Protestáns Egyházi és Iskolai Lap, 1846 (5. évfolyam, 1-51. szám)
1846-05-03 / 18. szám
PROTESTÁNS EGYHÁZI ÉS ISKOLAI 18. szám. Ötödik évi folyamat. Május 3. 1846. Historia institui, nisi praeparato otio non potest, nec exiguo tempore absolvi. Cicero. TARTALOM: A1 semptei czikkek. — Egyházszerkezet, cum notis redactoris. Székács. —Gyűlések: Tornai gy. Ifj. Zsarnay P. — Heves nagykunsági. Szenczi Fördös L. — Külföldi irodalom. — Kül- és belföldi tudósítások. A' semptei e Aknek. A' Wimmer atyánkfia által is említett semptei czikkeket minden kommentár nélkül közöljük. Tudjuk, hogy főtiszt. Szeberinyi J. bányakerületi püspök úr egy illy czímű könyvön: Corpus actorum synodorum praecipuarum 'stb., mellynek czélja volna felvilágosítani a' jövendő papokat és nempapokat eldödeink által az egyházigazgatás 's egyebek körül hozott határozatok felöl, régóta dolgozik. Adjon Isten neki hosszú életet, időt és erőt, hogy azt minél előbb befejezhesse, kiadhassa, az illetők kezeibe juttathassa 's igy érdemeit az egyház felöl ez által is tetézhesse. Mert bizony nagy szükségünk van illyes könyvekre. Addig is pótoljuk a hiányt e' lap utján a' mennyire lehet, 's közöljük legalább azokat, mellyek az épen szőnyegen forgó kérdésekkel, szorosabban vagy tágasabban függenek össze egyházunk múltjában. Illyenek a' semptei czikkek, mellyeket bővebben bevezetni annál feleslegesebb lehet, minthogy azok maguk vezetik be mintegy magukat. Közöljük azokat a' História diplomatica 35—37. lapjai szerint, hol azok igy hangzanak : Leges et Articuli Consistorii Semptaviensis Augustanae Confessionis, cui subsunt Fratres a Lacu Ferteo in Comitatibus Nittriensi, Posoniensi, Mosoniensi, Saurinensi, Comaromiensi, Barsiensi, Neogradiensi, Strigoniensi, utroque Honthensi, Geoemoriensi, de Officio Superintendentis et Seniorum, de generalibus Synodis, de ordinatione Pastorum de Scholis earumque Rectoribus etc.etc. a Comite Stanislao Thurzone Palatino et Locum tenente confirmati Anno 1622.d. 1. Septemb. cujus originale membranaceum cum appenso Sigillo exstat: Nos Comes Stanislaus Thurzo de Bathlenfalva Regni Hungáriáe Palatínus et Iudex Cumanorum, Terrae Scepusiensis, ac Comitatus ejusdem perpetuus Comes, nec non Sacratissimi Principis et Domini Domini Ferdinandii II. Dei gratia, Electi Romanorum Imperatoris Semper Augusti, ac Germaniae, Hungáriáé, Bohemiae, etc. Begis, Archiducis Austriae, Ducis Burgundiáé etc. Inti— mus Consiliarius, et per Hungáriám Locumfenon*. Memoriae commendamus tenore praeseniium, significantes, quibus expedit universis: Quod admodum Reverendus et ClarissimusDominus Tobias Brunczuik, Aulae nostrae Semptaviensis Concionator; nec non Reverendorum Fratrum Confessionem Augustanamamplectentium, a Lacu Ferteo, in Comitatibus Nitriensi, Posoniensi, Mosoniensi, Iauriensi, Comaroniensi, Barsiensi, Neogradiensi, Strigoniensi, utroque Honthensi, Geoemoriensi degentium Superintendens, nostram personaliter venien3 in praesentiam, suo ac tofius Consistorii Semptaviensis nomine, exhibuit nobis quasdam Leges seu Articulos Latino Idiomate conscriplos, ad coníirmationem boni ordinis, et discip inae Ecclesiasticae in eodem venerabili Consisiorio spectantes, supplicavitque debita cum instantia, quatenus nos easdem Leges et articulos praesentibus literis nostris insertos, ac perpeluo duraluros Authoritate nosíra Palatinali, qua pleno Iure fungimur, approbare, confirmare, et ratificare veilemns. Quorum quidem Articulorum seu Legum ista fűit series. I. Legifime electo ordinaíoque Superintendenti subjiciuntur omnes in universum Presbyteri quovis vocifati nomine, ita Seniores, ut caeteri fratres, qui debito honore timoreque illi obtemperent, tanquam potestati Ecclesiasticae a Deo ordinatae : II. Superintendentis erit invigilare, ut Inspectioni suae Subjecti Presbyteri Orlhodoxam inculcent populo doctrinam, quae scriptis, Propheticis et Apostolicis, libroque Christianae concordiae est comprehensa ; Secus autem docentes , nullatenus tolleret. luniores verő, qui judicio nondum coníirmati fuerint, a Scriptis Papistarum et Calvinistarum in Articulis controversis abstineant. III. Quia autem recte docere, sed male vivere, est docírinae suae fidem derogare, idem Superintendens daturus est operám, quatenus Presbyteri (idei suae commissi, vitae morum^uo integritatem sectentur. Quod si vero quispiam vocatíonis suae oblitus, vitám solutam duxerit, hoc est, crebra compotaverit, manus cum Laicis conseruerit, ver lb