Żołnierz Wolności, maj 1971 (XXII/102-126)
1971-05-08 / nr. 107
K r^ri n^rvl—»■%. ] --- ■ •• ■ - ' __ ;. NS 107 163131 «OK XXII (XXIX) | WARSZAWA SOBOTA 8 - NIEDZIELA 9 MAJA 1971 R.] CENA 1 Zt OCALIMY PAMIĘĆ POWSTAŃCZEGO CZYNU Patriotyczna manifestacja na Górze św. Anny (A) (PAP). 7 bm. wieczorem na Górze św. Anny odbył się uroczysty apel powstańczy z okazji 50 rocznicy iii Powstania $lq* skiegc. Uroczystość stała się płomienne? manifestacją patriotyzmu, przywiązania Ślązaków do Macierzy a zarazem jedności wszystkich Polaków. Oddano hołd bohaterskim powstańcom, którzy 2 maja 1921 roku zbrojnym zrywem przeciw niemieckiemu zaborcy, po raz trzeci u - pomnieli się o prawo powrotu ziemi śląskiej do ojczyzny. Uiścami Katowic przeszedł uroczysty capstrzyk. Uczestniczyło w nim ok. 3 tys. osób - kompania honorowa WP, weterani powstań śląskich, b. działacze plebiscytowi, kombatanci walk na wszystkich frontach II wojny światowej. , . W sobotę 8 bm. w Katowicach odbędą się centralne uroczystości związane z obchodami półwiecza iii Powstania śląskiego I 2ó rocznicy zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami. Wezmą w nich udział przedstawiciele najwyższych władz partyjnych i państwowych. DOKOŃCZENIE NA STR. 3 E. Gierek i P. Jaroszewicz składają wieniec pod Pomnikiem Czynu.. 'Powstańczego. (Foto CAF POWSTAIÜCZY APEL Żołnierze powstań śląskich! Wy, ktdrży 50 lat temu wezwani nie rozkazem. lecz! najgłębszym nakazem serca, wyruszyliście z miast i wiosek, z przysiółków i osad robotniczych na śmiertelny bój, niosąc w sobie wiarę w spełnienie .tęsknot i marzeń Waszych przodków, Waszych ojców. Waszych braci. Waszych żon i Waszych dzieci, tęsknot i marzeń 0 powrocie Śląska do Polski, o naiodowe i społeczne wyzwolenie wzywamy Was do apelu powsłańczesó na Górze św Anny. Wzywamy Was, którzy nie mocą oręża, lecz umiłowaniem ziemi ojczystej, polskiej ziemi śląskiej, w nierównej Walce zwyciężyliście wrora. Was, którzy miłość I wierność Polsce świadczyliście miarą najwyższą z najwyższych — miarą przelanej krwi. miarą własnego życia. Wzywamy Was. którzy powstaliście przeciwko temu samemu zaborczemu wrogowi, z którym nasi przodkowie bili się na polach Niemczy, Cedyni. Psiego Pola i Grunwaldu, którzy W dzieje jvaik wyzwoleńczych narodu polskiego wpisaliście czyny wspaniałe, godne wiecznej chwały 1 wiecznej pamięci. Wzywamy Was do apelu na Górze św. Anny. Was. którzy walczyliście na jej zboczach, w jej Wąwozach, którzy broniliście tutaj każdej piędzi własnej polskiej ziemi. Wzywamy Was, bojownicy spod Zębowic i Olesna, Kędzierzyna ' Bierawy, Gogolina. Osiecka i Staniszew Wielkich, Szymiszowa i Zdzieszowic. Dobrodzienia i Gorzowa Śląskiego,. Zawadzkiego i, Ozimka. Krapkowic i Koiła, Pyskowic I Lublińca, Zor. Rybnika i Wodzisławia, Oliwie, Zabrza, Tarnowskich Gór. Bytomia, Chorzowa i Katowic: wzywamy Was — żołnierze wszystkich powstańczych frontów i pól bitewnych. Wzywamy Was, którzy dumne powstańcze Wyznanie polskości opłaciliście ceną jakże gorzką — samotnością, poniżeniami i prześladowaniami, torturami w lochach gestapo i w hitlerowskich obozach koncentracyjnych. Wzywamy Was, którzy broń powstańczą przenieśliście na fronty drugiej wojny światowej, którzy biliście się za Polskę i o nową Polskę w armii września 1939 roku. w armiach ludowego Wojska Polskiego, w bitwie pod Lenino i w bitwie pod Monte Casino, którzy oswobadzaliście Warszawę i szturmowaliście Berlin. Wzywamy Was Bohaterów Związku Radzieckiego: Nasipa Hasipowicza. Mikołaja Rigaczyna, porucznika Surowa — poległych w walkach o wyzwolenie ziemi glubczyckiej, klncżborskiej i raciborskiej. Bohaterscy żołnierze Armii Radzieckiej, Wy wszyscy bojownicy, których mogiłami pokryty jest Śląsk Opolski — na zawsze pozostaniecie w naszych sercach i w pamięci ludu śląskiego. Żołnierze Armii Radzieckiej, którzy przynieśliście wolność prastarej Ziemi Piastowskiej; ofiarą swej krwi, stańcie wraz z nami na apelu na Górze św. Anny Tu, na Górze Powstańczej, pod wiecznym pomnikiem Waszego niezapomnianego czynu, wzywamy Was do apelu — odważni bohaterscy, ofiarni powstańcy śląscy. Wzywamy Was do apelu powstańczego, którzy przetrwaliście, którzy jesteście żywym świadectwem dążeń i starań Śląska, wzywamy Was, towarzysze broni z historycznych bitew powstań śląskich 1919, 1929 i 1921 roku To Wy, powstańcy, jesteście codziennie przypomnieniem polskiej bohaterskiej przeszłości ziemi śląskiej, jesteście żywym pomnikiem siedemsetlctniej wierności i wytrwałości ludu śląskiego. To Wasza wierność i wytrwałość, Wasza walka podziemna i otwarta, zbrojna, stały się dla następnego pokolenia wzorem i nakazem walki 0 powrót Polski Ludowej na pradawne ziemie polskie, na ziemie Piastów, oznaczone stupami Chrobrego na Odrze i Nysie Łużyckiej i Bałtyku. Głębokie i silne są fundamenty Śląska. To na nich od 25 lat budujemy nasz dzień dzisiejszy i naszą socjalistyczną przyszłość. Tu, na górze, yv której zbocza wsiąkła krew najlepszych synów Śląska, wzywamy Was dzisiaj do apelu, wszystkich spadkobierców i kontynuatorów ich rewolucyjnego czynu, którzy czynem swym świadczą o rozmachu naszego budowania: wzywamy Was. robotnicy Kędzierzyna 1 Blachowni. Krankowic. Gogolina i Zdzieszowic. Raciborza, Prudnika i Nysy Opola i Brzegu. Kluczborka i Strzcic Opolskich. Wzywamy Was. górnicy i hutnicy czarnego Śląska, cemeneiarze Opola i Groszowic, metalowcy Kluczborka i Nysy, Was. którzy jesteście sola tei ziemi, iego awangarda, jego siła i iego trwaniem. Wzywamy Was. rolnicy, którzy uprawiacie pola i Was, nauczyciele, którzy kształtujecie wiedzę i socjalistyczną wyobraźnię młodzieży. Wzywamy ludzi nauki i ludzi sztuki.wzywamy do apelu wszystkich mieszkańców Śląska — spadkobierców rewolucyjnej i patriotycznej przeszłości tej ziemi, dziedziców powstańczego czynu. Bolesny byl powrót tej ziemi do Polski. Pod walcem przetaczającego się frontu leżały fabryki. Ale nie była obalona przez wieki ogromna nadzieja i wielka wiara, Nieśli ją w sobie ludzie — ci dawni, którzy przetrwali — rodzimi mieszkańcy Śląska i ci, którzy tu przybyli z innych regionów' naszej ojczyzny. Ze wspólnoty ludzkich losów, ze wspólnoty pragnień nowych i rozległych. jest całe nasze nowe na Śląsku budowanie. Stała się ta ziemia dzisiaj — tak jak w lalach piastowskiej świetności — „kluczem ziem polskich“, stała się główną — dobrami dla całego kraju tutaj wytwarzanymi. swoistym sposobem dobrego gospodarowania, właściwym .jej głębokim twórczym patriotyzmem *i socjalistycznym zaangażowaniem. Na gprze naszej walki. na dumnej górze naszej siły. na górze, która na naszej drodze jeśf trwałym znakiem milowym między historią a dniem dzisiejszym, przysięgamy na popioły tych, którzy odeszli w płomień ich bohaterskiej śmierci: na wieczne czasy ocalimy pamięć o patriotycznych hojapli powstańców śląskich, o mężnym wyznaniu wiary w Polskę ludu śląskiego. . Wypełniamy testament bojowników o wolność Śląska — uczynimy te ziemię leśzeze bogatsza i nieknfeisza — na zawsze zespoloną z socjalistyczną Macierzą — Polską Ludową. (A) (PAP) « 2 ? Dziefi Zwycięstwa 9 maja obchodzimy 26 rocznicę wielkiego zwycięstwa nad hitteryzmem. Na stronach 4 i 5 zamieszczamy artykuł płk. prof. dr. Tadeusza Jędruszczaka pt. „9 maja 1945 — wnioski i doświadczenia" oraz wspomnienia’ iołnierzy Wojska Polskiego i Armii Radzieckiej z ostatnich dni wojny w Europie. W numerze „0 PERSPEKTYWACH NARODOWEJ EDUKACJI"-rozmowa z prof. dr. J. Szczepańskim. „DNI OŚWIATY, KSIĄŻKI I PRASY"' - artykuł okolicznościowy. „OPERACJA BERLIŃSKA'" - komunikat o rozstrzygnięciu konkursu. DZIEŃ ZWYCIĘSTWA W RADIO I TV 9 bm. o godzinie 11.55 Polskie Radio w Programie 11 i w programach wszystkich rozgłośni wojewódzkich oraz Telewizja Polska w programie ogólnopolskim przeprowadza bezpośrednią transmisję z uroczystej zmiany warty przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie z ókazji Dnia Zwycięstwa. (A) W 50 rocznicę powstania Rumuńskiej Partii Komunistycznej Pozdrowienia od KC PZPR (A) (PAP) Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej skierował do Komitetu Centralnego Rumuńskiej Partii Komunistycznej depeszę następującej treści: DROU/.V lOWARZYSZE! W imieniu polskich komunistów, mas pracujących Polski Ludowej, Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej pizekazuje Wam, klasie robotniczej i c.ąłerou narodowi socjalistycznej Rumunii, serdeczne, braterskie pozdrowienia i gratulacje z okazji 50-rocznicy powstania Rumuńskiej Partii Komunistycznej. Półwiekowa historia Waszej partii to okres wytrwałej wytężonej pracy i walki o najbardziej żywotne interesy rumuńskiej klasy robotniczej i całego narodu, przeciwko wyzyskowi kapitalistycznemu, o demokrację oraz pełne wyzwolenie społeczne i polityczne mas ludowych. Dzięki Waszej partii Rumunia stała się coraz wszechstronniej rozwijającym się krajem, w którym stałe podnoszenie dobrobytu wszystkich obywateli jest jednym z głównych zadań i przedmiotem szczególnej troski RPK. Bogaty jest dotychczasowy dorobek i doświadczenia bliskiej współpracy między Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą i Rumuńską Partią Komunistyczną, narodami naszych krajów. Wierzymy, źe nasza wspólna przynależność do wielkiej rodziny partii komunistycznych i robotniczych, wspólnoty socjalistycznej i dalsza współpraca w duchu wierności wobec zasad marksizmti-leninizmu i proletariackiego internacjonalizmu nadal przyczyniać się będą do umacniania jedności i zwartości międzynarodowego ruchu komunistycznego i robotniczego, całej wspólnoty socjalistycznej f ogólnoświatowego frontu sił postępu w walce przeciwko imperializmowi o pokój i socjalizm. W dniu Waszego jubileuszu życzymy Wam, drodzy towarzysze, wszystkim komunistom, klasie robotniczej i masom pracującym Waszego kraju, nowych wielkich osiągnięć w budownictwie socjalistycznym. Niech żyje i umacnia się prżyjażń i współpraca między PZPR i RPK, między narodem polskim I rumuńskim. ' (Na stronie 2 zamieszczamy arty-* kul poświecony jubileuszowi r umuńskich komunistów) Edward Gierek spotkał się z przedstawicielami organizacji młodzieżowych (A) (PAP). I sekreta rí KC PZPR — Edward Gierek sgptka! się 7 bm. z przedstawicielami Ogólnopolskiego Kpmitetu Współpracy Organizacji Młodzieżowych: , przewodniczącym 7,G ZMS — Andrzpjero Żabińskim, przewodniczącym .ŚZG ZMW — Zdzisławem Kurowskim, naczelnikiem ZHP — Stanisławem Bohdanowiczem, przewodniczącym RN ZSP — Stanisławem Ciosklem i sekretarzem Rady Młodzieżowej Wojska Polskiego’ płk, Henrykiem Januszem. W czasie spotkania, w którym uczestniczył również członek Biura Politycznego, sekretarz KC PZPR — Stefan Olszowski, omawiano aktualne problemy i zadania organizacji młodzieżowych. Niech akcja letnia przyniesie dzieciom zdrowie i radość List Sekretariaty KC PZPR DO KOMITETÓW I ORGANIZACJI PZPR DO RAD NARODOWYCH, SAMORZĄDÓW ROBOTNICZYCH, ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH I ORGANIZACJI MŁODZIEŻOWYCH DRODZY TOWARZYSZĘ! Stała troska o zdrowie i wszechstronny rozwój młodego pokolenia znajduje się w centrum zainteresowania partii i wszystkich świadomie patrzących w przyszłość obywateli naszego kraju. Zbliżają się „wakacje, okres niezbędnego wypoczynku kilku milionów dzieci i 'młodzieży. Pragniemy aby dzieci po całorocznej nauce mogły zdrowo wypoczywać, brać udział w ciekawych i pożytecznych zajęciach — nabrać sił do czekających je zadań w nowym roku szkolnym. Państwo na organizację wakacyjnego wypoczynku dzieci i młodzieży rokrocznie przeznacza znaczne kwoty. W ubiegłym roku z różnych form wczasów korzystało około 3 min dziewcząt i chłopców, w tym 1.567 tys dzieci wyjechało na kolonie i obozy W roku bieżącym zwiększone będą środki państwa i wzrośnie udział dzieci i młodzieży w różnych formach wakacyjnego wypoczynku. DOKOŃCZENIE NA STR, i W 26 rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem Polskie akcenty w uroczystościach moskiewskich KORESPONDENCJA WŁASNA Z MOSKWY Po. uroczystościach pierwszomajowych minęło zaledwie parę zwykłych dni i stolica Związku, Radzieckiego znów przybiera odświętny, wygląd. Na placach i ulicach, począwszy już od czwartku, z każdym dniem przybywa flag państwowych, czerwonych . robotniczych szturmówek oraz haseł Te ostatnie sławią historyczne zwycięstwo odniesione 26 lat temu nad hitlerowskim faszyzmem. Dla Polaka przebywającego w tych dniach w Moskwie niezwykle miłym zaskoczeniem śą zwłaszcza hasta mó wiące o tym. iż w zwycięstwie majowym 1945 roku — u boku Armii Radzieckiej — uczestniczyli także żołnierze polscy. oto « pobliżu Placu Smoleńskiego Jest hasto (W języku rosyiskim i polskim) gioszące, że „ftad/iecko-polskie braterstwo broni, «rodzone we wspólne) walce z faszyzmem, umacniane JesI w trudzie pokojowego Iworzenia”, na ulicy Wielka Sadowa zai jedno z bardzo licznych haseł brzmi „Żołnierze radzieccy i polscy 86 lat temu razem zwyciężyli, dzi* wspólnie st o ja na straży pokoju” Podobnych haseł można spotkać wiąle Wiec nie tylko u nas, w Polsce, lecz także i tu, w stolicy Związku Radzieckiego żywa Jest pamięć o żołnierskim trudzie I o krwi przelanej przez żołnierzy polskich. Ale owe hasta, wypisane dużymi, b1a. tyrrti literami na czerwonym płótnie, rozciągniętym ponad ulicami, na wielkich tablicach ustawionych w centralnych punktach placów, nie sa Jedynymi polskimi akcentami w moskiewskich uroczystościach z okazji 26 rocznicy berlińskiego zwycięstwa. W tegorocznych obchodach Dnia Zwycięstwa aktywnie uczestniczy tutejsza Polonia. Już na początku bieżącego tygodnia właśnie z okazji Dnia Zwycięstwa w siedzibie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej spotkali się na uroczystej wieczornicy niemal wszyscy Polacy pracujący w stolicy Związku Radzieckiego. Na program tego spotkania złożyło się między innymi przemówienie ąast.ency szefa Sztabt) Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw — członków Układ" Wn”szawskiego, wiceadmirała Zdzisława Studzińskiego, poświęcone wspólnej walce o wyzwolenie Polski spod hitlerowskiej okupacji, roli jaką w tej walce odegrał żołnierz polski — jednostek regularnych i oddziałów partyzanckich, oraz dzisiejszym oDOKOŃCZENIE NA STR. 3 Przywódcy radzieccy pozdrawiają IMERD (A) MOSKWA (PAP). KPZR i państwo radzieckie będą umacniały przyjaźń i. braterstwo z NRD i innymi* krajami socjalistycznymi — głosi depesza Leonida Breżniewa, Nikołaja Podgórnego i Alek sieja Kosygina z pozdrowieniami dla przywódców i ludzi pracy NRD z okazji 26 rocznicy wyzwolenia- narodu niemieckiego spod faszyzmu. , Głębokie przywiązanie klasy robotniczej, chłopstwa i inteligencji' pracującej NRD do ustroju socjalistycznego — czytamy w depeszy — ich ofiarna praca w imię dalszego umacńiania republiki świadczą © tym, ie socjalizm «twierdził się na niemieckiej ziemi ostatecznie i nieodwracalnie oraz że ludzie pracy NRD nigdy nie zrezygnują ze swych rewolucyjnych zdobyczy. W depeszy przesianej Erichowi Honneckerowi, Walterowi Ulbrichtowi i Willi Stophowi mówi się z uznaniem o wysiłkach, jakie NRD podejmuje w interesie umacniania jedności i zwartości państw socjalistycznych oraz pogłębienia między nimi wszechstronnej współpracy. Z szerokim uznaniem na całym święcie spotkał się wielki wkład jaki NRD wraz ze Związkiem Radzieckim i wszystkimi bratnimi państwami socjalistycznymi wnosi do walki przeciwko machinacjom sił agresji, odwetu i neohitleryzmu, o zapewnienie bezpieczeństwa w Europie w oparciu o uznanie terytorialnego i politycznego stanu rzeczy, jaki ukS7taUovTał się w wyniku drugiej wojny światowej — piszą przywódcy radzieccy. Delegacja WP z gen. broni W. Jaruzelskim uda się z wizytą do CSRS (Ć) (PAP). Na zaproszenie Prezydium KC KPCz. rządu CSRS i Ministra Obrony Narodowej gen. pik. Martina Dżura. w połowie maja br wyjedzie do CSRS oficjalna delegacja ludowego Wojska Polskiego pod przewodnictwem zastępcy członka Biura Politycznego KC PŻPR, Ministra Obrony Narodowej PRL, gen. broni Wojciecha Jaruzelskiego, ROZKAZ PREZYDENTA L. SV0B0DY z okazji rocznicy wyzwolenia Czechosłowacji (A) PRAGA (PAP). Z okazji 26 rocznicy wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką (9 maja 1945) prezydent CSRS Ludvik Svoboda wydał rozkaz do Czechosłowackiej Armii Ludowej, w którym podkreśla historyczne zwycięstwo Armii Radzieckiej nad hitlerowskim faszyzmem. Maj 1945 roku — podkreśla się w rozkazie — pozostanie na zawsze w sercach i pamięci naszego narodu jako symbol zwycięstwa zrodzonego z wiernej i niezniszczalnej przyjaźni i sojuszu narodów Czechosłowacji i Związku Radzieckiego. W rozkazie mówi się też o wydarzeniach w Czechosłowacji w 1968 roku. W piątek rozegrany został drugi etap XXIV Wyścigu Pokoju a jednocześnie jubileuszowy, bo trzechsetny w historii tej tradycyjnej imprezy. Trasa wiodła z Nieporętu do Włocławka. Zwycięzcą etapu został aktualny wicemistrz świata, Belg Ludo van der Linden. Z Polaków ponownie najlepszy był Szurkowski, który uplasował się na 4 miejscu. Szczegóły na str. f.