Trybuna Ludu, lipiec 1970 (XXII/181-211)
1970-07-20 / nr. 200
W NUMERZE m. In.: Przewidywania — dalekowzroczność: Nauka I przemysł 9 Rolnic* \ two i rewolucja naukowo-techniczna 9 Gospodarny, odpowiedzialny, czynny $ ąjjj-3 Działanie społeczne 0 Co czyta kraj O Z zagranicy 0 Sport 8 rvh ii ii ü B ii r| ii pfc ____łączcie się] JHL M J JU M J. ftjH BW J Ę^WL vjl I4L Partii Robotniczej NR 200 (7854) ROK XXII WARSZAWA, PONIEDZIAŁEK 20 LIPCA 1970 R. WYDANIE A Cena i z! Alarm powodziowy w 26 powiatach Ulewne deszcze w całej Polsce Największe opady na południu • Zakłócenia w komunikacji —- podmyte mosty, tory i szosy • Nie notowany od la* przybór Wisły w Krakowie 9 Koloniom i obozom młodzieżowym nie zagraża niebezpieczeństwo Choć ostatnie komunikaty PIHM są już bardziej optymistyczne, a fala deszczów powo Ii zaczyna ustępować z terenu Polski, niemniej — jak wynika z meldunków korespondentów PAP — do późnych godzin niedzielnych lalo niemal w całym kraju: od gór po Bałtyk. Największe opady wystąpiły w województwach południowych. W górach — jak informuje dyżurny hydrolog z PIHM — w ciągu ostatnich 4 dni opady przekroczyły ponad 200 mm. tj. więcej niż wynosi średnia przeciętna całego miesiąca lipca. Są to największe opady od 1934 r. Alarm powodziowy, ogłoszono w 26 powiatach woj. woj. krakowskiego, rzeszowskiego, katowickiego i opolskiego i w mieście Krakowie. Stan pogotowia w 5 powiatach. W niedzielę sytuacja na rzekach zmieniała się z minuty na minutę zależnie od aktualnej geografii opadów. W szybkim tempie wezbrały górskie dopływy Wisły i Odry. W woj. rzeszowskim wody: Wisłoka, Jasiołki i Ropy przekroczyły stan alarmowy o ponad metr. W woj. krakowskim przybór był jeszcze większy, Raba przekroczyła stan alarmowy o 4 m, Dunajec o 2 m. Przerwane zostały drogi, podmyte mosty i tory kolejowe, zalane — jak np. w Nowym Sączu — całe dzielnice mieszkalne. Rwące wody Sanu porwały prom, wiele linii telefonicznych uległo uszkodzeniu. Notuje się straty w uprawach polowych: w rejonach, gdzie przeszły opady — zboża wyległy. Deszcze utrudniły i wstrzymały male żniwa. W późnych godzinach wieczornych — w niedzielę — poziom wody na Wiśle w Krakowie osiągnął stan nie notowany od wielu lat. Zalane zostały wszystkie bulwary, przystąpiono do ochrony krakowskich mostów. Wieczorem wody Wisły zalały leżącą w pobliżu rzeki ulicę Kościuszki, i jej najbliższe sąsiedztwo.^ Woda pojawiła się również na rynku uzdrowiska Wisła Stopniowe opadanie wód Jak informuje Główny Komitet Przeciwpowodziowy w godzinach wieczornych sytuacja uległa częściowej poprawie. W tatrzańskich strumieniach i górskich odcinkach rzek ustał przybór wód i następuje stopniowe ich opadanie. Na Sole zbiorniki wodne przechwyciły znaczną część fali powodziowej. Groźna sytuacja panuje jeszcze w dolnym biegu Dunajca i przy ujściu tej rzeki do Wisły. Należy odnotować, iż dzięki podjęciu wszelkich środków ostrożności — przebywającym w południowym regionie kraju koloniom i obozom młodzieżowym nie zagraża żadne niebezpieczeństwo. A oto obraz dnia w relacjach korespondentów PAP: Ulewa na Pogórzu W ciągu niedzieli nad dominującą częścią województwa krakowskiego, głównie rejonami południowymi — trwały nieustanne opady deszczu, które pogorszyły sytuację na rzekach. Np. w godzinach popołudniowych w niedzielę poziom Wisły w Krakowie był wyższy o ok. 5 me; trów od stanu normalnego tej rzeki. Nieznaczny spadek wody zanotowano na Sole, Skawie i Rabie. U ujścia Skawy i Raby przeszła już fala kulminacyjna, ! Dzieci na koloniacb bezpieczne Dzięki pełnej mobilizacji wszystkich powiatowych komitetów przeciwpowodziowych, pomocy organizacji samoobrony, milicji i straży pożarnej oraz miejscowej ludności — udało się zabezpieczyć tereny za.lete przez kolonie letnie, obozy harcerskie i młodzieżowe. Placówkom tym już nie grozi żadne niebezpieczeństwo. W niektórych miejscowościach powiatu nowotarskiego i myślenickiego ewakuowano ludność. Przybór wód spowodował, iż wiele tras prowadzących z Krakowa na Podhale, oraz w kierunku Tarnowa, Nowego Sącza i Krynicy a także Wadowic, Suchej i Żywca, Bielska. ze względu na bezpieczeństwo zostało zamkniętych dla ruchu kołowego. Przerwanie komunikacji na trasie Kraków - Zakopane Ną skutek zagrożenia mostów między Skawcami a Zakopanem jeszcze w godzinach południowych (Dok. na str. 7. Budowa największej w kraju elektrowni „Kozienice”, w woj. kieleckim zaczyna „wychodzić z ziemi”. W tym miesiącu przystąpiono do montażu konstrukcji głównego budynku pierwszego bloku elektrowni o mocy 200 MW, Zgodnie z harmonogramem, w IV kwartale br. rozpocznie się montaż pierwszych urządzeń. Na zdjęciu: fragment budowy elektrowni „Kozienice" Z prawej strony pierwszy komin. Fot. CAF — Wawrzynk'ewia Na zdjęciu: zalane domy w Pcimiu Fot. CAF — Piotrowski W oczekiwaniu na poprawę pogody Mniej więcej przed tygodniem zdecydowanie popsuła się pogoda w całej Polsce Nad Polską, także nieomal nad całą Europą środkową i zachodnią, przemieszczają się układy niżowe z powietrzem mokrym i chłodnym. Stąd wyjątkowo duże opady i niskie temperatury. Ostatnio w dodatku chłodny ośrodek niskiego ciśnienia usytuowany nad południowymi rejonami kraju zetknął się z wędrującym górą frontem ciepłego powietrza i przyniósł rzadko spotykane opady. W ciągu jednej doby spadło w Tarnowie 111 mm deszczu, w Muszynie 124, a niektóre stacje podgórskie zanotowały aż 170 mm opadów. Takie ulewy zdarzają się raz na kilkadziesiąt lat, Obfite, gwałtowne deszcze w połowie lata trwają zazwycza» krótko i mijają razem z burzą. Tym razem burz prawie wcale nie było, a deszcz padał nieustannie kilkadziesiąt godzin. Zdecydowanie chłodno. W niektórych rejonach kraju temperatury spadają do 9 stopni albo jeszcze niżej. Maksymalne notowania też nie są wysokie i wahają się w granicach 12- 14 stopni. Najcieplej jest na północnym wschodzie, gdzie termometry notują 20 stopni. Perspektywy na najbliższe dni nie są specjalnie obiecujące, als synoptycy spodziewają się niewielkiej poprawy pogody. Deszczu trochę mniej, od czasu do czasu spore rozpogodzenia, prze- i de wszystkim w dzielnicach zachodnich północno-wschodnich. Temperatury wzrosną o kilka stopni, a na Suwalszczyżnie sięgną 22 stopni Nie jest to jeszcze specjalnie dużo jak na drugą połowę lipca, ale jest jakaś nadzieja na powrót prawdziwego lata. Prawdziwie letnia, piękna pogodo panuje obecnie we wschodniej części Europy. Np. w okolicach Moskwy zanotowano wczoraj o godzinie 13 ai 32 stopnie w cieniu. Można tylko westchnąć i z zazdrością czekać na tak piękną pogodę. Dla Warszawy dyżurny synoptyk PIHM przewiduje na dziś zachmurzeni« nadal duże z opadami deszczu, ale nie tak dużego, jak w ostatnich dwóch dniach. Od czasu do czasu spodziewać się można większych przejaśnień. Najwyższa temperatura w dzień około 18 stopni, a wiatry umiarkowane, okresami silniejsze z kierunków północnych. (i®«) / WIETNAM POŁUDNIOWY Siły patriotyczne atakują ugrupowania wojsk USA LONDYN, PARYŻ (PAP). Rzecznik armii. amerykańskiej w Sajgonie oświadczył, że nocą z soboty na niedzielę partyzanci poludniowowiet-Kcłejny sukces obrony przeciwlotniczej ZRA 20 samolotów izraelskich zmuszonych do odwrotu KAIR (PAP). Egipska artyleria przeciwlotnicza w strefie Kanału Sueskiego udaremniła w niedzielę kolejny rajd lotnictwa izraelskiego nad terytorium Zjednoczonej Republiki Arabskiej. Jak doniosły agencje prasowe, dwadzieścia izraelskich samolotów zostało zmuszonych w niedzielę przed południem przez egipską obronę przeciwlotniczą do zawrócenia z lotu bojowego. Byl to kolejny skuces po zestrzeleniu w sobotę nad terytorium Egiptu izraelskiego „Phantoma“. , Rzecznik izraelski potwierdził w niedzielę zestrzelenie samolotu i podał nazwiska dwóch członków jego załogi. Jeden z nich zginął, drugi zaś wzięty został do niewoli. Kilka izraelskich myśliwców odrzutowych dokonało w ciągu niedzieli ataków na cywilne osiedla położone na północ od Ammanu. Wskutek ataku rakietowego z powietrza wybuchł pożar w jednym z gospodarstw rolnych. Prezydent Naser odbył w niedziele 19 bm. w Kairze spotkanie z pułkownikiem Abu Bakrem Junisem — członkiem Libijskiej Pady Dowództwa Ke wo I u ryjn r co i szefem sztabu armii libijskiej. namscy urządzili zasadzkę na amerykański konwój wojskowy posuwający się w pobliżu granicy kambodżańskiej, Tej samej nocy południowowietnamskie siły wyzwoleńcze atakowały jednostkę 25 amerykańskiej dywizji piechoty w prowincji Tay Ninh w odległości 64 km na północny zachód cd Sajgonu. Walka trwała 5 godzin. Do starcia między Amerykanami a grupą żołnierzy wojsk wyzwoleńczych doszło również w prowincji Quang Nam, na południowy wschód od Da Nang. Samolot amerykański zestrzelony nad DRW HANOI (PAP). Obrona przeciwlotnicza Wietnamskiej Armii Ludowej zestrzeliła w niedzielę nad prowincją Than Hoa amerykański samolot wywiadowczy bez pilota. V. Walki w Kambodży HANOI (PAP). Według doniesień Biura Informacyjnego Zjednoczonego Narodowego Frontu Kambodży, kambodżańskie siły patriotyczne dniach 11—13 lipca w walw kach Kompong Cham czyły z działań przeszło wyłą45C żołnierzy armii sajgońskiej z działań. Zniszczono 4 helikoptery i 45 pojazdów wojskowych, w tym 40 samochodów opancerzonych, Nocą z 18 na 19 bm. kambodżańskie siły patriotyczne atakowały pozycje nieprzyjacielskie ogniem z moździerzy. Ostrzeliwano m. in. miasto Saang, leżaće 40 km na południe od Phnom Pcnh Kraj w przededniu Lipcowego Święta Akademie i liczne imprezy • Nowe placówki kulturalno - oświatowe ° Ruszył pierwszy oddział fabryki kordów w gorzowskim „Stilonie" Przygotowania do „Śląskiego Karnawału" Uroczystymi akademiami, zakończeniem budowy nowych obiektów przemysłowych, placówek kulturalnooświatowych oraz przygotowaniami do licznych imprei artystycznych wita społeczeństwo całego kraju zbliżające się Święto 22 Lipca. Ok. 1,5 tys. dziewcząt chłopców wiatowych ze wszystkich poorganizacji ZMS w Wielkopolsce wzięło w niedzielę udział w wojewódzkiej uroczystości w Koninie w czasie której wręczono 100-ty^ięczna w woj, poznańskim legitymacje ŻMS. Otrzyma! ją 21-letni Ryszard Paziewski — górnik % kopalni węgla brunatnego „Jóźwin” w Zagłębiu Konińskim, Organizacja zakładowa ZMS Konińskich Zakładów Naprawczych Przemysłu Węgla Brunatnego otrzymała sztandar związkowy. 21 wielkopolskich działaczy wych udekorowano młodzieżozłotymi, srebrnymi i brązowymi Odznaczeniami im. J. Krasickiego. Wręczenia 100-tysięcznej legitymacji ZMS, sztandaru i odznaczeń dokonał przewodniczący ZG ZMS — Andrzej Żabiński. Obecny był I sekretarz. KW PZPR w Poznaniu Kazimierz Barcikowski, Wiele obiektów socjalnych i budynków mieszkalnych przekazano z okazji 26 rocznicy Polski Ludowej na Lubelszczyżnie. W niedzielę m. in. odbyła się uroczystość otwarcia nowo wzniesionego ośrodka szkoleniowo - wypoczynkowego Związku Młodzieży Wiejskiej, usytuowanego na wyspie kolo Janowa Lubelskiego. Harcerze powiatu chełmskiego otrzymali tego dnia piękną stanice harcerską, wybudowaną w miejscowości Grabienik. Kilka obiektów oddano w powicie kraśnickim. a wśród nich hotel w Kraśniku, ośrodek zdrowia w Gościeradowie. Mieszkańcy Olbięcina, Dąbrowy Olbięckiej, Wólki Gościeradowskiej i Marynopola otrzymali nowe dogodne połączenia drogowe Nowe Świetlice i remizy strażackie otwarto w Bystrzycy Sta-rei pow. Bychawa i w miejscowości Bobliwo pow. Krasnystaw. Mieszkańcy tej miejscowości otrzymali także drogę łączącą pobliskim Ostrówkiem. W tym saz mym powiecie przekazano ponadto dwa wiejskie domy kultury. Gorzowskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego przekazało inwestorowi — Zakładom Włókien Sztucznych ..Stilon” — zespól pierwszych obiektów budowanej tu fabryki kordów. Mimo wielu opóźttieiT“ w czasie budowy obiekt ten .jednak dzięki wysiłkowi załóg przekazany został — przed 22 lipca — zgodnie z harmonogramem robót. W woj. katowickim zakończono już przygotowania do tradycyjnej, organizowanej po raz szósty, imprezy kulturalno-rozrywkowej z okazji Święta Odrodzenia — „Śląskiego Karnawału Lipcowego“. Odbędzie się on w Woj. Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie 21 i 22 bm. z udziałem ponad 80 zespołów artystycznych, orkiestr i. solistów. Atrakcją karnawału będzie pu. bliczne losowanie numerów wszystkich kart wstępu na imprezę. Na wygrane przeznaczono dwa samochody osobowe marki „Fiat 125p” i „Syrena” motocykle, telewizory, motorowery, lodówki itp, (FAP> DO KOŃCA 1970 Et. 5 20 nowych obiektów otrzymają szkoły ogólnokształcące i zawodowe (Inf. własna). Plan inwestycji oświatowych zakłada przekazanie do użytku w tym roku 520 nowych obiektów Inwestycje, przeznaczone dla szkół ogólnokształcących i zawodowych, podległych Ministerstwu Oświaty, realizowane są z funduszów państwowych i społecznych. Do końca roku szkoły podstawowe powinny otrzymać 355 nowych budynków (2.902 izb lekcyjnych i 804 sal specjalnych), licea ogólnokształcące uzyskają 7 budynków, a szkoły zawodowe — 30 ora2 5.741 stanowisk pracy w 31 nowych warsztatach szkolnych. Młodzież szkól średnich i zawodowych otrzyma 34 nowe internaty z ogólną ilością ponad 6500 miejsc. Ponadto przewiduje się przekazanie w tym roku 51 przedszkoli, 7 szkól specjalnych oraz kilku domów dziecka. Budowlani zapewniają, że obiekty, które mają być przekazane, w zasadzie zostaną zrealizowane zgodnie z planem. choć trzeba powiedzieć, że przesunięcie przez wykonawców terminów oddania znacznej liczby szkól na ostatni kwartał jest dla oświaty bardzo niekorzystne. W minionych miesiącach sporo zrobiono, by zmobilizować siły i środki dla realizacji tegorocznych planów, obejmujących zarówno obiekty przewidziane do oddania jak i inwestycje dopiero rozpoczynane. A dodajmy, że stan zaawansowania tych ostatnich jest niezadowalający, W maju i w czerwcu br. z udziałem zainteresowanych przedsiębiorstw, organizacji i instytucji odbyły się narady w tych województwach, w których stwierdzono niski stan rzeczowego 1 finansowego zaawansowania robót. W wyniku tych spotkań zorganizowanych w Gdańsku, Koszalinie, Poznaniu, Lodzi, Białymstoku, Krakowie, część inwestycji ma być przyśpieszona i oddana w terminie lub z nieznacznym opóźnieniem. Przyczyny powodujące opóźnienia w oddawaniu obiektów są wciąż te same: brak robotników (szczególnie w miesiącach wakacyjnych), brak podwykonawców do prac specjalistycznych, małe zaawansowanie przerobu na koniec ubiegłego roku inwestycji nowo rozpoczynanych, okresowy brak materiałów budowlanych, zwłaszcza cementu. osprzętu instalacyjnego, wodno - kanalizacyjnego materiałów podłogowych. Jak dotąd, szczególne trudności występują w Lodzi oraz w woj. szczecińskim, w którym na 14 obiektów kontynuowanych 6 nie zostanie oddanych do użytku w tym roku. W końcu czerwca w Ministerstwie Oświaty i Szkolnictwa Wyższego przedstawiciele służby inwestycyjnej kuratoriów i Woj. Zarządów Inwestycji Miejskich analizowali te sprawy. W niektórych przypadkach (woj. szczecińskie, m. Łódź) podjęte zostaną interwencje na szczeblu centralnym. Warto też zwrócić uwagę, że obserwuje się wzrost kosztów budowy na skutek wprowadzenia uprzemysłowionych metod wykonawstwa obiektów szkolnych. Z analizy, przeprowadzonej przez Kuratorium Okręgu Bydgoskiego wynika, że koszt jednego pomieszczenia budowanego w szkołach podstawowych wzrósł w związku z tym średnio o 28 proc. Innym powodem wzrostu kosztów jest nadmierne obciążenie inwestycji oświatowych nakładami na uzbrojenie terenu. Np. zakłady energetyczne stawiają żądanie budowania linii wysokiego napięcia transformatorni, z których następnie korzystają inni użytkownicy ale koszty ponosi oświata. Aktualne dane z woj. szczecińskiego wykazują, że obciążenia z tego tytułu przekraczają nierzadko 200 tys. zl na jedno zadanie inwestycyjne. (J. Bor.) Święto narodowe Kolumbii Depesza z Polski Z okazji święta narodowego Republiki Kolumbii, przypadającego w dniu 20 bm. Przewodniczący Rady Państwa Marszałek Polski Marian Spychalski wystosował depeszę gratulacyjną do prezydenta Republiki Carlosa Llerasa Restrepo. (PAP) Pożar norweskiego statku pasażerskiego LONDYN (PAP). W niedzielę o świcie wybuchł pożar na statku norweskim „Fulvia”, na pokładzie którego znajdowało się 448 pasażerów i 281 członków załogi. Ogień wybuchł w maszynowni. Płomienie zaczęły szybko ogarniać cały statek. W momencie katastrofy „Fulvia” znajdowała się na szlaku między Wyspami Kanaryjskimi a Maderą, Wedłuff ostatnich doniesień, wszysev pasażerowie i członkowie załogi norweskiego statku pasażerskiego „Fulvia”. na którego pokładzie w niedzielę o świcie wybuchł pożar, zostali uratowani. Większość pasażerów i członków załogi wziął na swói pokład francuski statek pasażerski ..Ancerville”. r Wznowienie rozmów czterech mocarstw w sprawie Berlina Zach. BERLIN (PAP). We wtorek w gmachu Sojuszniczej Rady Kontroli w Berlinie Zachodnim odbędzie się szósta runda rozmów w sprawie Zachodniego Berlina prowadzonych przez ambasadorów czterech wielkich mocarstw. Według informacji agencji DPA, po spotkaniu we wtorek rozmowy wielkiej czwórki zostaną przypuszczalnie przerwane do końca września. Strajk dokerów w Anglii trwa LONDYN (PAP). Strajk 47 tys. dokerów portu londyńskiego trwa nadal. Przypuszcza się. że zgodnie z zapowiedzią, 20 bm. oddziały wojska angielskiego wkroczą do doków, by zastąpić strajkujących dokerów. Strajk dokerów' spow'odow'a! już zwyżkę cen niektórych artykułów żywnościowych importowanych przez W. Brytanię. Śniegi, deszcze, lawiny, powodzie Zatory na punktach granicznych w Alpach (KORESPONDENCJA PA INTERPRESS Z WIEDNIA) Tego rodzaju doniesienia otwierały dzienniki i komunikaty specjalne radia wiedeńskiego na przełomie tygodnia. W JiKF około 7 milionów osób ruszyło mniej więcej w tym samym czasie na urlopy. Autostradami, głównie w kierunku na południe, przetaczał się 2-milionowy potok samochodów. Główny szlak tej prawdziwej wędrówki ludów prowadzi zawsze przez Austrię, Brennerem do Włoch, względnie przez przełęcz Loibl i inne — do Jugosławii i Grecji. Fatalne warunki atmosferyczne wzmogły chaos na drogach i przejściach granicznych. Na autostradzie Monachium — Salzburg notowano 15-kilometrowe korki. Na przepuszczenie przez punkty graniczne trzeba było czekać tam do 4 godzin, na Brennerze do 2 godzin. W Alpach spadły obfite śniegi. W Austrii nie notowano lipcu od 10 lat tak niskich temw peratur i takich opadów śniegu. Śnieg zalega między 800 a 1500 metrów. Zablokowane zostały liczne ważne szlaki przelotowe na trasie północ—południe: w Austrii — Grossglockner, w Szwajcarii — przełęcz Sw. Bernarda, Grimsel i Susten. Pokrywa śniegu, 15-centymetrowa, leży na trasie Arlbergu i na przełęczy Tauern. W NRF i Austrii zastosowano w kilkudziesięciu punktach obserwację ruchu z pomocą elektronowych kamer telewizyjnych i helikopterów, Na trasach, na których powstają zatory, ruch kierowany jest bocznymi drogami. Zaapelowano do automobilistów z domkami campingowymi na kółkach o przeczekanie tego krytycznego momentu. Niektóre trasy zablokowane są przez lawiny mułowo-kamieniste. Na drogach górskich wymagane jest zakładanie łańcuchów. O- pady śniegu, które przeszły w ulewne deszcze, spowodowały w Austrii powodzie w Styrii. i Burgelandzie. Stan alarmowy ogłoszony został w Karyntii i Salzburgu. Szereg miejscowości koło Zell am See zostało odciętych od świata, Fala zimna i opadów sięgnęła aż po Adriatyk, do rejonów Istrii i północnych Włoch. Centrum fatalnej pogody przesuwa się jednak powoli w kierunku wschodnim. Na początku przyszłego tygodnia oczekiwany jest powrót lata, ale na wzrost temperatur trzeba będzie jeszcze poczekać — przewidują wiedeńscy meteorolodzy. J. M. TOTO-LOTEK 3. 4, 6, 7, 15, 25 (471 SYRENKA 3, 17, 29. 33. 34 MAŁA SYRENKA 4, 11, 13, 21, 23, 27