Trybuna Ludu, maj 1971 (XXIII/121-151)
1971-05-05 / nr. 125
2 Będziemy umacniać wspólnotę socjalistyczną Skrót przemówienia tew. E. Honeckera na XVI Plenum KC SED BERLIN (PAP). Przemawiając na plenum KC SED, Enel Honecker wyraził podziękowanie za okazane mu zauianie . wybór na stanowisko 1 sekretarza KC SED. Podkreślił on że SED będzie konsekwentnie kontynuować zdecydov.'aną i sla,łowczą politykę, opierając się ną, wypróbowanej zasaazłe* kolektywności wszystkich organów partii, od podstawowych organizacji partyjnych po Komitet Centralny, Biuro Polityczne i Sekretariat. Jestem przekonany — oświadczył Ericn Honecker, iż będziemy kontynuować tę politykę przede wszystkim dlatego, że wszyscy znamy dojrzałość marksistowsko-leninowską i siłę bojową naszej partii, że nasze szeregi są zjednoczone i zwarte. Rękojmią naszego dalszego zdecydowanego * pomyślnego marszu naprzód oświadczył pierwszy sekretarz KC SED — jest przede wszystkim nasz niewzruszony, bratni sojusz z partią Lenina — Komunistyczną Partią Związku Radzieckeigo, która jest potężnym narodowego oddziałem międzyruchu komunistycznego. Będziemy zacieśniać nasze braterskie stosunki ze wszystkimi partiami marksistowsko-leninowskimi i wnosić swój wkład do umocnienia wspólnoty socjalistycznej i wszystkich sił antyimperialistycznych. Następnie Erich Honecker złożył sprawozdanie delegacji KC SED o XXIV Zjeździe KPZR. Xxiv Zjazd KPZR — powiedział on — ukazał dobitnie światową historyczną rolę Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego jAko zahartowanej w walce awangardy budowniczych Komunizmu, jako kierowniczej siły międzynarodowego procesu rewolucyjnego naszej epoki, awangardy postępu całej ludzkości. Twórczy leninowski program KPZR zakładający dalszy marsz społeczeństwa radzieckiego ku komunizmowi, znaczne podniesienie materialnego i kulturalnego poziomu życia ludzi radzieckich oraz zwiększenie potęgi obronnej otwiera wspaniałe perspektywy — podkreślił Erich Honecker. Realizacja jego uniwersalnych i realistycznych celów zapewni dalszy wzrost potęgi całej wspólnoty socjalistycznej, w sposób jeszcze bardziej przekonujący zademonstruje przewagę ustroju socjalistycznego będzie przyczyniać się do dalszego i rozwijania walki przeciwko imperalizmowi. Delegacja KC SED uważa, iż XXIV Zjazd KPZR był twórczym forum najlepszych przedstawicieli awangardy leninowskiej. Doświadczenie KPZR. w którym z-aw&rta jest jedność' 'reWMućyjnej teorii i praktyki, głębokie tezy i wnioski sformułowane na XXIV Zjeździć KPZR, mają nieocenione znaczenie dla pomyślnego budownictwa społeczeństwa socjalistycznego w NRD. Dzięki potędze i wysiłkom Związku Radzieckiego i innych krajów światowego systemu socjalizmu wniesiono znaczny wkład do rozwiązania zadania tak ważnego dla wszystkich żywotnie narodów jak zapobieżenie nowej wojnie światowej. światowego Istnienie i aktywność systemu socjalizmu storpedowały wiele planów agresorów' imperialistycznych. W systemie wzajemnych sojuszniczych zobowiązań nowego, socjalistycznego typu — stwierdził Erich Honecker coraz większego znaczenia nabiera koordynacja zewnętrznej działalności politycznej krajów wspólnoty socjalistycznej ściśle zespolonej wokół Związku Radzieckiego. XXIV Zjazd KPZR stwierdził, że głównym óśrodkiem tej koordynacji jesl organizacja Układu Warszawskiego, programu inicjator rozwiniętego umocnienia pokoju w Europie, którego podstawowym punktem jest żądanie zapewnienia nienaruszalności istniejących granic państwowveh Honecker przypomniał słowa Leonida Breżniewa, że wspólne wysiłki państw socjalistycznych doprowadziły do istotnego postępu w rozwiązaniu tak doniosłego dla unormowania sytuacji w Europie zadania, jak umocnienie międzynarodowej pozycji NRD. Honecker omówił w swoim referacie rozłamową działalność kierownictwa chińskiego. Zaznaczył ón, że delegaci na XXIV Zjazd KPZR i występujący na zjeździe przedstawiciele bratnich partii z całym zdecydowaniem potępili rozbijacką działalność Mao Tse-tunga, działalność którą cechuje zaciekła antyradzieckość. Grupa Mao Tse-tunga — powiedział referent — wyrządza dużą szkodę międzynarodowej klasie robotniczej i międzynarodowemu ruchowi wyzwoleńczemu w sytuacji, w której imperialiści aktywizują swoje agresywne działania przeciwko miłującym pokoi narodom. Obecna sytuacja bardziej niż kiedykolwiek wymaga zwartości, wspólnych działań wszystkich antyimpeiialistycznych sił rewolucyjnych. KPZR i inne bratnie partie, wierne zasadom internacjonalizmu proletariackiego konsekwentnie i nieustannie w tym kierunku działają. Doświadczenia minionych 25 lat potwierdziły w całej pełni tezę referatu sprawozdawczego KC KPZR mówiącą, że braterska jedność krajów socjalistycznych stanowi najbardziej niezawodną karierę na drodze tych sił, które usiłują atakować i osłabić obóz socjalizmu oraz podważyć i zniweczyć zdobycze socjalistyczne mas pracujących. pie Mówiąc o sytuacji w EuroHonecker podkreślił, że SED i rząd NRD w swojej zagranicznej polityce biorą za punkt wyjścia fakt, że ratyfikacja układów między ZSRR i i NRF, a także między Polską NRF wywarłaby korzystny wpływ na sytuację w Europie. Na zjeździe KPZR — oświadczył Honecker — podkreślano, że wejście w życie tych układów, przeprowadzenie ogólnoeuropejskiej konferencji do spraw bezpieczeństwa, uregulowanie problemów związanych z Berlinem Zachodnim — to niezbędne i ważne kroki na drodze do trwałego pokoju w Europie, kroki które należy realizować równolegle. Kola rządzące NRF powinny zrozumieć, że bezpośrednie ataki na te u'Klady ze strony sil prawicowych i teza « wzajemnym związku między układami a uregulowaniem problemsTM, łączących się z Berlinem Zachodnim, podobnie jak wyraźne dążenie wpływowych kół rządzących do forsowania zbrojeń agresywnego sojuszu atlantyckiego, aby w ten sposób prowadzić rokowania z krajami socjalistycznymi z „pozycji siły“ — to nie mające perspektyw próby zmiany uaraclu sił w Europie na rzecz imperializmu. Referent zaznaczył następnie, że interesy pokoju i bezpieczeństwa w Europie wymagają całkowitego uznania istniejących realiów. Na XXIM Zjeździe podkreślano, że nadszedł czas, aby ustanowić równoprawne stosunki między NRD i NRF na podstawie ogólnie uznanych norm prawa międzynarodowego Erich Honecker podkreślił następnie, że XXIV Zjazd KPZR udzielił Podpowiedzi na zasadnicze pytania dotyczące polityki gospodarczej partii w okresie dziewiątego planu pięcioletniego, który otwiera nowy ważny etap na drodze społeczeństwa radzieckiego do komunizmu. Nasza partia, klasa robotnicza, chłopstwo spółdzielcze, inteligencja, wszyscy ludzie pracy NRD — powiedział on — z radością i zadowoleniem przyjęli uchwały XXIV Zjazdu KPZR. Bogactwo rewolucy inych idei, marksistowskoleninowska precyzja i niezłomny optymizm tych uchwał staną się przedmiotem szerokiej dyskusji ogólnonarodowej, która rozpoczęta została w naszej republice w toku przygotowań do VIII Zjazdu SED. Wzmacniają one przekonanie mas pracujących NRD o słuszności wspólnej drogi i przyczyniają się do ich aktywnego działania w duchu patriotyzmu socjalistycznego oraz internacjonalizmu proletariackiego. W sposób jeszcze bardziej przekonywający znaifczia tu potwierdzenie podstawowa zasada naszej polityki: uczyć się od Związku Radzieckiego, to znaczy uczyć się zwyciężać. Trwałe miejsce NRD po stronie Ziviązku Radzieckiego i we wspólnocie socjalistycznej jest gwarancją pomyślnego rozwiązania wszystkich zadań aa po;u budownictwa socjalizmu w NRD. Przebieg i uchwały XXI Zjazdu KPZR — oświadczył na zakończenie Honecker — wymownie dowodzą, że nfri tym zjeździe wypracowano 1 nakreślono linię generalną, która ma ogromne znaczenie dla przyszłego rozwoju wszystkich sił rewolucyjnych świata, a zwłaszcza krajów socjalistycznych i ich kierowniczej siły partii klasy robotniczej. Prasa NRD o plenum BERLIN (PAP). Decyzje XVI Plenum KC SED z dnia 3 ‘maja br. znajdują się w centrum uwagi wtorkowych wydań gazet stolicy NRD — Berlina. Obszernie informują o nich również radio i telewizja. Akcentując wielkie zasługi ustępującego pierwszego sekretarza KC SED Waltera Ulbrichta dla narodu niemieckiego j międzynarodowego ruchu komunistycznego i robotniczego, w którym uczestniczył aktywnie przez 60 lat i swoją żarli wą działalnością zapisał w nim piękną kartę, prasa, radio i telewizja podkreślają jednocześnie długoletni aktywny udział nowo Wybranego pierwszego sekretarza KC SED, Ericha Honeckera, w kształtowaniu oblicza pierwszego robotniczo-chłopskiego państwa i wielką rolę, jaką odegrał w przebiegu tego historycznego procesu oraz zapewnieniu NRD rosnącej rangi na świecie Podkreśla sie, iż ?’*kótffyhhacja wypróbowanej linii partii zapewnia jedność i zwartość kolektywnego kierownictwa RC-SED, którego pierwszy sekretarz jest ceniony przez całą partie i społeczeństwo NRD jako działacz, który od najwcześniejszej młodości wałczy! w szeregach rewolucyjnego ruchu robotniczego aktywnie czył w antyfaszystowskim uczestniruchu oporu, za co przez 10 lat przebywał w hitlerowskich katowniach i obozach śmierci. Wszystkie dzienniki NRD zamieszczają na pierw-szych miejscach zdjęcia nowo wybranego przewodniczącego SED, przewodniczącego Rady Państwa NRD Waltera Ulbrichta oraz nowo wybranego pierwszego sekretarza KC SED, Ericha Honeckera. Gazety drukują też pełne teksty dokumentów- z XVI plenum KC SED — obok komunikatów — oświadczenie Waltera Ulbrichta i Ericha Honeckera, tekst listu KC SED do Waltera Ulbrichta oraz życiorys nowo wybranego ł sekretarza KC SED, Ericha Honeckera. W komunikatach radiowych i telewizyjnych we wtorek bm. zostały podane informacje 4 o telegramach napływających do Waltera Ulbrichta i Ericha Honeckera, w tym od sekretarze generalnego KĆ KPZR Leonida Breżniewa, I sekretarza KC PŻFR Edwarda Gierka i innych przywódców bratnich partii komunistycznych i robotniczych. Sprofanowanie grobu Thoreza na Pcre-Lachaise PARYŻ (PAP). Biuro Polityczne KC Francuskiej Partii Komunistycznej ogłosiło oświadczenie potępiające zdecydowanie prowokacyjne wystąpienie elementów lewackich spod znaku Rocarda, Krivine‘a i innych w dniu 1 maja. Grupa chuliganów z organizacji lewackich sprofanowała mianowicie na cmentarzu Pere-Lachaise groby Maurice Thoreza, Marcel Ca china i innych przywódców ruchu robotniczego oraz groby komunardów, umieszczając na nieb obelżywe napisy. Z wiązki i emeryci (Dok. ze str. 11 Korzystając i pomocy rad zakładowych, kola i kluby rencistów organizują wycieczki, wieczory towarzyskie, rozwijajq sekcje hobbystów: filatelistyczne, filumenistyczne i inne. Cenna jest też bardzo ich działalność samopomocowa. Oto ci spośród ludzi starszych, którzy sq w pełni sił, opiekujq się i niosq pomac schorowanym i zniedołężniałym kolegom. pozbawionym wsparcia ze strony rodziny. Wiele kół rencistów ma w takiej działalności znaczny dorobek Kół I klubów rencistów przybywa z każdym rokiem. W ręku 1970 ich liczbo przekroczyła tysięcy, a należy przypuszczać, że 5 rady zakładowe doloiq starań, by Dowołać Ich jeszcze więcej. Stoimy wobec wyżu ludzi starych. z każdym rokiem zwiększa się liczba pracowników, żegnających się z zakładami pracy Organizowanie pomocy dlo nich w najróżnorodniejszych formach jest niezbędne. Lecz nie mniei. niż pomoc materialna, potrzebne jest tym ludziom możliwość dalszego podtrzymywania aktywności życiowej, możliwość dalszegc wykorzystywania nabytych w eiggu wielu lat doświadczeń społecznych i zawodowych. A ni« trzeba chyba dodawać, że wy korzystanie tych doświadczeń jest potrzebne także ich macierzystym zakładom. Czy znajduje to potwierdzenie w praktyce? Wiadomo, że w wielu zakładach emeryci wchodzę w skład problemowych komisji rad zakładowych, jak komisji Socjalno-bytowych, rad ubezpieczeniowych iłp. Stosunkowo często powierza im się funkcje zakładowych opiekunów społecznych i kontrolerów społecznych. Sq też aktywni w zarządach zakładowych ogródków działkowych, Nieczęsto natomiast zdarza się, by zakład sięgał do doświadczeń zawodowych swych byłych pracowników, spośród których wielu mogłoby np. z powodzeniem pomagać w organizowanej w fabrykach działalności szkoleniowej. Problem społecznej i zawodowej aktywności emerytów, stopień wykorzystania Ich chęci potrzeby udzielania się na tereł nie macierzystych zakładów, nie był dotychczas przez nikogo badany. Wydaje się. żę spojrzenie, jak układa się sytuacja w tej dziędzinię w kilku, lub kilkunastu wielkich zakładach, pozwoliłoby wyciggnqć wiele pożytecznych, praktycznych wniosków dla dalszej działalności rad zakładowych. Czy nie powinna sandażu takiego zorganizować komisje socjalna CRZZ? TRYBUNA LUDU____________________________________________________________________________________Środa, 5 ma,ta 1971 r. — nr m Przygotowania do Roku Kopernikowskiego Ambasador PRL u dyrektora UNESCO PARYŻ (PAP). Ambasador PRL we Francji T. Olechów - ski spotkał się we wtorek z dyrektorem generalnym UNESCO Rene Maheu. Rozmowa dotyczyła przygotowań do Międzynarodowego Roku Kopernikowskiego, dzie się pod egidą który odbęUNESCO, oraz zbliżającej się wizyty R. Maheu w Polsce. Rogers w Kairze (Dok te str l) Wysłannik amerykański wyrazi! również nadzieję, że będzie miał także okazję do szczegółowego przedyskutowania z prezydentem Sadatem i członkami jego rządu możliwości przywrócenia sprawiedliwego i trwałego pokoju między krajami arabskimi i Izraelem, opartego — jak podkreślił — „na wszystkich postanowieniach rezolucji Rady Bezpieczeństwa z listopada 1967 roku“. Sekretarz stanu USA wyraził uznanie dla stanowiska ZRA wobec mediacyjnej misji Gunnara Jarrinsra William Rogers poinformował także dziennikarzy, że ma przekazać prezydentowi Sadatowi list od prezydenta N.ixona. We wtorek przed południem Rogers kontynuował rozmowy j przywódcami libańskimi w Bejrucie. W oświadczeniu złożonym dziennikarzom po spotkaniu z amerykańskim sekretarzem stanu Williamem Rogersem premier Libanu Sajeb Salam oświadczył, iż w toku rozmowy przedstawił on jasno stanowisko Libanu w sprawie rozwiązania konfliktu na Bliskim Wschodzie. Premier gwałtownie zaatakował Izrael za politykę agresji i ekspansji oraz wyraził nadzieję, iż Stany Zjednoczone przestaną udzielać poparcia takiej polityce, „Izwiestic": USI sankcjonuje, zaborczość Izraela MOSKWA (PAP)'. We wtorkowym numerze dziennika ..Izwiestia“ W. Matwiejew, komentując niedawną konferencję rządzącej partii Izraela, pisze, że Teł-Awiw pokłada obecnie swe nadzieje nie w sile prawa międzynarodowego, lecz w „prawie“ brutalnej siły. W uchwale tej konferencji wysunięto aneksjonistyczne żądania dokonania „znacznych zmian“ granic Izraela — oczywiście na korzyść tego państwa. Kola rządzące Tel-Awiwu — podkreśla komentator — gotowe są nadal igrać z ogniem, aby kontynuować zaborczy kurs polityki zagranicznej. Wspominając o reakcji USA na tę politykę Izraela Matwiejew pisze, że Waszyngton podobnie jak dawniej, gotów jest sankcjonować wszelkie nowe negatywne kroki kół rządzących Tel-Awiwu. Znalazło to potwierdzenie przed dwoma tygodniami, kiedy nadeszła wiadomość o dostawach z USA dla Izraela samolotów typu ..Phantom“, najnowszych modeli. ZE ŚWIATA Wywiad min. J. Mitręgi dia moskiewskiei „Prawdy' TIÓSkWA (PAP). Moskiewska ,,Prawda“ opublikowała we wtorkowym numerze wywiad, jakiego udzielił warszawskiemu korespondentowi tego dziennika wicepremier i minister Górnictwa i Energetyki PRL, Jan Mitręga. W wywiadzie Jan ' Mitręga wypowiedział się na temat rozwoju współpracy gospodarczej i naukowotechnicznej między Polską i ZSRR w dziedzinie przemysłu energetycznego i paliwowego. Sesja światowe! Organizacji Zdrowia GENEWA (PAP). We wtorek rozpoczęła swe obrady w Genewie XXIV sesja Światowej Organizacji Zdrowia. Omówi ona m. in. program organizacji i jej budżet na rok 1972 jak również kwestię przyjęcia w poczet twych członków Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Posiedzenie komisji RWPG do spraw chemii BERLIN (PAP). We wtorek rozpoczęła się \v Berlinie 36 sesja stałej komisji RWPG do spraw chemii. Biorą w niej udział delegacje krajów RWPG, delegacja SFRJ oraz międzynarodowej organizacji tej gałęzi przemysłu „Interchim“. Simone de Beauvoir zrezygnowała ze stanowiska PARYŻ; (PAP). Pisarka Simone de Beauvoir, żona znanego francuskiego filozofa i pisarza Jean- Paul Sartra zrezygnowała ze stanowiska dyrektora skrajnie lewackiego dziennika „LTdiot International“ w związku z ostrymi atakami przeciwko jej osobie na łamach tegoż pisma. Równocześnie podano do wiadomości, że przed sądem staną trzej współpracownicy dziennika wraz z jego wydawcą, za pochwalanie w publikowanych artykułach mor. derstwa, rabunku i naruszania bezpieczeństwa państwa, Premiera polsko-radzieckiego filmu „Legenda MOSKWA (PAP). We wtorek w kinie ..Udarnik“ w Moskwie odbyła się premiera polsko-radzieckiego ,£il£u.i ,.Legenda;■. Zgromadzone publiczność powitała gorącymi oklaskami delegację filmowców polskich zaś polscy i radzieccy autorzy filmu otrzymali wiązanki kwiatów. Film został przyjęty i aprobatą przez publiczność moskiewska. Amerykanie protestują ESO rząd nłe położy kresu wojnie — to naród sparaliżuje rząd“ — otc jedno z haseł przez uczestników wysuwanych masowych akcji protestacyjnych, jakie od dwóch tygodni odbywają się na ulicach amerykańskich miast i które — jak stwierdzi! watykański tygodnik „Osservatore Deila Domenica“ — sa wielkim politycznym sukcesem walczącego Wietnamu. Początek demonstracji dali inwalidzi i weterani wojny wietnamskiej, którzy na znak protestu rzucili swe odznaczenia bojowe na schody wiodące do Pentagonu. Po nich przyszli inni: kobiety, młodzież, przedstawiciele licznych organizacji politycznych, którzy swym udziałem w demonstracjach pragną przyspieszyć zakończenie militarnego zaangażowania USA w Indochinach. Ich liczba zaniepokoiła władze stolicy. Postawiono w stan pogotowia oddziały policji wojsk federalnych, użyto pai tek 1 gazów łzawiących a 4 maja, gdy antywojenna fala nasiliła się — aresztowano w Waszyngtonie rekordową liczbę 7 tysięcy ludzi. Tak oto spełniły się pogróżki prezydenta Nixon a. który w swym ostatnim przemówieniu telewizyjnym z 30 kwietnia zapowiedział: prezydent nie da się zastraszyć. Rząd będzie kroczył swoją drógą, a Ci z protestujących, którzy naruszą przepisy, ścigani będą z całą surowością. Przypadek sprawił, i* w dniu gdy prezydent wypowiadał te słowa, prasa doniosła, iż liczba zabitych Amerykanów w Wietnamie przekroczyła 45 tys. i w tym kontekście zapowiedź „kroczenia swoją drogą“ zabrzmiała wręcz makabrycznie. Ale rozgoryczenie przeciwników wojny wzmogło się głównie dlatego, że Nixon, odmawiając określenia terminu wycofania wojsk USA z Wietnamu, nadal uzależnia to wycofanie od postępów „wietnamizacji“ i od uwolnienia amerykańskich jeńców, Oba te warunki oddalają perspektywę pokoju w Indochinach. Wojska sajgońskie nie są bowiem i zapewne nigdy nie będą w stanie ocalić marionetkowego reżimu bez pomocy armii amerykańskiej. Co do uwolnienia jeńców zaś to warto zacytować wypowiedź senatora Muskie, który komentując wystąpienie prezydenta powiedział: ..Nie mogę sobie przypomnieć jakiejkolwiek wojny, w której doszłoby do wymiany jeńców rozwiązaniem konfliktu",przed P RZEMÓWIENIE Nixons było swego rodzaju odpowiedzią na wysuniętą 29 kwietnia br. nową pokojową inicjatywę DRW i Tymczasowego Rządu Rewolucyjnego Wietnamu Płd., których przedstawiciele na rozmowy paryskie raz jeszcze wskazali na możliwość zażegnania konfliktu. Jeśli strona amerykańska —• stwierdzili oni — w dogodnym dla siebie termini* zgodzi się przedyskutować problem ostatecznego wycofania się *ddzialów interwencyjnych, można będzie podjąć rozmowy na temat uwolnienia amerykańskich jeńców. Strona wietnamska powtórzyła też swą wcześniejszą propozycję w sprawie utworzenia rządu koalicyjnego w Wietnamie Płd. oraz zagwarantowania bezpieczeństwa wycofującym się oddziałom amerykańskim. Ten ostatni postulat znalazł już zresztą zastosowanie. Dowództwo patriotycznych sił Wietnamu Płd wydało mianowicie rozkaz, aby nie atakować tych żołnierzy amerykańskich, którzy indywidualnie lub grupami powstrzymują się od akcji wrogich wobec sił wyzwoleńczych i ludności Wietnamu Płd. Humanitarny charakter tego rozkazu został doceniony przez opinię publiczną, ale nie znalazł uznania w oczach oficjalnego Waszyngtonu, gdzie określono go Pdo dezercji“.jako „wezwanie OKOJOWE propozycje wietnamskie 1 odrzucenie ich przez amerykańskiego prezydenta — to jeszcze jeden powód, dla którego tłumy demonstrantów oblegają Biały Dom. Ci ludzie doskonale wiądzą, że tylko od ich rządu zależy, czy amerykańscy jeńcy i żołnierze powrócą do domu, czy w Indochinach przestanie płonąć ziemia 1 przestaną ginąć ludzie. LES Kongres węgierskich związkowców (OD NASZEGO KORESPONDENTA W BUDAPESZCIE) W Budapeszcie rozpoczął we wtorek obrady XXII Kongres węgierskich związków zawodowych. W obradach uczestniczą oprócz delegatów z całego kraju, 44 delegacje związków zawodowych z zagranicy. Na czele delegacji polskiej stoi przewodniczący CRZZ. członek Biura Politycznego KC PZPR, Władysław Kruczek. Delegaci na Kongres otrzymali na piśmie obszerne sprawozdanie CRZZ z działalności za ubiegłe 4 lata zaś referat programowy wygłosił sekretarz genralny Centralnej Rady »Węgierskich Związków Zawodowych. członek Biura Politycznego KC WSPR, Sandor Gasuar Mówca przedstawił węzłowe problemy ruchu związkowego na Węgrzech wskazując na poważne osiągnięcia we wszystkich dziedzinach życia WRL, w których poważną rolę odegrały związki zawodowe. Jednakże, jak to wykazał przebieg dyskusji na branżowych konferencjach związkowych w toku kampanii przedkongresowej robotnicy i pracownicy słusznie postulują aby związki zawodowe podejmowały bardziej zdecydowane kroki dla likwidacji niedociągnięć, do których należą m. in. braki w organizacji pracy, utrudniające efektywną produkcję oraz powodujące nadmierną ilość godzin nadliczbowych. WACŁAW URBAŃSKI Pożyczka EWG dla Stanów Zjednoczonych? RZYM (PAP). Jak wynika z informacji pochodzących z włoskich kół finansowych, podanych również przez niektóre wyspecjalizowane agencje prasowe, kraje Wspólnego Rynku rozpatrują możliwość udzielenia Stanom Zjednoczonym długoterminowego kredytu w wysokości 5 mld doi. Ten krok krajów europejskich byłby rapewne związany ze złożeniem przez Siany Zjednoczone zapewnienia, iż udzielą pewnych gwarancji Wspólnemu Rynkowi, przede wszystkim w odniesieniu do swobody handlu zagrożonego tenden«j a mi protekcjo n istyczny • mi, występującymi w TTS.V. Fakt, że rozważa się możliwość poratowania Stanów Zjednoczonych przez kraje Europy zachodniej, wskazuje, jak bardzo zmieniła się sytuacja w świecie. Przysłowiowy „bogaty wuj zza oceanu“ zaczyna sam niepostrzeżenie, pod niektórymi względami, odgrywać role ubogiego krewnego wzbogaconej Europy. Gorączką na dełdacli PART?: (PAP). Gorączką złota na giełdach zachodnich trwa. Na giełdzie paryskiej uncja złota osiągnęła praktycznie rzecz biorąc cenę czterdziestu dolarów. 7.a sztabę złota płacono bowiem we wtorek 7.090 franków. Są to rekordowe ceny od listopada 1969 roku. Gorączkę złota na giełdach Paryża, Londynu i Frankfurtu nad Menem obserwuje się od ubiegłego wtorku, kiedy to francuski minister gospodarki i finansów Giscard d'Esfcaing zażądał podniesienia cen złota dla przywrócenia równowagi zachodniego systemu monetarnego, 0 Zaniku tólewskim - we Włoszech RZYM (PAP). W poniedziałek odbył się w siedzibie stacji naukowej PAN w Rzymie odczyt prof. Stanisława ITórentza na temat VZamek KrolewsKi w Warszawie — udział włoskich architektów i artystów w jego budowie oraz problemy związane z rekonstrukcją Zamku Królewskiego“. Odczyt zgromadził tłumnie Polonię włoską w Rzymie, a wśród niej licznych duchownych, rektorów' polskiego instytutu i polskiego kolegium papieskiego w Rzymie oraz profesorów uniwersytetów watykańskich. Dalszy ciąg konfliktu Francuscy naftowcy w Algierii porzucili pracę ALGIER (PAP). Algiersko-francuska wojna naftowa dotarta już do swoich źródeł, mianowicie, do źródeł naftowych w Hasi Mesaud i Hoaud Berkaui, skąd CFP wycofała techniczny personel francuski. Źródła te eksploatowane były przez CFP od 1956 roku i w chwili obecnej na 838 osób personelu, zatrudnionych było 166 Francuzów, którzy 1 maja o godzinie 8 rano opuścili swoje stanowiska pracy. Sytuacja jest teraz o tyle skomplikowana, że CFP twierdzi, że nastąpiło to z winy Algierczyków, zaś algierskie Ministerstwo Przemysłu i Energetyki oraz Sonatrach twierdzą w oficjalnych komunikatach opublikowanych w prasie, że inicjatywa wycofania pochodziła z CFP. Posunięcie tó algierskie źródła oficjalne określają jako bezpośredni atak na produkcję ropy, zmierzający do zakłócenia działalności algierskiego przemysłu naftowego, a tym samym wywarcia presji na Algierię, by zmieniła ona swe w konflikcie naftowym stanowisko z Francją. Komunikat algierskiego Ministerstwa Przemysłu i Energetyki stwierdza, że ze strony algierskiej powzięto odpowiednie dyspozycje dla zapewnienia funkcjonowania urządzeń naftowych. Na szlaku zwycięstwa Ostatnie operacje R ADZIECKI komunikat wojenny z 2 maja 1945 lakonicznie ujql historyczny fakt o największej doniosłości: „Wojska 1 Frontu Białoruskiego przy współudziale wojsk 1 Frontu Ukraińskiego opanowały stolicę Niemiec - miasto Berlin, ośrodek niemieckiego imperializmu i zarzewie agresi'” W tym dniu na murach opery (w poprzek Bismarckstrasse) dwaj młodzi oficerowne z kompanii 3 batalionu 1p.p i DP, por. Szymański i ppor. Wójcicki zamaiowali goebbelsowski slogan „Berlin bleibt Berlin" i słusznie uważając, że Berlin tym czym byl już nie będzie, napisali tam „Mściciele Warszawy na ulicach Berlina”. Wspomina Edmund Osmańczyk: „Przejeżdżamy pod arkadami dworca 5-Bahn-Tiergarten, witani poiskimi tlagam:, a z kolei widzimy w sercu parku Tiergarten, przy Grosser Stern na Złotej Kolumnie dwa sojusznicze sztandary, czerwony i biało-czerwony, symbole słowiańskiego już po wsze czasy zwycięstwa”. Najmłodszym z poległych w Berlinie żołnierzy polskich był kpr. BaScarczyk Aleksander, 17-letni piechur z 1 pp. 1 DP. Jednym z najstarszych - 46-letni szeregowiec 3 p.p. tejże dywizji, Józet Mytra, rodem z Lubaczowa. Ale wojna trwała. O najważniejszej sprawie pierwszych dni maja 1945 wspomina marszałek Iwan Koniew: „trzeba było jak najszybciej rozgromić na ziemi czechosłowackiej milionowe ugrupowanie Schcrnera, zdobyć miasto, uratować je od zniszczenia, a mieszkańców Pragi i nie tylko Pragi, przed zagładą. Innej drogi'nie było, ponieważ na podejściach do Czechosłowacji, gdziekolwiek się obrócić, gdziekolwiek pójść — wszędzie góry. A więc trzeba je pokonać. Ale pokonać tak, żeby nigdzie nie utknąć, możliwie najszybciej je przeskoczyć, zapewniając swobodę manewru dla wojsk pancernych i zmechanizowanych... ską Rozpoczynając operację pramusieliśmy rozwiązać po drodze jeszcze jedno nie byle jakie zadanie: rozprawić się z wojskami nieprzyjaciela, broniącymi Drezna. Zdobycie Drezna powierzono 5 armii gwardii Źadowa, wzmocnionej 4 korpusem pancernym gwardii Polubojarowa i współdziałającej z 2 armią Wojska Polskiego i jej korpusem pancernym. 4 maja do sztabu Frontu wezwani zostali na naradę dowódcy armii. Przy omawianiu wszystkich aspektów przyszłej operacji na pierwsze miejsce wysuwano czynnik czasu. Podkreślono, że Rudawy i Sudety musimy nie tyle pokonać, ile dosłownie przez nie przefrunąć... Chociaż terminy przygotowania były i tak skrócone do minimum, musieliśmy przesunąć początek operacji z 7 na 6 maja, a to przede wszystkim ze względu na powstanie, które wybuchło w Pradze 5 maja; nasi czechosłowaccy bracia przekazali na-m przez radio apel o pomoc. Jednocześnie otrzymaliśmy dane rozpoznania, że feldmarszałek Schörner pospiesznie ściąga do Pragi wojska. 5 maja wydałem wojskom zgrupowania uderzeniowego rozkaz przystąpienia do natarcia 6 maja rano. O żołnierskim wkładzie 2 Armii w wyzwolenie Łużyc i Czech pisze kronikarz tych dni, Waldemar Kotowicz: „W ciągu tych dni Armia przygotowała się, a następnie czynnie uczestniczyła w ostatniej wielkiej operacji bojowej, która zakończyła działania wojenne w Europie. Była nią tak zwana operacja praska przeciwko stawiającym jeszcze opór poważnym siłom grupy armii „Środek". W wyniku tej zwycięskiej operacji żołnierze 2 Armii wyzwolili część ziem czeskich i ułatwili oswobodzenie Pragi. Tam też, na ziemi czeskiej, zgrupowanie uderzeniowe 2 Armii było świadkiem zakończenia drugiej wojny światowej na terenie Europy" Do uczestników tych ostatnich opefacji - oficerów, podoficerów i żołnierzy 1 i 2 Armii WP zwraca się rozkazem nr 85 Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego: „...cała epopeja naszej zbrojnej walki o niepodległość, o honor Polaka wypisana jest na sławnych sztandarach Waszych, zatkniętych w Berlinie i dalej nad Łabą”. (U Walutowe kłopoty NRF (OD NASZEGO KORESPONDENTA W BONN) Ogłoszony tu w poniedziałek wspólny raport czterech naukowych instytutów ekonomicznych można porównać do bomby z opóźnionym zapłonem. Zaledwie w kilka dni po fiasku walutowej konferencji EWG w Hamburgu, instytuty przestrzegają przed potęgującymi się w NRF zjawiskami inflacyjnymi. Rząd NRF ma w najbliższych dniach obradować nad zaleceniami instytutów. Ministerstwo gospodarki nie zajęło jednoznacznego stanowiska, oświadczając tylko, że wspomniany raport przyczyni się do „urzeczowienia dyskusji nad sytuacją koniunkturalną”Pierwsze reakcje przy całej swej powściągliwości wykazują całkowitą sprzeczność stanowisk. Zarząd związku izb przemysłowo-handlowych NRF (DHIT) oświadczył, że w chwiejw nej obecnie sytuacji koniunkturalnej wprowadzenie swobodnego kursu byloby ryzykowne. Związek przemysłu NRF (BÜI) wskazuje, że pociągnięcie takie przeszkodziłoby poza tym w przyszłej harmonizacji polityki walutowej EWG. Związek chłopów w NRF odrzucił stanowczo propozycje instytutów, jako godzące w ich interesy. Władze wspólnorynkowe w Brukseli - jak donosi korespondent ,.Frankfurter Allgemeine1' - śledzą rozwój sytuacji ,,z pewną irytacją”, obawiając się przede wszystkim o to, że realizacja zaleceń instytutów musiałaby rozbić całkowicie system wspólnych cen rolnych - obecnie jednego z dwóch podstawowych filarów EWG. Natomiast koła bankowe NRF powitały omawiany projekt z zadowoleniem, uważając że wprowadzenie wolnege kursu wymiennego przyczyni się do stabilizacji rynku pieniężnego w NRF. Na giełdach zachodnioniemieckich run na markę uległ nasileniu, notowania dolara spadają, bank federalny musi znów interweniować. W komentarzach prasowych ujawnia się swego rodzaju bezradność. Np. „Sueddeutsche Zeitung” w zasadzie popiera koncepcje instytutów: „Kto stoi wobec alternatywy — albo rzucić wartość pieniądza psom na pożarcie, albo odważyć się na wolny kurs, musi wybrać to drugie”. Gazeta nie sądzi jednak, by kurs wymienny byl „cudownym środkiem”, gdyż jest zdania (odmiennego niż instytuty), że wzrost cen w NRF, który obecnie osiągną] już 4,5 proc. w sferze kosztów utrzymania, wynika w równej mierze z uruchomionego przez słabość dolara importu inflacji, jak polityki placowej i cenowej w przemyśle. Gazeta zwraca również uwagę na konsekwencje takiego posunięcia, polegające na groźbie stagnacji gospodarczej i wzrostu bezrobocia. Wprowadzenie wolnego kursu, równoznaczne w tym konkretnym przypadku z rewaluacją marki, oznaczałoby bowiem pogorszenie warunków eksportu z NRF. STANISŁAW ALBINOWSK1 Działacze Polski i Norwegii za odprężeniem w Europie OSLO (PAP). We wtorek po dwóch dniach interesującej, rzeczowej wymiany poglądów zakończyło się w Oslo drugie polsko-norweskie spotkanie „okrągłego stołu”. Partnerzy, wśród których znaleźli się znani politycy, działacze społeczni, naukowcy i dziennikarze dyskutowali przede wszystkim nad problematyką bezpieczeństwa w Europie, zwołania europejskiej konferencji bezpieczeństwa i współpracy oraz przygotowaniami do tej konferencji. Jak głosi komunikat końcowy, uczestnicy „okrągłego stołu” wyrazili nadzieję, iż wkrótce będzie możliwe rozpoczęcie wielostronnych rozmów przygotowawczych sprawie doprowadzenia konfew rencji do skutku. Strona polska przedstawiła stronie norweskiej stanowisko Polski w odniesieniu do konferencji bezpieczeństwa, dając m. in. wyraz zaniepokojeniu z powodu zahamowania postępu prac przygotowawczych ł wysuwania przez niektóre państwa zachodnie warunków — dotyczących np. rozwiązania kwestii Berlina Zachodniego, co utrudnia w praktyce zwołanie konferen-cji. Partnerzy norwescy wyraził! poparcie dla idei konferencji, podkreślając jej znaczenie dla przyszłego pokojowego rozwoju stosunków w Europie. Wyrazili także pogląd, że mimo obecnych trudności, należy kontynuować prace nad przygotowaniami do konferencji, stosując różna metody postępowania. Z komunikatu wynika, iż przedmiotem spotkania były także spra. wy rozbrojeniowe i kontroli zbrojeń, stosunków Wschód-Zachód, współpracy gospodarczej, integracji europejskiej oraz stosunków bilateralnych między Polską | Norwegia. „Okrągły stół" wzbudził duże zainteresowanie w Norwegii. Radio i telewizja zwróciły się do uczestników spotkania, zarówno przedstawicieli Polski jak Norwegii z prośbą o udzielenie wywiadów na tematy poruszane w dyskusji. Rektor UW w Paryżu (OD NASZEGO KORESPONDENTA W PARYŻU) Rektor Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Zygmunt Byjłickr-przebywa obecnie w Paryżu, gdzie prowadzi rozmowy ze znaną szkołą języka francuskiego, posiadającą filie w różnych krajach — Alliance Francaise. Prof. Rybicki omówił sprawę zacieśnienia współpracy w dziedzinie nauczania języka francuskiego w Polsce z sekretarzem generalnym Alliance, dr Blancpain. Przeprowadził on również rozmowy z rektorem uniwersytetu Paryż IV, prof. Doprontem. Z. B. Poparcie dla decyzji sesji Prezydium ZKJ BELGRAD (PAP). W Sarajewie odbyło się posiedzenie Komitetu Centralnego Związku Komunistów Bośni i Hercegowiny. Wzięli w nim udział sekretarze organizacji terenowych ZK republiki oraz członkowie kierownictw organizacji politycznych, jak też przedstawiciele organów administracyjnych. Przewodniczący Komitetu Centralnego Branko Mikulic poinformował o 17 sesji Prezydium ZKJ odbytej niedawno na wyspie Brioni i o powziętych tam decyzjach. W komunikacie opublikowanym po posiedzeniu w Sarajewie podkreśla się, że komuniści Bośni i Hercegowiny jednomyślnie i zdecydowanie popierają stanowisko zawarte w komunikacie prezydium ZKJ oraz w przemówieniu prezydenta Tito w Labinie. Postanowiono, że programy działania powinny być opracowane przez wszystkie organizacje terenowe i powinny w sposób jasny precyzować obowiązki komui nistów w walce o dalszy rozwój identyfikację samorządowych stosunków społeczno-gospodarczych, o dalsze umocnienie i rozwój braterstwa, jedności i równości wszystkich grup narodowościowych oraz przeciwko przejawom nacjonalizmu i szowinizmu.