MŰVÉSZETTÖRTÉNETI ÉRTESÍTŐ 47. ÉVFOLYAM (1998)
1998 / 1-2. sz. - TANULMÁNYOK - ENDRŐDI GÁBOR: Fejezetek a "Galgóci Betlehem" történetéből
tus, Major est Beatae Virgini Mariae dedicata, quae nativitatem Dni N Jesu Xti refert, ipsa figura est ligno antiquissimi operis, gratiosa ut ex ad nexa descriptione ptt quae exhibetur sub littera P. Reliqua ara est marmorisata et inaurata elegantis operis, a parte Epistolae in navi est ara crucifixi lignea. Familiae Erdődianae ex arce Szomolany translata, antiqui operis cum subscriptione quae exhibetur sub Lra Q. A parte evangelii est ara S Annae Matris BVM. marmorisata et inaurata novi operis in quibus supra portatilia celebratur, cum violata non sint, quae capiunt Calicem et Patenam omnesanti pendiis et tribus mappis provisae. Teguntur tela viridi ne pulveribus maculentur. In ara majori Candelabra ordinaria sunt & lignea inaurata, Tabemaculum ligneum inauratum, ita paratum ut Sanctissimum exponi possit, quo tempore ardere soient candelae 8. In Tabernaculo non asservatur monstrantia, nec Ciborium, sed solum particula S. Crucis in monstrantiola argentea inaurata, cujus authentia exhibentur sub littera R. In altari hoc nullae dantur Imagines, dantur tarnen ad laterae quinque listae, in quarum medio sunt argentea anathemata. In navi Capellae sunt Imagines 3es una major referens Mathiam Regem in Throno Sedentem, in Cujus infinitate est Decretum Mathiae Regis, quod exhibetur sub Littera S. 2a S. Joannis Nepomuceni 3a S. Antonii de Padua infra chorum. Haec Capella mundissime asservatur, in qua nullus fons baptismalis, nec sacri liquores habentur Claves Capellae sunt penes Capellanum, a parte Evange est Sacristia, modice humida, provisa armaris in quo asservatur Sacra Supellex aliqua, alia pretiosior in arce penes penes Dominium quae specificat. Argentea et inaurata Monstrantia cum particula S. 1 Crucis Lampas argentea 1 Pacificale argenteum 1 Ambulae argenteae 4 Orbiculi argentei ad eas spectantes 2 Argenteae Campanulae 2 Argenteum Thuribulum cum navicula et cochleani 1 Monstratorium argenteum inauratum 1 Ciborium argenteum inauratum 1 Calices argentei inaurati cum patenis 2 Listae cum anathematibus argenteis 5 Missalia 4 Cupreum vas pro aqua benedicta 1 Pluviale cum Dalmaticis 1 Casulae novae una nigra 10 Palliola pro ciborio 3 Velum sericeum rubri coloris 1 Albae universim 8 Humeralia 8 Superpellicea 3 Tobaliae 6 Corporalia 12 Purificatoria 12 Manutergia 6 Capella haec ut superius dictum a quo fundata non constat, sufficienti tarnen supellectili provisa, etsi quid desideratur aut desit Inclitum puestat Dominium, quae sacra supellex Munde, notide servat. Quae hujus Capellae dos ? non constat satis tarnen est, quod cura Excelsae Familiae Erdödianae in omnibus ad elegantiam provideatur, Unde Capella haec solum est, et fuit semper sub Iurisdictione Parochi extra tarnen omnem Curam. Curam hujus gerit Capellanus ex ordine S Francisci Conventus Galgocziensis ab Inclito Dominio assumptus qui quotidie tarn Dominicis diebus tarn festis, et feriatis célébrât pro conservatione Excelsae Familiae sacrum lectum, pensionem, victum, et amictum habens ab Exc Família, qui nullatenus est praejudiciosus juribus Parochi, nec populum avocat a Divinis, Diebus Dominicis praelegit Evange et actus fidei spei, et charitatis et Contritionis praeorat, convenientibus pro sacro ex arce 2. A Betlehemről szóló melléklet (605-607. felvételek) Sub Lra P Hoc venerandum quia Sacrum Divinitatem in Humanitate parientis S Matris Mariae / Simulacrum Quod ab antiquitate Thaumaturgo docet similari quia /: admirare :/ Ex materiali Corruptibili Absq minima Corruptionis sebe Semitertium jam nunc longe exsuperans saeculum Ab invicto olim Hungaria seu Marte seu Hercule Famigerato Astruae vindice Divo Rege Mathia Corvino Ejus Regina Beatrice Parienti incarnati Verbi Genitrice. In magnifica Divi Martini Militis et Episcopi Basilica Posonii In summo summi altaris et honoris loco AEuitemi anathematis loco Pientissimo zelo Sacratum Cujus ante oblatum Ex Augusta Austriadum Stirpe Caesarea Cuncti, id est dein Regales Vertices Sacro Regni Diademate redimiti et in Reges inuncti existere Unam scilicet Marianae Coronae decadem In regno Mariano Mariani Reges Sua numerum seriem ad implentes Sub Angelica Hungáriáé Corona Decies repetita Salutatione Angelica Sub ingressum auspicandi Regiminis Electam hanc Gentis Hungáriáé Reginam et Patronam neouncti Reges sic Venerabantur. Ave Maria Magna Hungarorum Domina quos inter Antiquissimum Caroli Cesaris Regis Hungáriáé Tertii Anno 1712 Et Elisabethae Imperatricis ac Reginae Anno 1714 Inauratorum Mundo gloriose regnantium Caeo Regiarum Majestatum Coram hoc sacro Matris gratiarum Simulacro Coronatis exstitit postrems Consignata quippe Cum figura altaris speciem antiquitatis redoleret et praeseseret ara eadem Pia liberalitate et sancta prodigalitate A. Eppali Profusis Sumptibus In novam eamq Marmoream Magnificentiam exurgente Et Statua Divi Martini oecupante Ab inde remotam, domoq ablatam hanc sacram Virginis effigiem Utroq amplexu assumentes Devoti Martini Clientes Pientissimo Mariani nominis et honoris ardore ac amore succensi Hocce Divae Annae et Sacello et Arae Hoc est Sanction Matri Sanctissimam adornaverunt Filiam Et publica fidelis populi devotioni ac Venerationi expositam Perpetuis duraturis Votivis Missae Sacrificiis Sabathinis non secus in annuis octo Mariano Virginei honoris festivis diebus Fundata prae publicae Devotionis perpetua solemnitate dotaver Excellentissimus Dnus Comes Georgius Erdődy && Et Consors Excelle Dna Comitissa Theresia Eszterhazy. Qui Hocce о virgo Throns positam Te vertice prono Respice! devoto venerantur pectore voto. Fervida Ferventum pia suscipe vota Clientum Dona petunt fundat queis opia Mater abundas proq illis ora, quos suscipe mortis in hora Amen. 33