Új Magyar Muzeum 6/2 (1856)

Történettudományi osztály - Podhradczky József: Szent István király kettős keresztjéről

SZ. ISTVÁN KIRÁLY KETTŐS KERESZTÉRŐL. 113 király mint magyar apostol, s mint apostoli szent­szék követe, keresztet. Hogy szent István király az apostoli szent­szék kö­vetségével s hatalmával föl volt ruházva, IV. Béla király 1237-dik évi oklevelének kivonata, mely Pozsony város levél­tárában létezik, bizonyítja: „Cum privilegium Sancti Stephani Regis, partter et Legati­­unc Sedis Apostolicae, hospitibus Albensibus concessum — suisset conversum in cinerem.“ Ismét IV. Béla király mondja 1238-ban IX. Gergely pápának írott levelében: „Petimus, ut Officium Legationis, non alii, sed nobis, in terra Assani committatur, ut habeamus potestatem limitandi dioeceses — quia haec omnia beatae memoriae Ante­­cessori nostro, Sancto Stephano sunt concessa.“ Mert szokás volt e követséggel s hatalommal a keresztyén fejedelmeket is fölékesíteni. „A Latere Legati, seu Apostolici cum amplissi­­ma auctoritate, quae tanta est, ut toto Legationis tempore, non secus, ac ipse Pontifex, honoretur, et suprema in Rebus Ecclesiasticis potestate gaudeant (ilyen volt, hogy érsekeket és püspököket nevezhetett, s egyházi megyéket állíthatott). Iidem vero Legati Apostolici a Latere, munus Regibus etiam inditum esse a Pontificibus Romanis, Rogerus Hovedenus docet Ann. Chr. 1164., ubi Henrico II. Regi Pontificem con­­cessisse, ut Legatus esset totius Angliáé.“—Job. Jacobi Hoffmanni Lexici Universalis Continuat. 1683. föl. Tom. I. pag. 983.—Az ilyen apostoli szent­szék követe s fejedelem Patriarcha címet is viselt: nazpcapyris, azaz: nazpcaq apywv— Gentis Primas, méltóságára nézve a római anyaszentegyház­­ban, pápa után, ki hármas kereszttel él, legelső; ezért kettős keresztje volt, mely közönségesen patriarchai keresztnek hi­vatott. „Omnis autem illius modus, figura et reliqua per se loquuntur, esse Apostolicam, et earum simillimam, quae Le­­gatis Romani Pontificis consvevit praeferri. Hinc praeclare, me iudice, mond Kollár Ádám, Hist. Dipl. Juris Patronatus Regum Hungáriáé. Lib. I. Cap. 8. p. 42—43. Illustr. Renatus laudati milii iam supra Operis p. 149. Imprimis, inquit, Crux gemina Coronae adjuncta fuit, S. Stephano Regi Hungáriáe praeferenda eo nimirum respectu, quod Rex simul et Aposto­lus Hungarorum esset; Regiam simul et Apostolicam digni­tatem ac Professionem, ex Conversione suae Gentis ad Fidem AC AD. ERT. 1856. III. 8

Next