Zycie Warszawy, czerwiec 1972 (XXIX/130-155)
1972-06-23 / nr. 149
IZ/^RANtC/TliZ/HSRANTc/Üfz^RANICAilz^^ 26 bm. w Wiedniu obrady „Międzynarodówki Socjalistycznej“ BONN (PAP). Czwartkowe gazety zachodnioniemieekie przynoszą zapowiedź rozpoczynających się w najbliższy poniedziałek w Wiedniu 4-dniowych obrad 12 kongresu „Międzynarodówki Socjalistycznej”. „Sueddeutsche Zeitung” pisze, że do Wiednia ma przybyć 8 szefów rządów, w tym kanclerz Willy Brandt. Wśród 150 delegatów z 25 krajów zapowiedzieli swój udział czołowi politycy socjaldemokratyczni — Wilson, Mitterrand, Saragat, Nenni i inni. (P) Delegacja koła „Znak” zakończyła wizytpwHRF BONN (PAP). Na zaproszenie zachodnioniemieckiej sekcji międzynarodowego ugrupowania katolickiego „Pax Christi“ przebywała z 2-tygodniową wizytą w NRF delegacja koła poselskiego „Znak“. Odbyła ona _ liczne rozmowy spotkania z dostojnikami zachod- i nioniemieckiego kościoła katolickiego, jak również z politykami, zarówno opozycji chadeckiej, jak i koalicji rządowej. Delegacja została także przyjęta przez szefa urzędu kanclerskiego, Horsta Ehmkego. (P) Nixon domaga sip kredytów na zbrojenia WASZYNGTON (PAP). Na zaimprowizowanej w czwartek konferencji prasowej prezydent Nixon wezwał Kongres, aby zatwierdzi! postulowane przez rząd kredyty na modernizację uzbrojenia armii amerykańskiej. Twierdził on, że ratyfikowanie przez Kongres zawartych w Moskie układów w sprawie ograniczenia zbrojeń ofensywnych, przy odrzuceniu postulatów rządowych w sprawie kredytów na modernizację uzbrojenia, stworzy sytuację niebezpieczną dla St. Zjednoczonych. (W) Oddziały wyzwoleńcze sforsowały rzekę My Chanh Lotnictwo USA bombarduje Quang Tri HANOI, WASZYNGTON (PAP). Oddziały pancerne ludowych sił wyzwolenia Wietnamu południowego, w* pogoni za przeciwnikiem, sforsowały w czwartek rzekę My Chanh, po której południowym brzegu przebiega lima obrony Hue. Było to rozwinięcie operacji sil wyzwoleńczych przeciwko oddziałom sajgońskiej piechoty morskiej, które usiłowały wedrzeć się do wyzwolonej prowincji Quang Tri. Patrioci ostrzelali też bazy na zachód i na południe od Hue, wchodzące w skład systemu obrony tego miasta. Walki trwały też w czwartek na Płaskowyżu Centralnym wokół Kontum. Koncentrowały sie one wokół wzgórza Chu Pao, które góruje naci szosą strategiczną nr 11 łączącą Kontum z Pieiku. Siły reżimowe próbują od wielu tygodni za wszelką cenę wyprzeć oddziały wyzwoleńcze ze stanowisk wzdłuż szosy nr 14, by azyskać dostęp lądowy do obleganego Kontum. Walki trwały też w rejonie An Lee. Również tam siły sajgońskie nie są w stanie przebić się wzdłuż drogi nr 13 do własnego garnizonu obleganego od wielu tygodni. W prowincji Binh Dinh leżącej na wybrzeżu doszło do starć na północ i na południe Phu My. Lotnictwo USA prowadzi nieustanne bombardowania. Są one wymierzone głównie przeciwko prowincji Quang Tri wyzwolonej 1 maja br. W bombardowaniach tej prowincji biorą udział zarówno superfortece „B-52”, jak i myśliwce bombardujące. W czwartek prowincję bombardowało 13 superfortec „B-52” i 138 myśliwców. Bombowce strategiczne zrzuciły tego dnia na tej stosunkowo niewielkiej przestrzeni co najmniej 810 ton bomb. Mimo tak zaciekłych bombardowań siły wyzwoleńcze w prowincji Quang Tri odpierają wszelkie ataki lądowe i podejmują operacje zaczepne. Agencja „Wyzwolenie” informuje, że w ciągu kwietnia i maja w delcie Mekongu zdezerterowało 52 tys. członków tzw. Obrony Ludowej — organizacji paramilitarnej, przechodząc na stronę sjł wyzwoleńczych. Przynieśli oni ze sobą 3120 sztuk broni, setki tys. sztuk amunicji i inne wyposażenie wojskowe. Depeszo do przywódców ZSRR MOSKWA (PAP) Wyrażając szczerą wdzięczność za pozdrowienia z okazji trzeciej rocznicy utworzenia TRR RWP, przewodniczący Prezydium KC NFW Wietnamu Pld. i przewodniczący rady doradczej TRR RWP. dr Nguyen Huu Tho oraz przewodniczący TRR RWP, Huynh Tan Phat przesłali depeszę do sekretarza generalnego KC KPZR, Leonida Breżniewa, przewodniczącego Prezydium Rady Najwyższej ZSRR Nikołaja Podgórnego i premiera Aleksieja Kosygina. Chcielibyśmy wyrazić —. piszą przywódcy Wietnamu płd. — głębokie uznanie narodu, NFW i TRR RWP za niezwykle cenne poparcie, ogromną, wszechstronną i skuteczną pomoc, jakiej udziela nieustannie słusznej sprawie naszego narodu KPZR, rząd radziecki i bratnie narody ZSRR, (W) Konferencja prasowa w ambasadzie DRW (P) Ambasador DRW w Polsce •— Le Trang — zorganizował 22 bm. konferencję prasową na której poinformował o treści oświadczenia ministerstwa dIs nawadniania DRW potępiającego ataki lotnictwa amerykańskiego na system tam 1 urządzeń irygacyjnych Wietnamu Północnego. W ciągu 2 miesiący, od 10 kwietnia do 10 czerwca br., lotnictwo USA dokonało 68 ataków na 32 odcinki ważnych tam na wielkich rzekach i na 31 urządzeń irygacyjnych. Wielokrotnie bombardowano newralgiczne odcinki sieci tam Thai Binh, sieć zapór na Rzece Jasnej zoa stała przerwana w 5 miejscach; bomby wielkiego kalibru poważnie uszkodziły 6 ważnych odcinków tam na Rzece Czerwonej. Wzniesione na długości 4 tys. km chronią one nie tylko uprawy żywiące naród wietnamski, lecz również życie 15 min osób zamieszkujących równinę, gdzie zaludnienie dochodzi do 800 mieszkańców na km kw. (PAP’ Kwesta w USA tia budowę szpitala w DRW NOWY JORK (PAP). W odpowiedzi na wezwanie ŚFMD i Międzynarodowego Zw. Studentów, postępowe organizacje w St. Zjednoczonych rozpoczęły akcję zbiórki pieniędzy na budowę szpitala dziecięcego w Hanoi W Nowym Jorku utworzono komitet do spraw zbiórki pieniędzy na budowę tego szpitala. Analogiczne komitety utworzono w Los Angeles i w stania Ohio.(P) (W) IX Zjazd Związku Dziennikarzy NRD BERLIN (PAP). — Korespondent PAP, J. Tomaszewski donosi: Wokół najważniejszych zadań pracowników frontu ideologicznego w realizacji uchwał 8 zjazdu SED oraz ich udziału w kształtowaniu zaangażowanych postaw społeczeństwa w dziele budownictwa socjalistycznego koncentrują się rozpoczęte 22 bm. 2-dniowe obrady IX Zjazdu Związku Dziennikarzy NI1D (VDJ). Pierwszy sekretarz KC SED, Erich Honecker przesłał delegatom list z serdecznymi pozdrowieniami, w którym wysoko ocenił pracę dziennikarzy z prasy, radia i telewizji. Ze sprawozdania złożonego przez przewodniczącego związku dziennikarzy NRD, Harri Czepuc.ka wynika m.in., że w kraju tym ukazuje się 40 dzienników 0 łącznym nakładzie — 7.132 tys. egz., 28 tygodników o nakładzie — 7.366 tys. egz., ok. 500 periodyków w nakładzie 15 min egz. oraz 615 gazet zakładowych, których ogólny nakład wynosi 2 min egz. Sprawia to, że na 1 gospodarstwo domowe przypada po jednym dzienniku 1 tygodniku oraz po dwa periodyki. W końcu roku 1971 w NRD zarejestrowanych było 6.017 tys. aparatów radiowych oraz 4.649 tys. telewizyjnych. Poprzez swój związek środowisko dziennikarskie NRD współpracuje z przeszło 80 pokrewnymi organizacjami na świecie. W sprawozdaniu VDJ przypomina się m.in. o zawarciu 5-letniej umowy o współpracy ze Stowarzyszeniem Dziennikarzy Polskich. (B) Delegaci gorąco przyjmowali przedstawicieli bratnich organizacji zagranicznych, którzy przekazali im serdeczne pozdrowienia. Z ramienia SDP przemawiał S. Mojkowski, który podkreślił przyjacielską i owocną współpracę środowisk dziennikarskich Polski i NRD, a zwłaszcza jej trwały i stale pogłębiający się charakter. Mówca wskazał m. in., że otwarcie granicy pomiędzy Polską a NRD stanowi jakościowo wyższy stopień współdziałania narodów naszych państw i pole do wymiany doświadczeń dla pracowników frontu ideologicznego Polski i NRD. (P) Zakaz stosowania DDT w NRF BONN (PAP). Poza niektórymi wyjątkami proszek DDT nie będzie więcej produkowany, stosowany w NRF ani też eksportowany. Mając na względzie ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego Bundestag przyjął w środę uchwałę ograniczającą użycie DDT. (B) Realne szanse zakończenia kryzysu rządowego we Włoszech (Od stałego korespondenta) Rzym, 22 czerwca (P) Kierownictwo Włoskiej Partii Socjaldemokratyczej wypowiedziało się dzisiaj większością głosów za udziałem w koalicji rządowej wspólnie 2 chrześcijańskimi demokratami, liberałami i przy poparciu parlamentarnym republikanów. Tym samym po ponad 40-dniowych przetargach włoski kryzys rządowy zbliża się według wszelkiego prawdopobieństwa do rozwiązania. Wymienione cztery partie oraz popierająca przyszły rząd „Poludniowotyrolska Partia Ludowa'1 (SVP) dysponująca trzema fotelami deputowanych, posiadają bowiem większość prawie 20 głosów w izbie niższej parlamentu i nikłą, bo trzyosobową większość, w Senacie. Rozmowy gospodarcze (DOKOŃCZENIE ZE STR. 1) usług E. Sznajder, wiceminister spraw zagranicznych J. Czyrek, wiceministrowie szeregu zainteresowanych resortów gospodarczych. Ze strony jugosłowiańskiej — m. in. premier rządu autonomicznego okręgu Kosovo I. Vakić, Ministrowie T. Olechowski i M. Hadżić dokonali również wymiany poglądów na tematy wiążące się z pogłębieniem współpracy dotyczącej eksportu na rynki trzecie. Omówili też bardziej szczegółowo sprawy związane z doskonaleniem tych wszystkich instrumentów ekonomicznych, które mają wpływ na wzajemny wzrost obrotów i podnoszenie ich efektywności oraz na zacieśnianie związków kooperacyjnych. (PAP) Echa wizyty J. Broz-Tito w Polsce BERLIN, PRAGA, BUDAPESZT, WASZYNGTON (PAP) Wizyta prezydenta SFRJ, przewodniczącego ZKJ marszałka Josipa Broz-Tito w Polsce jest nadal szeroko relacjonowana na lamach prasy światowej. Wiele uwagi poświęcono jej też w programach telewizyjnych w różnych krajach. Wiedeńska „Die Presse” uważa pobyt prezydenta Tito w Polsce za wyraz chęci obu krajów do dalszego rozwoju stosunków gospodarczych, politycznych i kulturalnych. Zdaniem dziennika stosunki między Polską i Jugosłowią są szczególnie dobre i współpraca między obu krajami rozwija się nieustannie. Gazety NRF podkreślały w informacjach serdeczne przyjęcie zgotowane marszałkowi Tito. Podobnie zwracała na to uwagę prasa zaehodnioberlińska. Podkreślano też dążność obu stron do zacieśnienia stosunków gospodarczych, jak też szczególne znaczenie rozmów politycznych, odbytych przy okazji wizyty. Prasa St. Zjednoczonych poinformowała o pobycie w Polsce prezydenta Tito i zwróciła uwagę czytelników na widoczny rozwój handlu między Polską a Jugosławią. Szeroko o pobycie prezydenta Tito w Polsce informuje prasa krajów socjalistycznych. (W) Rząd oparty na sojuszu czteropartyjnym. którego skład kandydat na premiera G. Andreottj przedstawi zapewne jeszcze w tyir tygodniu, może liczyć na uzyskanie wotum zaufania, a tym samym zdobycie podstaw prawnycł do rządzenia krajem. Będzie to rząd bardziej prawicowy, w każdym razie w odniesieniu do polityki wewnętrzmej, od gabinetów, które rządziły we Wło szeoh przez ponad 10 ubiegły et lat. Socjaliści, stanowiący element lewicowy w poprzednich gabinetach, obecnie przechodzą do opozycji. Zastępują ich w koalicji rządowej liberałowie, a więc partia prawicowa, dotychczas opozycyjna wobec rządów centrolewi-Owa centrolewica była koalicją tak skłóconą wewnętrznie i tym samym słabą, że oparte na niej rządy nie byłj7 w stanie na przestrzeni ostatnich lat załatwić żadnej istotniejszej sprawy. Obiecywane przez lata reformy gospodarcze i strukturalne pozostawały w sferze pobożnych życzeń, co powodowało i powoduje stałe napięcia społeczne i niezadowolenie znacznej części obywateli. Powstaje więc pytanie czy nowa koalicja będzie bardziej zwarta i sprawna? Jak dotąd nic na to nie wskazuje. Lewicowe frakcje czołowej partii obozu rządzącego — chrześcijańskiej demokracji — opowiadają się przeciw zwrotowi w prawo, ku współpracy z liberałami. Frakcje te, posiadające łącznie 87 deputowanych, zapowiedziały, że będą głosowały za wotum zaufania dla rządu powodowane wyłącznie partyjną dyscypliną. Przewodniczący partii socjaldemokratycznej, exprezydent G. Saragat i poważna grupa jego współpracowników również przeciwna jest koalicji z liberałami. Saragat, będący dożywotnim senatorem, w ogóle nie uczestniczył w ostatnim posiedzeniu kierownictwa swojej partii, ażeby w ten sposób zademonstrować niezadowolenie z aktualnego obrotu spraw. Republikanie nie zgodzili się wejść w skład rządu, obiecując jedynie poparcie parlamentarne dla niego. Oni również nie chcą brać pełnej odpowiedzialności za dopuszczenie do współudziału w rządzie partii liberalnej, będącej wyrazicielem interesów konserwatywnych kół wielkokapitalistycznych. Liberałowie utracili w ostatnich wyborach blisko połowę foteli w parlamencie. Wyborcy opowiedzieli się więc przeciwko nim. Do tajemnic demokracji parlamentarnej typu zachodniego należy więc fakt, że pomimo zdezawuowania przez społeczeństwo obecnie mają oni wejść w skład rządu. Wszystko wskazuje, że porozumienie koalicyjne wylawirowane przez kandydata na premiera, G. Andreotti, przetrwa jedynie do jesieni br. Wówczas dojdzie, być może, do nowych rokowań, które doprowadzą do ponownej współpracy z socjalistami. A więc stan tymczasowości w kraju przeżywającym kryzys polityczny, recesję gospodarczą kryzys władzy utrzymuje się nai dal wbrew oczekiwaniom społeczeństwa i wbrew zasadom logiki. ZDZISŁAW VI -RA V SK1 wczoraj na świecie B VNK BRYTYJSKI PODWYŻSZYŁ w czwartek stopę dyskontową z 5 do 6 procent. Decyzja ta ma związek z ostatnim kryzysem funta szterlinga i pogłoskami o możliwości dewaluacji waluty brytyjskiej. Tego samego dnia podano do wiadomości o obniżeniu stopy dyskontowej przez bank japoński z 5 do 4,5 proc. 22 czerwca odbyło się W PARYŻU PIERWSZE SPOTKANIE przywódców dwóch głównych partii opozycyjnych we Francji: Francuskiej Partii Komunistycznej j Partii Socjalistycznej. Obecnie rozmowy weszły w decydującą fazę i redagowany jest wspólny program rządowy komunistów i socjalistów. A • Doroczna konferencja Międzynarodowej Organizacji Pracy, obradująca w Genewie, PRZYJĘŁA w czwartek BENGALIĘ w SKŁAD członków MOP, Zjazd Komunistycznej Partii Izraela RZYM (PAP). „Przeciwko okupacji terytoriów arabskich, za pokojem” — pod takim hasłem rozpoczął obrady w Tel-Awiwic XVII Zjazd Komunistycznej Partii Izraela. Z referatem sprawozdawczym na zjeździe wystąpił sekretarz generalny partii. Metr Wilner. O- mawiając sytuację na Bliskim Wschodzie, stwierdził, że imperializm'' amerykański wykorzystuje okupowane przez Izrael terytoriów arabskich jako środek nacisku i szantażu w stosunku do arabskiego narodowego ruchu a n ty i nip er i al is tycznego. Sekretarz generalny KC KPI potępił szeroko zakrojoną kampanię antyradzieckich oszczerstw prowadzoną przez rząd izraelski, Rząd Izraela systematycznie zataja międzynarodowe wysiłki skierowane na osiągnięcia sprawiedliwego i trwałego pokoju na Bliskim Wschodzie. Dla izraelskiej i światowej społeczności staje się coraiz bardziej jasne że Tel Awiw' dąży do aneksji ziem arabskich. W referacie zwraca się uwagę, że wskutek nasilonej militaryzacji Izraela gwałtownie pogarsza się położenie ekonomiczne i społeczne ludzi pracy w kraju. (W) Folskoegjpska współpraca przemysłowa KAIR (PAP). Korespondent PAP, Krzysztof Wojna nadaje: W dniach od 16 do 23 czerwca przebywała w Kairze delegacja podkomitetu d. s. górnictwa, działającego w ramach polsko-egipskiego komitetu do spraw wpólpracy przemysłowej. Na czele delegacji stal wicemin. górnictwa i energetyki Mieczysław Glanowski Kairska sesja podkomitetu wytyczyła dalszy kierunek działania, a w podpisanym protokole końcowym mowa jest o powzięciu ważnych decyzji. Jedna z nich dotyczy utworzenia jeszcze w bieżącym roku, przy współpracy głównego biura studiów i ’ projektów górniczych w Katowicach, górniczego biura projektów w Kairze. Kolejna sesja podkomitetu odbędzie się w styczniu przyszłego roku w Warszawie. (W) 31 rocznica napaści hitlerowskiej na ZSRR MOSKWA (PAP). 31 lat temu, 22 czerwca 1941 r. wojska hitlerowskie zdradziecko napadły na Związek Radziecki. Rozpoczęła się wielka wojna narodowa trwająca 1418 dni, zakończona wyzwoleniem Europy z niewoli faszystowskiej. Z okazji rocznicy prasa radziecka publikuje wiele artykułów i materiałów. M. in. moskiewska „Prawda” poświęca temu wydarzeniu artykuł, w którym zwraca uwagę na znaczenie tej daty. „Owoce zwycięstwa narodu radzieckiego nad faszyzmem zbieramy i dzi siaj w postaci historycznych sukcesów światowego systemu socjalistycznego, rozwoju ruchu narodowowyzwoleńczego, wzmocnienia międzynarodowych sil socjalizmu, demokracji i pokoju” — pisze dziennik. (B) Rozmowy H. Kissingera w Pekinie PEKIN (PAP). Doradca prezydenta Nixona, H. Kissinger przebywający z wizytą w Pekinie zwiedził w czwartek politechnikę pekińską, gdzie prawdopodobnie spotkał się z profesorem. Czien Wei-czang, chińskim specjalistą rakietowym, który w latach 1940—46 był wykładowcą w kalifornijskim instytucie technologii. Jak sądzą obserwatorzy w ćzasie rozmów Kissingera w Pekinie jednym z tematów jest sprawa ewentualnej wymiany naukowców i studentów między ChRL a USA. (A) kronika dyplomatyczna (B) Z okazji święta narodowego Luksemburga, przypadającego w dniu 23 bm., przewodniczący Rady Państwa Henryk Jabłoński wystosował depesze gratulacyjną do wielkiego księcia Luksemburga — Jana. (PAP) (P) 22 bm. Rzecznik Rządu PRL Włodzimierz Janiurek przyjął doradcę prezydenta SFRJ do spraw prasy Blado Mandica i odbył z nim przyjacielską rozmowę. (PAP) Wymiana kulturalna x Rola pisarza Wystąpienia M. Dobrosielskiego i W. Żukowskiego na konferencji UNESCO w Helsinkach HELSINKI (PAP). Korespondent PAP, Andrzej Nowicki informuje: W czwartek międzynarodowa konferencja UNESCO na temat polityki kulturalnej w Europie kontynuowała w Helsinkach dyskusję nad zgłoszonymi projektami rezolucji w sprawie środków i metod upowszechnienia kultury oraz ogólnych założeń aktywizacji kulturalnej na naszym kontynencie. Rozpatrywano aktualną sytuację i perspektywy rozszerzenia współpracy kulturalnej między krajami europejskimi. W dyskusji glos zabrał delegat Polski, dyrektor PISM Marian Dobrosielski, który stwierdził, że rok 1972 może stać się rokiem przełomowym w powojennej historii Europy. Nic nie stoi obecnie na przeszkodzie szybkiemu zwołaniu europejskiej konferencji bezpieczeństwa i współpracy, która zapoczątkuje erę wspólnego poszukiwania dróg i metod przezwyciężenia podziału Europy i zapewnienia jej trwałego pokoju 1 bezpi»czeństwa. Rola kultury w realizacji tego dzieła jest ogromna, Tylko stworzenie solidnych politycznych przesłanek bezpieczeństwa europejskiego może gwarantować właściwy, szeroki rozwój współpracy kulturalnej. Określone koła zimnowojenne rozsiewały mity, jakoby kraje socjalistyczne, w tym i Polska, zamykały się przed kulturą światową, były przeciwne wymianie informacji myśli i ludzi w tej (iy.ipflyiiiip. W rzeczywistości Polska była zawsze otwarta dla twórczych prądów i wpływów. Rozwijamy dziś kontakty kulturalne z oonad 80 krajami, organizujemy corocznie wiele międzynarodowych imprez, dokonujemy przekładów z literatury pięknej z przeszło 50 języków, wystawiliśmy 4 tys. sztuk autorów obcych, zorganizowaliśmy 2,5 tys. wystaw z 60 krajów. Liczby te mówią same za siebie. Pragnęlibyśmy jedynie — stwierdził M. Dobrosielski — bs kultura polska była tak obecna w Europie zachodniej, jak zachodnioeuropejska u nas. W« współpracy i wymianie kulturalnej z Zachodem istnieje bowiem wj^raźna asymetria. Kraje zachodnie mniej wiedzą o nas i mniej interesują się rozwojem kultury w Polsce niż na odwrót, Jesteśmy więc całkowicie za tymi by współpraca europejska opierała się na wzajemnej, nieskrępowanej wymianie najlepszego dorobku kultury na zasadach pełnego równouprawnienia. Inna komisja konferencji oma wiała w czwartek zagadnienia związane z rolą i miejscem pisarza we współczesnym świecie. Mówiąc o tym, pisarz Wojciech Żtikrowskj podkreślił, że autor książki jest dla czytelnika autorytetem moralnym, że żąda się od niego oceny, interpretacji i wyjaśniania historii. Musi zdawać sobie sprawę z tego, że ma wpływ na umysły, i stąd jego odpowiedzialność za to cc tworzy. Jeśli więc milczy, nie chcąc brudzić rąk polityką ani przyjmować żadnych zobowiązań, to jego milczenie ma jednoznaczną wymowę: skoro nie przemawia w imieniu pokrzywdzonych i prześladowanych, mimo woli staje po stronie przemocy. Bardzo bym pragnął — powiedział W. Żukrowski — by świai zdławił wojnę. Kiedy oglądamy obrazy walk w Wietnamie, ileż razy słyszymy słowa: to nieludzkie. Nieprawda — bardzo ludzkie, skoro ludzie ludziom zadają śmierć. Przemoc, działania militarne dają przykład bezkarności. Temu każdy uczciwy pisarz musi się przeciwstawić. (P) Czy dojdzie do spotkania „dziesiątki”? (Od stałego korespondenta) Londyn, 22 czerwca (P) Od kilku tygodni stawiany jest tutaj ten sam znak zapytania: czy planowane na październik spotkanie 10 przywódców powiększonej EWG odbędzie się w zapowiedzianym terminie, czy też na skutek francuskich zastrzeżeń trzeba będzie tę pierwszą konferencję „dziesiątki” odłożyć ra lepszą przyszłość W ciągu trzech tygodni od dnia, gdy prezydent Pompidou wyraził wątpliwości czy należy się spotykać, jeśli konferencja nie przyniesie żadnych konkretów, w prasie brytyjskiej opublikowano dosłownie setki komentarzy. I co jest charakterystyczne, wszystkie te spekulacje oparte są na wypowiedziach różnych mężów stanu w Paryżu. Bonn, Brukseli, Hadze. Rząd brytyjski bowiem — ciągle wyrażając nadzieję, że do konferencji dojdzie w październiku — stara się zachować „splendid isolation” i nie daje się wciągać w polemikę. Gdy przed paroma dniami uczestniczyłem w spotkaniu dziennikarzy z brytyjskim ministrem spraw zagranicznych, sir Alec Douglas-Home’em, dawał on wyjątkowo gładkie odpowiedzi na pytania dotyczące stosunków z Francją. W pierwszej fazie tych londyńskich deliberacji nad zastrzeżeniami prezydenta przyczyn tej polityki dopatrywano się w jego... cechach charakteru, zamiarach, aby szczyt paryski stal się jego osobistym sukcesem itp, Dziś już prawie zarzucono tegc typu argumentację i przeważa opinia najbliższa prawdy, że u podstaw tych kontrowersji leża przyczyny bardzo zasadniczej natury. pa Chodzi bowiem o to, czy Eurozachodnia ma być w pełni niepodległa i niezależna od St. Zjednoczonych, czy też nadal wiązać swą politykę i losy z Waszyngtonem. Czy ta Europa dziesięciu krajów ma zmierzać w kierunku jednego, ponadnarodowego rządu, czy też ma pozostać grupą niezależnych państw, Wątpliwości te legły u podstaw tworzenia EWG sześciu państw, przez wiele lat pozostawały w cieniu, a dziś musiały wyjść na powierzchnię, w przededniu pierwszego spotkania dziesięciu przywódców. I aczkolwiek żadna z tych dwóch spraw nie ma stanąć na porządku dziennym konferencji, to rozbieżności te wychodzą na zewnątrz przy określaniu priorytetów nad którymi „dziesiątka” miałaby dyskutować. Jeśli Francja naciska na współpracę ekonomiczną i na unię walutową, to oznacza to nic innego jak próbę przerwania amerykańskiej supremacji ekonomicznej i zależności Europy zachodniej od dolara. Z drugiej strony stawianie przez inne państwa, w tym W. Brytanię, akcentu na konieczność merytorycznego wzmocnienia — na przykład parlamentu EWG, oznacza forsowanie instytucji ponadnarodowych, czemu tak bardzo niechętna jest Francja. Prezydent Pompidou powiedział przed paroma dniami, iż nie ma w niczym albo prawie w niczym zgodności. I w tej sytuacji mówi się w Londynie coraz częściej, że trzeba się pogodzić z ewentualnością odłożenia szczytu. Może wiosną 1973 r. będzie lepsza atmosfera — pocieszają się w Londynie. ANDRZEJ BRONIAREK Nowe możliwości i zadania „Depolma" na szerokich wodach (Od naszego specjalnego wysłannika HENRYKA CHĄDZYŃSKIEGO) Hanower, w czerwcu (P) W pawilonie polskiego przemysłu maszynowego na ostatnich międzynarodowych targach w Hanowerze jako samodzielny partner, obok naszych central handlowych, występowała także spółka Depolma” Jest to godne odnotowania ze względu na rolę, jaką obecnie odgrywa ta działająca na terenie NRF spółka z siedzibą w Duesseldorfie i polskim kapitałem, a także dlatego, że nareszcie tego typu spółki stają się coraz skuteczniej wykorzystywaną formą naszego handlu zagranicznego. Prezes PIHZ M. Kajzer odwiedził w Hanowerze „Depolmę” i zapoznał się z jej działalnością. Był to nie zdawkowy akt kurtuazji, tylko ale potwierdzenie nowego stosunku do tego typu przedsięwzięć, zwłaszcza że zaledwie rok wcześniej przedstawiciele Izby odrzucali możliwość dopuszczenia stoiska informacyjnego tej spółki do grona naszvrh central Szćzęśliwje więc zerwano z uprzedzeniami, a obserwacje dokonane w czasie targów wykazały, że „Depolma” biła wśród swych sąsiadów w Hanowerze rekordy pod względem liczby klientów.. Dyrektor spółki Tomasz Olejniczak i jego zastępca Wiesław Witkowski musieli się dwoić, by obsłużyć przedstawicieli niekiedy bardzo szacownych firm zachodnich ku „Depolma” działa na tym rynjako zachodnioniemieekie przedsiębiorstwo handlowe, a zarazem jako generalny lub częściowy przedstawiciel kilku polskich central handlu zagranicznego Dotychczas spółka tylko w niewielkim zakresie prowadziła transakcje na rachunek własny, lecz głównie żyła z prowizji płaconych przez polskich partnerów za pośrednictwo od eksportu do NRF. W ten sposób prowizja* która i tak trzeba byłoby zapłacie, zgodnie ze zwyczajem, miejscowym agentom, trafia do naszej spółki, która przeznacza ją w znacznym stopniu na organizowanie i popieranie polskiego eksportu, Kiedy niespełna rok temu relacjonowałem Czytelnikom „Życia” działalność „Depolmy”, stwierdziłem, że stanowi ona dość rzadki w naszej praktyce przykład zerwania z partykularnym interesem jednej centrali, czy jednego resortu. Zazwyczaj bowiem na jakimś rynku brak. jest nie tylko niezbędnego skoordynowanego działania naszych różnj^ch central, ale naw'et przekazywania informacji lub sygnałów. Pod tym względem, nawet konkurujące ze sobą firmy kapitalistyczne biją nas na głowę, • gdyż jeśli tylko widzą jakiś wspólny interes, potrafią bardzo szybko dojść do porozumienia i występują w zgodnym chórze. U nas zawodzi, bądź wymiera informacja pozioma. Wymiera, gdyż na ogół dociera do adresata wtedy, gdy przestaje być aktualna. W przypadku takiego przedsiębiorstwa, jak „Depolma”, którego wspólnikami są nasze różne centrale, informacje rynku koncentrują się w jedo nym miejscu. Często takie podchwytywane od razu impulsy stają się cenną, inspiracją dla różnych naszych gałęzi przemysłu, central handlowych, bądź resortów, które działając w pojedynkę rzadko wpadłyby na taki trop. Dzięki temu udaje się nawiązać wiele interesujących kontaktów, które prowadzą potem często do współpracy kooperacyjnej. Udaje się uzyskiwać tyle sygnałów o możliwościach zbytu, że potem głowić się trzeba bardziej nad tym — co w praktyce naszego handlu dość częste — skąd wziąć towar, niż jak go sprzedać. Zresztą podwojenie wartości naszego eksportu za pośrednictwem „Depolmy” w porównaniu z 136; r. do ok. 80 min marek w br. jest. liczbą wymowną, zwłaszcza jeśli uwzględnić korzystne zmiany strukturalne. Zmniejszył się bowiem w tych obrotach udział eksportu stali — towaru kiedyś najbardziej chodliwego — wskuteizastosowanych przez władze NRI kontyngentów. Kiedyś z transakcji „Staleksportu” spółka żyła. To był koń, na którym pojechano. Dziś lwią część obrotów stanowią wyroby przemysłu maszynowego o znacznie wyższym stopniu przetworzenia. Tak up. prowadzona od kilku lat działalność nad wprowadzeniem na ten rynek wyrobów „Uniwersału“ przyniosła wyraźne efekty. Rowery, artykuły sportowe, palety, a także pianina i fortepiany, sprzedaje się w ilościach, które już się liczą, skoro wartość eksportu „Uniwersału“ przekroczy w br. 7 min marek. Obroty towarami centrali „Polimex-Cekop“, która jest głównym udziałowcem spółki, też zwiększyły się do ponad 14,5 min marek, ale udział ten mógł być z pewnością większy, zwłaszcza, że budowa fabryki kwasu siarkowego w Duisburgu stanowi dobrą rekomendację. Potrzebna jest więc oferta bardziej sprecyzowana przez nasz przemysł, bardziej dynamiczne prezentowanie możliwości. Powiększa się też eksport maszyn budowlanych i właśnie „Depolma“ przyczyniła się do ciekawych form kooperacji. Zaczyna też już pozycja „Navimoru“, choć ostatnio, wskutek słabszej koniunktury, coraz ostrzejsza jest konkurencja producentów barek. Najbardziej, właśnie na tym rynku znamienna jest działalność „Depolmy“ nad wprowadzeniem towarów „Metronexu“. Wprawdzie liczby absolutne wartości tego eksportu nie są jeszcze oszałamiające, ale wzrost z 819 tys. marek w 1970 r. do ok. 3,2 min marek w br. jest godny uwagi. „Metroilex“ sprzedaje na tym rynku przyrządy i aparaturę, stykając się przecież z potentatami w. tej dziedzinie. A jednak dzięki modyfikacji artykułów i dostosowaniu ich do miejscowych potrzeb, a także powiązaniom kooperacyjnym jest szansa dalszego powiększania obrotów, o czym mogłem się przekonać podczas targów w Hanowerze. Te wszystkie osiągnięcia są bezsporne, choć wydaje się, że „Depolma”, po uregulowaniu i to dość szczęśliwym kwestii kadrowych, okrzepła już na tyle, że dziś można przed nią stawiać zadania poważniejsze. Należy do nioh przede wszystkim zajęcie się głębszą analizą rynku, nowoczesnym marketingiem na rzecz naszego przemysłu. Można by też pomyśleć o dalszym rozwoju organizacyjnym, lub specjalizacji poprzez stworzenie różnego rodzaju agend bądź nawet filii. Tak np. dla wykorzystania doświadczeń zdobytych przy . organizacji inwestycji w Duisburgu warto stworzyć jakąś komórkę, która mogłaby prowadzić prawno-organizacyjne przygotowywanie tego typu działalności, mieć na miejscu wyspecjalizowanych konsultantów. Spółka mogłaby też zacząć prowadzić sprzedaż na rachunek własny pewnych wyrobów, choć, oczywiście, wymaga to odpowiednich pomieszczeń magazynowych. Wreszcie być może dzięki poprawie warunków lokalowych powstanie możliwość bardziej nowoczesnego prezentowania wyrobów „Uniwersału“ a także organizowania na szerszą skalę spotkań branżowych z miejscowymi firmami, co, jak wykazała praktyka, jest skuteczną formą nawiązywania kontaktów. Tak więc „Depolma” może wypłynąć na szersze wody, poprzez włączenie jej także do transakcji importowych, jeśli, rzecz jasna, nie będzie się zwlekać z decyzjami i jeśli nadal utrzyma się korzystna - praktyka współdziałania bez względu na partykularne interesy central czy resortów. Przecież ważny jest wspólny efekt — rozwój naszego eksportu. Zapowiedź rewizji podręczników w Nadrenii Północnej-Westfalii BONN (PAP). Minister kultury największego kraju NRF Nadrenii Półnoenej-Westfalii, Girgensohn (SPD) zapowiedział w andtagu, że przygotowuje się rewizję podręczników szkolnych obowi» żujących w tym kraju. Nawiązując do wejścia w życie układów ze Zw. Radzieckim i Polską minister powiedział: „Nowa sytuacja historyczna wymaga również zmiany w treści podręczników”. (B) Perspektywy polityki zagranicznej NRF Irfykul W. Scheel» BONN (PAP). Układy między ZSRR a NRF oraz Polską a NRF mają wielkie znaczenie dla uzdrowienia sytuacji międzynarodowej — podkreśla min. spraw zagranicznych NRF W. Scheel w artykule opublikowanym w kolejnym numerze tygodnika federacji związków zawodowych NRF „Welt Der Arbeit”. Oba układy oraz ściśle z nimi związane czterostronne porozumienie w sprawie Berlina Zach. — pisze Scheel — to wydarzenia o decydującym znaczeniu w okresie powojennym. W r. 1972 — stwierdza autor —■ nastąpiły takie wydarzenia polityczne, które zapoczątkowują przechodzenie, nie tylko w Europie środkowej, lecz na całym świecie, od długotrwałej konfrontacji politycznej do okresu rozmów i współpracy między Wschodem a Zachodem. Nawiązując do perspektyw polityki zagranicznej Republiki Federalnej W. Scheel pisze, że rząd NRF zamierza w najbliższym czasie unormować stosunki również z innymi państwami socjalistvcznvmi. Minister spraw zagranicznych NRF stwierdza, że . w centrum uwagi rządu tego państwa znajduje się także sprawa wielostronnych przygotowań do konferencji poświęconej bezpieczeństwu i współpracy w Europie. (P) Wybuch wulkanu na Wyspach Kurylskich MOSKWA (PAP) Wulkan Ałaid położony na jednej z Wysp Kurylskich (Archipelag ciągnący się od Kamczatki do Alaski) wznowił swoja działalność. Od śrbdy trwa ciągła erupcja z kraterów położonych na samym wulkanicznym stożku i na dnie morza u wybrzeży wyspy. Jak donosi agencja TASS, grupa specjalistów kamczackiego instytutu wulkanologii prowadzi obserwację wulkanu. Co minutę, lub półtorej następuje erupcja wielkich ilości popiołu wulkanicznego i kamieni. Nad całą wyspą do wysokości 8 km wznosi się słup dymu, pary, popiołu. Wewnątrz tej czarnej chmury rozciągającej się na 5—6 km m.ożna zaobserwować częste wyładowania elektryczne. (Al