŐL, oct. 2. Tegnapelőtt rendkívüli közgyűlésünk volt, melly azonban rendkívüli eredménynyel nem örvendezteté meg a’szükségeiben segéd karokra váró szegény hazát. Az elnök első alispán a’ becsőditett nemességgel fulladásig tömött megyei teremben előadván, mikép’ e’ rendkívüli közgyűlés’ tartását a’ követek által az adó’ tárgyában sürgetve kért utasítás tette szükségessé, a’ leküldött orsz. pénzügyi választmány’ munkálata’ mellőzésével felolvastatott a’ megyei választmány’ véleményes jelentése, mellynek tartalma röviden ez: megismeri ugyan a’ választmány, hogy a’ haza’ boldog jövendőjének megalapítására— mellyre az orsz. választmányi munkálatban felhozott némelly teendők is eszközül szolgálhatnak— áldozat kívántatik; de minthogy a’ közvélemény ezeknek az orsz. választmány által javalott modorbani tételére még megérve nincs, ’s különben is csak provinciális érdekeket segít elő, e’ választmány, annál is inkább, mert az orsz gyűlés’ végén illy nagy tárgy üdvös következményeket nem szülhetne, az országgyűlési választmány’ munkálatát félreteendőnek, ’s a követurakat odautasitandóknak véli, hogy e’ javaslatból származható, ámbár ideiglenesnek mondott, de állandóság’ szinét viselő mindennemű fizetésnek tételenként öltene szavazzanak. ’S megemlitendőnek tartja még, mikép’ a’ múlt februariusi közgyűlésen is e’ megyének különösen meghivott nemessége bármelly állandó adónak a’ nemesi rend általi elvállalásától idegen volt (harsogó éljen!). E’ balatonhábomitó ’s bakony-rengető éljenzés után egyetlenegy szónok — H. S. fiatal lelkes szabó — mert szót emelni a’ felnem olvasott orsz választmányi munkálat mellett, ’s elmondani, mennyire kegytelenek a’megye’ évei, midőn a’ jólét után minden erővel törekvő hazát haladási irányában gátolják; mennyire következetlenek , midőn az ezelőtti harmadik országgyűlésen általuk indítványozni rendelt adót most megtagadják , mennyire igazságtalanok, mi- 169 721